Ngày 26/7, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã tiến hành công bố Kết luận thanh tra số 1468/KL-TTCP ngày 4/9/2018 về thanh tra một số dự án đầu tư xây dựng nguồn vốn ngân sách, nguồn vốn vay; Việc chuyển đổi chuyển nhượng nhà đất của cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp Nhà nước, nhà đất có vị trí đắc địa sang mục đích khác trên địa bàn TP Hà Nội, giai đoạn 2003-2016.
Kết luận Thanh tra chỉ rõ, trong số 38 dự án có 4 dự án chậm đưa đất vào sử dụng so với tiến độ quy định tuy nhiên, chỉ có một dự án được UBND TP Hà Nội xác định tiền chậm tiến độ (Dự án 47 Nguyễn Tuân) với số tiền 13.000 triệu đồng.
Còn lại 3 dự án UBND Thành phố không thực hiện là Dự án 31 Láng Hạ, Dự án 108 Nguyễn Trãi, Dự án đường Ngụy Như Kon Tum do Tổng Công ty Thành An làm chủ đầu tư, gây thất thu ngân sách nhà nước.
Trong việc xác định tiền sử dụng đất phải nộp của dự án, TTCP kết luận, việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với dự án chuyển mục đích sử dụng đất không căn cứ vào thông tư của Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Các dự án ở 2 giai đoạn này, Liên ngành và Sở Tài nguyên và Môi trường đã trình UBND thành phố khi xác định giá tiền sử dụng đất theo phương pháp thặng dư, trong đó tổng chi phí phát triển dự án đã đưa vào một số khoản chi phí không đúng theo quy định của pháp luật như: Chi phí dự phòng, lãi tiền vay ngân hàng, chi phí kiểm định và chứng nhận phù hợp chất lượng công trình (1%) chi phí xây dựng, và khoản thu nhập chịu thuế tính trước 5,5% trong suất đầu tư để giảm trừ khi xác định giá thu tiền sử dụng đất, dẫn đến chủ đầu tư được hưởng lợi về kinh tế, trong khi ngân sách nhà nước bị thất thu số tiền lớn. Đoàn thanh tra tạm tính đối với 30/38 dự án số tiền 1.480.302,52 triệu đồng.
Tiền sử dụng đất Dự án Trung tâm thương mại, văn phòng, căn hộ để bán và cho thuê tại 302 Cầu Giấy, chủ đầu tư đã chuyển một phần diện tích từ đất thuê trả tiền hàng năm sang hình thức giao đất có thu sử dụng đất khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép. Đoàn thanh tra tạm tính số tiền bổ sung 403.309,31 triệu đồng.
Về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính từ đất, TTCP kiểm tra 38 dự án, tại thời điểm thanh tra có 8 dự án còn nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, và tiền chậm nộp với tổng số tiền 1.951.280,31 triệu đồng.
Theo TTCP, tổng số tiền sai phạm về tài chính ở các dự án được chuyển đổi mục đích sử dụng đất là 3.974.155,48 triệu đồng.
Ngoài ra, TTCP cũng chỉ ra hàng loạt sai phạm trong công tác quản lý đầu tư xây dựng đối với một số dự án từ nguồn ngân sách nhà nước như: Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 1A, đoạn Cầu Chui, Cầu Đuống- Ngô Gia Tự (quận Long Biên), Dự án xây dựng tuyến đường Lê Trọng Tấn… dự án Hợp phần xe Buýt nhanh BRT thuộc dự án phát triển giao thông Hà Nội…
Trong đó, về sai phạm về tài chính ớ các gói thầu kiểm tra, TTCP cho rằng, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự toán và nghiệm thu thanh toán các gói thầu được thanh tra không đúng quy định, định mức của Bộ Xây dựng; Xây dựng đơn giá sai chênh lệnh với thực tế tại thời điểm thi công; Khối lượng thi công đưa vào dự toán và điều chỉnh trượt giá không đúng ở một số hạng mục công trình. Tổng số tiền sai phạm được phát hiện qua thanh tra là 87.664,78 triệu đồng.
Trên cơ sở phát hiện các sai phạm nêu trên, TTCP kiến nghị thu hồi tổng số tiền sai phạm là 465.656,33 triệu đồng.
Về xử lý trách nhiệm, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm trách nhiệm trong việc hướng dẫn Công ty cổ phần An Lộc được miễn giấy phép xây dựng công trình không đúng quy định (Dự án tại 107 đường Xuân La) và việc thẩm định hồ sơ thiết kế kỹ thuật vượt diện tích sàn xây dựng không phù hợp với phương án kiến trúc được chấp thuận (Dự án 302 đường Cầu Giấy).
UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ. Chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị gồm: KHĐT, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính, Quy hoạch - Kiến trúc, Giao thông vận tải, Cục thuế, UBND quận Long Biên, UBND quận Hoàng Mai, UBND quận Hai Bà Trưng kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao…
Căn cứ vào kết quả kiểm điểm, Chủ tịch UBND TP Hà Nội có biện pháp xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử lý đối với những tập thể, cá nhân thực hiện không đúng các quy định của pháp luật trong lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng và quản lý sử dụng đất được nêu trong kết luận thanh tra.