Thời gian tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện 20 năm là quá dài

Trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, cử tri tỉnh Bắc Kạn và tỉnh Vĩnh Long đã có các kiến nghị về việc thời gian tham gia BHXH tự nguyện 20 năm như hiện tại là quá dài, dẫn đến việc người dân không có khả năng đóng phí. Bên cạnh đó quy định các chế độ hưởng lương hưu phù hợp theo nguyên tắc "đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ít hưởng ít", để tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc quá trình tham gia không liên tục có thời gian đóng BHXH ngắn được hưởng lương hưu. Từ đó, khuyến khích người tham gia, hạn chế được tình trạng nhận BHXH một lần do chưa đủ số năm đóng BHXH bắt buộc.

Trả lời vấn đề cử tri quan tâm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) cho biết, triển khai Nghị quyết số 50/2022/QH15 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, Chính phủ đã trình Quốc hội Dự án Luật BHXH (sửa đổi). Trong đó, đã đề xuất giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Theo Bộ LĐTBXH, trường hợp người lao động khi đến tuổi hưu, mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, thì được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng do quỹ BHXH chi trả cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động. Đồng thời, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) do ngân sách Nhà nước đảm bảo.

Bộ LĐTBXH cho hay, nội dung kiến nghị của cử tri sẽ tiếp tục được trao đổi, thảo luận trong quá trình các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các ĐBQH để hoàn thiện Dự án Luật BHXH (sửa đổi), báo cáo Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 6/2024).

Ngoài vấn đề giảm năm đóng BHXH, cử tri tỉnh Bắc Giang cũng kiến nghị về việc nhiều doanh nghiệp chi trả tiền công cho người lao động cao nhưng số tiền làm căn cứ đóng BHXH lại rất thấp, chỉ bằng mức lương tối thiểu vùng.

Về nội dung này, Bộ LĐTBXH cho hay, trong Dự án Luật BHXH (sửa đổi) được Chính phủ trình Quốc hội, đã bổ sung quy định trách nhiệm của các cơ quan trong việc xác định và quản lý đối tượng thuộc diện tham gia BHXH, để khắc phục tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH bắt buộc. Dự Luật cũng sửa đổi, bổ sung nhiều biện pháp, chế tài xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH. Bên cạnh đó, bổ sung quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất, quy định cụ thể hơn theo hướng tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là tiền lương tháng, bao gồm mức lương, phụ cấp lương, các khoản bổ sung khác được trả thường xuyên và ổn định trong mỗi kỳ trả lương.