Thông qua 3 Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân

Báo cáo tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Thường trực Uỷ ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho biết, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 1/3/2026, thay thế Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015. Việc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành các Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát năm 2025 về hoạt động giám sát của Quốc hội, hoạt động giám sát của HĐND và giám sát văn bản quy phạm pháp luật để thay thế Nghị quyết số 334/NQ-UBTVQH14, Nghị quyết số 969/NQ-UBTVQH15, Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 và Nghị quyết số 560/NQ-UBTVQH15 là cần thiết.

Bà Nga khẳng định, việc ban hành các Nghị quyết nhằm các mục đích: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát năm 2025 về trình tự, thủ tục, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND, giám sát văn bản quy phạm pháp luật; đối tượng giám sát chuyên đề, giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội; đối tượng chịu sự giám sát của HĐND; chỉ đạo, điều hòa, phối hợp hoạt động giám sát; công tác phục vụ hoạt động giám sát.

Cùng với đó, tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hoá đầy đủ, kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND; về phân cấp, phân quyền trong hoạt động giám sát theo hướng “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Tạo lập cơ sở pháp lý đầy đủ, cụ thể nhằm bảo đảm sự thống nhất, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND, trong hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật; góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, của địa phương, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Về dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của Quốc hội, dự thảo Nghị quyết gồm 5 chương, 79 điều (sửa đổi toàn bộ các điều (59 điều) của Nghị quyết số 334/NQ-UBTVQH14 và toàn bộ các điều (20 điều) của Nghị quyết số 969/NQ-UBTVQH15.

Nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành về trình tự, thủ tục, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện hoạt động giám sát của Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội quy định tại các điều 9, 12, 14, 17, 20, 22, 23, 25, 39, 40, 41 và 42 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Về dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của HĐND, Dự thảo Nghị quyết gồm 5 chương, 64 điều (sửa đổi toàn bộ các điều (31 điều) của Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15. Nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành về trình tự, thủ tục, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND quy định tại các điều 9, 12, 27, 28, 30, 31, 33, 34, 36, 37, 39, 40, 41 và 42 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Đối với dự thảo Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về giám sát văn bản quy phạm pháp luật, bà Nga thông tin dự thảo Nghị quyết gồm 5 chương, 27 điều (sửa đổi toàn bộ các điều 17 điều) của Nghị quyết số 560/NQ-UBTVQH15.

Nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết: Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành về trình tự, thủ tục và trách nhiệm giám sát văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội và HĐND, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật quy định tại các điều 12, 14, 17, 20, 23, 25, 28, 31, 34, 36, 37, 39, 40, 41 và 42 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Do Luật Hoạt động giám sát năm 2025 có hiệu lực thi hành chỉ sau một thời gian rất ngắn kể từ khi Quốc hội thông qua, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát kính đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định cho phép áp dụng trình tự, thủ tục xây dựng các Nghị quyết theo thủ tục rút gọn.

Thẩm tra vấn đề trên, Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với sự cần thiết ban hành các Nghị quyết với lý do nêu tại các Tờ trình của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát. Nội dung của các dự thảo Nghị quyết về cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật. 

Qua thảo luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí thông qua 3 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.