Thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường

Ngày 3/12, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường. Báo cáo tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, những năm qua, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm ở nước ta diễn biến phức tạp, có xu hướng ngày càng gia tăng với phương thức, thủ đoạn tinh vi. Các hành vi vi phạm phổ biến là: xả các loại chất thải gây ô nhiễm môi trường; vi phạm các quy định về thu gom, lưu giữ, vận chuyển và xử lý chất thải, đặc biệt là các chất thải nguy hại; tình trạng khai thác khoáng sản, lâm sản trái phép, hủy hoại rừng; buôn bán, vận chuyển, giết mổ động vật bị dịch bệnh và các loài động, thực vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm; vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. 

“Các vi phạm pháp luật về môi trường là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường và hủy hoại các hệ sinh thái tự nhiên, làm suy thoái và cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sức khỏe nhân dân, gây phức tạp an ninh, trật tự và cản trở sự phát triển bền vững đất nước”, ông Long nêu rõ.

Bên cạnh đó theo ông Long, Pháp lệnh Cảnh sát môi trường được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 23/12/2014 đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc xây dựng lực lượng chuyên trách (Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường ở 3 cấp: cấp Bộ, cấp tỉnh, cấp huyện) và tổ chức thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm. Trong thời gian từ năm 2014 đến năm 2024, lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đã phát hiện, xử lý 234.843 vụ vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm (khởi tố và chuyển cơ quan điều tra khởi tố 3.777 vụ, 5.299 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 198.798 vụ với tổng số tiền 1.240,553 tỷ đồng). Trong đó, ở Công an cấp huyện đã phát hiện trên 26.600 vụ vi phạm, đã khởi tố và đề nghị khởi tố trên 700 vụ. 

Tuy nhiên, thực hiện Đề án số 19/ĐABCA ngày 10/7/2023 của Bộ Công an về tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong của Công an các đơn vị, địa phương và thực hiện các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp tổ chức Công an địa phương theo hướng “tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở”, không tổ chức công an cấp huyện, mô hình tổ chức của Công an các địa phương nói chung và lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường ở Công an các địa phương nói riêng đã có sự thay đổi về tổ chức, đồng thời thay đổi về chức năng, nhiệm vụ được phân công, phân cấp.

Do đó, để phù hợp với mô hình tổ chức mới cần thiết phải kịp thời sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thẩm quyền, phân công, phân cấp của lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường quy định tại Pháp lệnh Cảnh sát môi trường năm 2014 để đảm bảo công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm xuyên suốt, không gián đoạn và phát huy hiệu quả ngay từ cấp cơ sở; đồng thời sửa đổi, bổ sung nội dung phân công nhiệm vụ của Bộ, ngành trong Pháp lệnh phù hợp với thực tế hiện nay. 

“Việc xây dựng Pháp lệnh sửa đổi, bồ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường nhằm bảo đảm chức năng, nhiệm vụ, tổ chức và hoạt động của lực lượng Công an nhân dân phù hợp với mô hình tổ chức mới ở các cấp. Bảo đảm cơ sở pháp lý vững chắc và phát huy vai trò, trách nhiệm, hiệu quả của lực lượng Công an cấp tỉnh và Công an cấp cơ sở (cấp xã) trong công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và bảo vệ môi trường; nhất là việc bảo đảm nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm từ sớm, từ đầu, từ cơ sở”, ông Long khẳng định.

Thẩm tra vấn đề trên, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng, an ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng, an ninh và Đối ngoại nhất trí về sự cần thiết ban hành Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường với những lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ. 

Ông Tới đánh giá, nội dung của dự thảo Pháp lệnh phù hợp với các chủ trương, đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng về bảo vệ an ninh, trật tự, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; phù hợp với quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tương thích với các cam kết quốc tế.

Qua thảo luận, 100% các Uỷ viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường.