Để hạn chế tình trạng trục lợi tiền bảo hiểm thất nghiệp, Bộ LĐTBXH cho rằng, cần bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc phối hợp với cơ quan có liên quan thực hiện thu hồi tiền hưởng bảo hiểm thất nghiệp sai quy định của người lao động đang làm việc tại đơn vị.
Tính đến 31/5/2021 tổng số tiền phải thu hồi theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước là hơn 39 tỷ đồng. Tổng số tiền đã thu hồi được là hơn 18 tỷ đồng (chiếm 47,6% so với tổng số tiền phải thu hồi), số tiền còn lại phải thu hồi là 21 tỷ đồng.
Về tình hình thu hồi tiền hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo kiến nghị của Thanh tra Bộ Tài chính, tính đến ngày 31/5, số tiền đã thu hồi được là hơn 1,4 tỷ đồng, số tiền còn lại phải thu hồi là hơn 324 triệu đồng.
Lý giải về nguyên nhân chưa thu hồi được hết tiền hưởng bảo hiểm sai quy định, Bộ LĐTBXH cho rằng, do ý thức tuân thủ pháp luật của người lao động còn hạn chế, đồng thời các chế tài xử phạt chưa đầy đủ hoặc còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe… Bên cạnh đó, thời gian qua do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, kinh tế khó khăn, nhiều doanh nghiệp giảm giờ làm, cắt giảm lao động, giảm lương,... nên người lao động càng khó khăn hơn trong việc nộp lại tiền hưởng bảo hiểm thất nghiệp sai quy định.
Theo ông Đào Duy Hiện, Phó Trưởng Ban Thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, BHXH Việt Nam, hiện nay khái niệm về thất nghiệp còn chưa đúng bản chất. Do đó, vẫn còn tình trạng người lao động chủ động nghỉ việc để hưởng trợ cấp thất nghiệp trong khi đơn vị vẫn bố trí được việc làm cho người lao động. Thí dụ, người lao động được hưởng chế độ thai sản chủ động xin nghỉ việc để hưởng trợ cấp thất nghiệp và trợ cấp thai sản.
Trước thực trạng trên, Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Bá Hoan cho biết, Bộ sẽ đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm, trong đó có các giải pháp nhằm hạn chế tình trạng gian lận, trục lợi Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Theo đó, bổ sung các quy định về việc xóa nợ đối với số tiền hưởng bảo hiểm thất nghiệp sai quy định không thể thu hồi được trong một số trường hợp bất khả kháng như: người lao động bị chết, mất tích, đi định cư nước ngoài, mất khả năng lao động mà không có tích lũy để nộp lại tiền phải thu hồi. Đặc biệt, sẽ kiến nghị bổ sung trách nhiệm của người sử dụng lao động trong việc phối hợp với cơ quan có liên quan thực hiện thu hồi tiền hưởng bảo hiểm thất nghiệp sai quy định của người lao động đang làm việc tại đơn vị.