Thái Nguyên: Xóa nghèo thông tin - Ngân Sơn bứt phá

Đưa thông tin vào từng thôn bản

Từ một địa bàn mới hợp nhất, còn nhiều khó khăn về kinh tế, xã Ngân Sơn đã tìm được hướng đi khác biệt là tận dụng lợi thế nông sản đặc sản và xây dựng hệ sinh thái thông tin phục vụ sản xuất – kinh doanh – đời sống. Đây chính là nền tảng để người dân chủ động hơn, tự tin hơn trên hành trình thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

Nếu như trước đây, việc thiếu thông tin về thị trường, khoa học kỹ thuật, chế biến nông sản hay thủ tục hành chính là rào cản lớn khiến người dân miền núi khó nâng cao thu nhập, thì nay Ngân Sơn đã đưa công tác truyền thông – ứng dụng CNTT – chuyển đổi số trở thành nhiệm vụ trọng tâm.

Sau khi hợp nhất từ 3 đơn vị hành chính (Cốc Đán, Đức Vân và thị trấn Vân Tùng), xã Ngân Sơn đã nhanh chóng kiện toàn hệ thống truyền thanh thông minh, trang thông tin điện tử và các kênh tuyên truyền đa nền tảng. Những nội dung liên quan đến chính sách giảm nghèo, kỹ thuật sản xuất, cập nhật thị trường nông sản, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền đều được chuyển tải nhanh, rõ, dễ hiểu đến từng xóm.

Thông tin trước đây vốn “tắc” ở vùng lõm, vùng xa nay đã được đưa tới tận ngõ, giúp bà con nắm bắt chủ trương, học hỏi kỹ thuật mới, tiếp cận mô hình hay – yếu tố vô cùng quan trọng để tạo thay đổi trong nhận thức.

Không chỉ dừng lại ở tuyên truyền, chính quyền xã còn thúc đẩy người dân tiếp cận các ứng dụng số trong sản xuất nông nghiệp như hướng dẫn người dân dùng điện thoại để theo dõi thời tiết, dịch bệnh cây trồng. Sử dụng các nhóm Zalo cộng đồng để chia sẻ thông tin thị trường, giá nông sản; học trực tuyến các kỹ thuật canh tác VietGAP, hữu cơ; đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử.

Nhờ đó, đồng bào không còn thụ động trong tiêu thụ nông sản, không lệ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Những thông tin thời vụ, giá bán, nhu cầu thị trường giúp họ quyết định trồng – chăm – thu hoạch hợp lý, bảo đảm hiệu quả kinh tế.

Trước khi có sự vào cuộc mạnh mẽ của “xóa nghèo thông tin”, nông dân Ngân Sơn chủ yếu canh tác nhỏ lẻ, không chú trọng quy trình, chưa định hướng làm hàng hóa. Nay, nhờ được tiếp cận nhiều nguồn thông tin, bà con hiểu rõ hơn về vai trò của tiêu chuẩn VietGAP trong nâng cao giá trị cũng như ý nghĩa của truy xuất nguồn gốc. Lợi ích khi tham gia hợp tác xã và tầm quan trọng của thương hiệu và bao bì sản phẩm.

Từ đó, nhiều hộ dân mạnh dạn tham gia mô hình sản xuất tập trung, áp dụng kỹ thuật mới, hướng tới chất lượng cao thay vì chỉ chạy theo sản lượng.

Xã Ngân Sơn có lợi thế rất lớn về nông sản đặc sản như dẻ, lê, đào, lúa nếp Khẩu Nua Lếch, mắc ca… Tuy nhiên, lợi thế này chỉ thực sự phát huy khi người dân có đủ thông tin để sản xuất bài bản, xây dựng chuỗi giá trị và tìm được đầu ra ổn định.

Xã hiện có 89,4 ha dẻ, 24,28 ha cho thu hoạch, năng suất 44 tạ/ha,12,3 ha đào, 5,61 ha cho thu hoạch, 28,73 ha lê, 46 ha lúa nếp Khẩu Nua Lếch – sản phẩm OCOP 3 sao. Đây là nền tảng để địa phương hình thành các vùng chuyên canh quy mô phù hợp. Tuy nhiên, nếu không có thông tin về giống mới, kỹ thuật chăm sóc, chế biến sau thu hoạch, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm…, sản phẩm sẽ khó nâng cao giá trị.

Xã đã triển khai nhiều lớp tập huấn, hội thảo chuyển giao kỹ thuật, mời cán bộ khuyến nông, nhà khoa học về tận ruộng hướng dẫn nông dân. Thông tin bị “bịt kín” bao năm qua bắt đầu được khai mở, tạo nên bước chuyển lớn trong canh tác.

Thông tin tạo sự thay đổi trong tư duy sản xuất

Một trong những hướng đi quan trọng là xã thúc đẩy người dân đưa sản phẩm lên các sàn giao dịch nông sản và thương mại điện tử. Cùng với đó, việc xây dựng: tem truy xuất nguồn gốc, nhận diện thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, được triển khai đồng bộ.

Nhờ tiếp cận các kiến thức này, nhiều hộ dân nhận rõ rằng giá trị nông sản không chỉ nằm ở chất lượng mà còn ở cách giới thiệu, cách kể câu chuyện về sản phẩm. Khi có thông tin, người trồng dẻ, trồng lê hay làm gạo nếp Khẩu Nua Lếch biết cách đưa sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh.

Chuỗi liên kết “4 nhà”: Nhà nước – nhà nông – nhà khoa học – nhà doanh nghiệp chỉ có thể vận hành tốt khi thông tin được lưu thông liên tục. Ngân Sơn đã chủ động ký kết hợp đồng bao tiêu dài hạn, mời doanh nghiệp chế biến khảo sát vùng nguyên liệu, khuyến khích đầu tư nhà máy chế biến tại địa phương, tổ chức giới thiệu sản phẩm tại hội chợ, triển lãm. Những hoạt động này giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất, có kế hoạch rõ ràng thay vì trồng tự phát.

Không chỉ có nông sản, Ngân Sơn còn sở hữu cảnh quan và bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc. Công tác thông tin – tuyên truyền đã “đánh thức” tiềm năng du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm nông nghiệp gắn với cây lê, đồi dẻ, ruộng nếp, mùa hoa đào… Việc quảng bá trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông đã giúp Ngân Sơn xuất hiện nhiều hơn trong mắt du khách. Năm 2025, dưới sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền, các ban ngành và đặc biệt là tinh thần chung tay của bà con, xã Ngân Sơn đã thực hiện tốt các chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội. Công tác an sinh xã hội, giáo dục, y tế, nội chính được bảo đảm; an ninh trật tự giữ vững; công tác phòng dịch chủ động.

Đáng chú ý, cải cách hành chính và chuyển đổi số tiếp tục được đẩy mạnh, giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ công, giảm chi phí thời gian và công sức. Hoạt động xóa nhà tạm, nhà dột nát, bảo vệ lâm sản – khoáng sản, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị có nhiều khởi sắc, cho thấy vai trò của thông tin trong việc nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và thực thi nhiệm vụ.

Xóa nghèo thông tin tại Ngân Sơn đang cho thấy một sự thật quan trọng: Giảm nghèo bền vững chỉ có thể bắt đầu khi người dân có đủ thông tin để thay đổi tư duy, tiếp cận tri thức mới và nắm bắt cơ hội. Những chương trình truyền thông rộng rãi, các ứng dụng số trong sản xuất nông nghiệp, sự hỗ trợ về thị trường, chuỗi giá trị và xây dựng thương hiệu đang giúp đồng bào các dân tộc nơi đây từng bước làm chủ cuộc sống, làm chủ nông sản, làm chủ tương lai.

Với lợi thế nông nghiệp đặc sản, sự chủ động của chính quyền và tinh thần vươn lên của người dân, Ngân Sơn đang đi đúng hướng trên hành trình xây dựng một vùng nông thôn mới hiện đại – bền vững – thông minh, nơi thông tin trở thành “đòn bẩy” xóa nghèo hiệu quả nhất.