Một trong những yếu tố để nâng hạng thị trường chứng khoán là việc công bố thông tin cho các công ty niêm yết lớn để thu hút nhà đầu tư quốc tế; minh bạch hóa quy trình tài chính, quản trị công ty.
Minh bạch thông tin là yếu tố quan trọng
Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) đến năm 2030 đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 sẽ nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn phân hạng của các tổ chức quốc tế. Nâng hạng thị trường giúp cho sự tín nhiệm thị trường, tín nhiệm quốc gia được cải thiện. Nếu TTCK Việt Nam ở hạng cao sẽ nâng hạng được tín nhiệm quốc gia, thuận lợi trong phát triển kinh tế - xã hội.
Để nâng hạng thành công, ông Đinh Minh Trí - Trưởng phòng Phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam) cho rằng, yếu tố đầu tiên là cải thiện tính minh bạch và công bố thông tin. Cụ thể cần minh bạch hóa các quy trình tài chính và quản trị công ty.
Bên cạnh đó, cần tăng cường khả năng tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài, như đơn giản hóa thủ tục đăng ký và mở tài khoản cho nhà đầu tư. Đặc biệt là mở rộng giờ giao dịch và cải thiện hệ thống thanh toán. Để làm được điều này cần phát triển hệ thống công nghệ thông tin hướng tới giao dịch hiện đại để đảm bảo an toàn và hiệu quả cũng như quản lý rủi ro.
Theo nhận định của giới chuyên gia, mặc dù công bố thông tin minh bạch là một trong những điều kiện để nâng hạng TTCK, song các doanh nghiệp (DN) niêm yết hiện nay vẫn chưa hiểu đầy đủ về các lợi ích của minh bạch thông tin. Việc phụ thuộc vào mức độ tự nguyện trong cung cấp thông tin của các DN niêm yết thường mang lại hiệu quả không cao. Do đó, để nâng cao nhận thức của DN trong việc công bố thông tin, trong dài hạn cần tăng cường việc giám sát tuân thủ và nâng cao năng lực đánh giá.
Nhiều ý kiến cho rằng, để nâng hạng TTCK phải giải quyết bài toán gia tăng chất lượng hàng hóa, nghĩa là cần tăng thêm các DN niêm yết chất lượng. Về vấn đề này, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán nhà nước (UBCKNN) cho biết, thực tế hiện nay trên thị trường có 42 DN có vốn hóa thị trường trên 1 tỷ USD. Nếu so sánh với các nước trong khu vực thì con số này là không nhỏ. Việt Nam hiện còn có những DN có vốn hóa thị trường lớn đang chờ đợi TTCK nâng hạng mới niêm yết.
Theo ông Hải, trong thời gian qua, UBCKNN đã đưa ra các giải pháp để tích hợp chào bán công khai lần đầu (IPO) và niêm yết. Việc này giúp DN lớn thu hút nhà đầu tư và nguồn vốn lớn.
Chia sẻ về các tiêu chí để xác định chất lượng hàng hóa trên TTCK, lãnh đạo UBCKNN cho biết, có 3 tiêu chí để xác định chất lượng hàng hóa gồm: chất lượng công bố thông tin; quản trị công ty; trách nhiệm với xã hội, môi trường. “Trên TTCK, thông tin rất quan trọng. Nếu không minh bạch thì TTCK không thể thực hiện chức năng phân bổ nguồn vốn hiệu quả. Để có thông tin chất lượng, DN cần có ý thức tự giác trong việc công bố thông tin xuất phát từ chính lợi ích của DN”- ông Hải nhấn mạnh.
UBCKNN cũng cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục phát triển theo hướng hội nhập, tiếp cận với các chuẩn mực, thông lệ quốc tế và đặc biệt, việc nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thì việc cải thiện quản trị công ty trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Việc nâng hạng đòi hỏi các DN phải tuân thủ chuẩn mực báo cáo tài chính và quản trị công ty nghiêm ngặt hơn nhằm đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư quốc tế. Minh bạch thông tin không chỉ giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư mà còn giảm thiểu rủi ro về thông tin sai lệch và gian lận tài chính. Bên cạnh đó, để nâng cao tiêu chuẩn quản trị, các DN sẽ phải áp dụng quản trị công ty tốt nhất để đáp ứng các yêu cầu nâng hạng, giúp tăng cường hiệu quả quản lý, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cổ đông.
Quyết liệt triển khai các giải pháp
Thời gian qua, Bộ Tài chính (UBCKNN) đã phối hợp với các tổ chức quốc tế, các thành viên thị trường, các nhà khoa học nghiên cứu và đề ra giải pháp khả thi nhằm giải quyết những vướng mắc.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính đã dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung 4 thông tư về giao dịch, về đăng ký, lưu ký và thanh toán bù trừ, về hoạt động của công ty chứng khoán và về công bố thông tin. Dự thảo Thông tư đã được đăng trên các phương tiện thông tin đại chúng để lấy ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động.
Đến nay, Bộ Tài chính đã tập hợp, tiếp thu các ý kiến đóng góp và đã hoàn thành dự thảo cuối cùng của Thông tư. Bộ Tài chính sẽ đăng toàn bộ nội dung của dự thảo này cùng các nội dung tiếp thu, giải trình lên trang web của Bộ Tài chính và UBCKNN trước khi ban hành.
Bộ Tài chính cũng cho biết, đã chủ động làm việc thường xuyên với các tổ chức xếp hạng, các nhà đầu tư quốc tế lớn nhằm tuyên truyền về chủ trương, định hướng và sự quyết tâm của Chính phủ về những giải pháp cụ thể được đề xuất và triển khai. Các tổ chức xếp hạng, các nhà đầu tư quốc tế lớn đều có những đánh giá rất tích cực về quyết tâm và các giải pháp đang được triển khai.