Giá tôm nguyên liệu sụt giảm, trong khi người nuôi cá tra chưa có lãi... đó là những khó khăn hiện hữu của ngành thủy sản. Tuy nhiên, theo dự báo của giới chuyên gia, xuất khẩu thủy sản sẽ có những khởi sắc từ tháng 8 trở đi...
Giá tôm sụt giảm
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), giá tôm nguyên liệu ở Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm (cả tôm sú và tôm thẻ chân trắng). Hiện giá tôm đang ở mức thấp nhất kể từ đầu năm. Cụ thể, tại tỉnh Bạc Liêu, giá trung bình tôm sú ướp đá cỡ lớn 20 con/kg giảm 19.300 đồng/kg so với tháng 6/2023 xuống còn 187.000 đồng/kg, cỡ 30 con/kg ở mức 150.000 đồng/kg (giảm 22.000 đồng/kg), cỡ 40 con/kg giữ mức 130.000 đồng.
Giá tôm thẻ ướp đá cỡ 40 con/kg giảm 3.000 đồng/kg so với tháng 6/2023 xuống còn 95.000 đồng/kg; cỡ 60 con/kg giảm 2.000 đồng/kg còn 73.300 đồng/kg, cỡ 100 con/kg 67.000 đồng/kg (giảm 1.400 đồng/kg).
Nêu nguyên nhân của tình trạng giá tôm nguyên liệu sụt giảm, Bộ NN&PTNT cho hay, do hiện tại đang vào mùa vụ nuôi tôm chính, không chỉ ở Việt Nam mà còn tập trung ở các nước nuôi tôm khác như Ecuador, Ấn Độ và Indonesia, trong khi tình hình xuất khẩu bị đình trệ.
Trong tháng 7, diện tích thu hoạch tôm tăng do giá thu mua tôm tại các nhà máy lớn ổn định và có xu hướng tăng. Mặt khác, xuất khẩu tôm có những tín hiệu tích cực. Sản lượng tôm tháng 7 ước đạt 123,4 nghìn tấn, tăng 3,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung, sản lượng tôm 7 tháng ước đạt 590.100 tấn, tăng 4% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi đó, đối với mặt hàng cá tra, dù giá cá tra nguyên liệu khá ổn định song người nuôi cũng không mấy vui. Cụ thể, giá cá nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long giữ ổn định trong tháng 7/2023, dao động trong khoảng 26.500 - 27.500 đồng/kg cho cá cỡ từ 0,8 - 1 kg/con. Lượng thu hoạch của các công ty lớn ở mức thấp trong hệ thống ao nhà hoặc liên kết. Người nuôi cá tra vẫn đang gặp khó khăn do giá thành nuôi cá tra vẫn còn cao. Giá bán cá tra thành phẩm không bù được giá thức ăn và các chi phí chăn nuôi... nên một số hộ tạm treo ao sau khi xuất bán. Sản lượng cá tra 7 tháng ước đạt 922.300 tấn, tăng 2,3% so với cùng kỳ năm 2022.
Hoạt động thu mua cá nguyên liệu trên thị trường suy yếu nên giá cá tra giống tiếp tục giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm, hiện chỉ còn 20.000 - 22.000 đồng/kg, giảm từ 5.000 - 6.000 đồng/kg so với tháng 6/2023.
Trước những khó khăn mà ngành thủy sản đang đối diện, Bộ NN&PTNT cho biết, giá trị xuất khẩu thuỷ sản 7 tháng chỉ đạt 4,95 tỷ USD, giảm 25,4%.
Dấu hiệu khởi sắc của thủy sản xuất khẩu
Tuy nhiên, theo dự báo của các chuyên gia ngành thủy sản, những tháng cuối năm sẽ là cơ hội cho hoạt động của xuất khẩu tôm và cá tra. Cụ thể, xuất khẩu tôm của Việt Nam đang dần hồi phục với lượng đơn đặt hàng từ các nhà nhập khẩu tăng trở lại và đến từ các nhà nhập khẩu như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Trung Quốc và Hàn Quốc.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhận định, hàng tồn kho tại các thị trường nhập khẩu giảm do lạm phát hạ nhiệt; nhu cầu đặt hàng tăng nhằm phục vụ mùa lễ hội cuối năm; các nước có thế mạnh tôm nuôi bước vào cuối vụ.
Trước tín hiệu tích cực từ thị trường, khả năng cung ứng ổn định của doanh nghiệp, VASEP dự báo, tuy không đạt kim ngạch như năm trước, nhưng xuất khẩu tôm năm nay có thể đạt trên 3 tỷ USD - bằng mức trước dịch Covid - 19.
Đáng chú ý, dự báo từ tháng 8 trở đi, nhu cầu nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào một số thị trường sẽ có những khởi sắc. Đơn cử, tại thị trường Trung Quốc, nhu cầu của người tiêu dùng sẽ tăng lên vào dịp Trung thu. Còn tại thị trường Mỹ, nhu cầu nhập khẩu tôm cũng sẽ tăng do nền kinh tế Mỹ tránh được suy giảm và từ giữa tháng 8 có thể tăng mạnh phục vụ cho nhu cầu lễ hội cuối năm. Cùng với đó, các thị trường truyền thống như Nhật Bản, Hàn Quốc cũng sẽ ghi nhận sự gia tăng rõ nét...
Tụ thể, theo ông Lê Thanh Hòa - Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Bộ NN&PTNT, thị trường xuất khẩu tôm đang có xu hướng tăng dần lên trong những tháng qua. Ông Hòa dự báo trong các tháng cuối năm 2023, yếu tố lạm phát, lượng hàng tồn kho ở các thị trường có xu hướng giảm và nhu cầu tăng cho các lễ hội cuối năm tăng, sẽ giúp cho xuất khẩu mặt hàng tôm tăng trở lại.
Với cá tra, cuối năm nay, kỳ vọng lượng tồn kho đang được giải tỏa dần ở các thị trường, nhu cầu tích cực hơn khi bước vào mùa đặt hàng cho tiêu thụ cuối năm và các dịp lễ hội lớn. Ngoài ra, một số thị trường duy trì mức tăng trưởng dương trong suốt nửa đầu năm nay như Đức, Singapore, Anh… vẫn được coi là điểm đến khả quan cho ngành xuất khẩu cá tra của Việt Nam khi tăng từ 3 - 52%...