Tiếp nối hành trình cho đi là còn mãi

Đêm trắng vì sự sống

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh vừa thực hiện thành công ca lấy đa tạng và ghép đồng thời hai thận từ người cho chết não.

Người hiến là anh Đ.V.L. (37 tuổi), được đưa vào cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu do xuất huyết não – não thất. Dù đã được điều trị hồi sức tích cực, nhưng sau hội chẩn, bác sĩ xác định người bệnh không còn khả năng hồi phục, có dấu hiệu chết não. Trong khoảnh khắc tang thương ấy, gia đình anh L. đã đưa ra quyết định lớn: hiến tạng của người thân để cứu sống những người khác.

Sự hi sinh này đã mở ra cơ hội sống cho nhiều bệnh nhân đang trong giai đoạn cuối của bệnh lý suy tạng. Ngay trong đêm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh huy động toàn bộ nhân lực, thiết lập quy trình lấy – rửa – ghép tạng liên hoàn trong điều kiện vô trùng tuyệt đối, phối hợp chặt chẽ với Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện Phổi Trung ương, Bệnh viện Mắt Trung ương và Bệnh viện Trung ương Huế để đồng thời điều phối ghép tạng.

Sau 3 giờ phẫu thuật liên tục, kíp bác sĩ lấy thành công tim, gan, phổi, hai thận và hai giác mạc. Trong đó, hai quả thận được ghép cho hai bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối, một ở Quảng Ninh, một ở Hà Nội. Các tạng còn lại nhanh chóng được vận chuyển trong đêm tới các bệnh viện tuyến Trung ương, tiếp nối hành trình trao tặng sự sống.

BSCKII Nguyễn Bá Việt - Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh khẳng định: “Đây là dấu mốc đặc biệt của bệnh viện. Chúng tôi không chỉ làm chủ kỹ thuật cao trong lĩnh vực ghép tạng, mà còn thể hiện khả năng sẵn sàng, phối hợp khẩn cấp giữa các đơn vị y tế, bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người nhận.”

Cho đi là còn mãi

Dù bước vào lĩnh vực ghép tạng muộn gần 40 năm so với thế giới, nhưng đến nay, Việt Nam đã thu hẹp đáng kể khoảng cách về kỹ thuật, với hơn 9.500 ca ghép mô và bộ phận cơ thể người được thực hiện thành công. Trong số đó có nhiều ca ghép tim xuyên Việt có độ phức tạp cao, cũng như các ca ghép đa tạng đạt hiệu quả tương đương các trung tâm y tế hàng đầu thế giới về thời gian sống sau điều trị.

Về mặt số lượng, theo Bộ Y tế, từ năm 2022 đến nay, mỗi năm Việt Nam thực hiện trung bình trên 1.000 ca ghép tạng – đứng đầu khu vực Đông Nam Á. Lĩnh vực này đang phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, với hệ thống bệnh viện được mở rộng và đội ngũ chuyên môn không ngừng nâng cao. Thống kê từ Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người cho thấy, đến năm 2024, cả nước đã ghi nhận trên 7.000 ca ghép tạng, trong đó hàng nghìn ca ghép thận thành công.

Nhiều bệnh viện tuyến tỉnh như Quảng Ninh, Thái Nguyên, Huế, Cần Thơ… đã làm chủ được kỹ thuật ghép tạng. Thành tựu này không chỉ góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến Trung ương mà còn giúp người dân tiếp cận kỹ thuật cao ngay tại địa phương, giảm chi phí điều trị và rút ngắn thời gian chờ đợi.

Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn nhất hiện nay là tình trạng thiếu nguồn tạng ghép. Mỗi năm, cả nước có hàng chục ngàn người chờ ghép tạng, nhưng số người đăng ký hiến tạng sau khi chết não còn rất ít.

PGS.TS Đồng Văn Hệ - Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về bộ phận cơ thể người phân tích: Tỷ lệ hiến tạng từ người chết não tại Việt Nam chỉ có 0,15 người trên 1 triệu dân, trong khi tỷ lệ này trên thế giới là 50 người/1 triệu dân. Tỷ lệ này càng cao thì càng nhiều người cần ghép tạng có thể được cứu sống, chúng tôi luôn mong muốn nguồn tạng hiến từ người chết não, chết tim nhiều hơn từ nguồn tạng từ người hiến còn sống. Vì người sống chỉ ghép được một bộ phận, và có bộ phận không bao giờ lấy được như tim, phổi. Bên cạnh đó còn có những rủi ro về sức khỏe đối với người hiến sau hiến tạng. Không quá khi nói rằng, một người chết não có thể hiến tạng cứu sống 8 người khác và một người chết não có thể giúp cải thiện cuộc sống cho 75 - 100 người khác.

Dù vậy, một xu hướng đáng mừng là số ca hiến tạng từ người chết não đang dần tăng từ năm 2024 tới nay. Điều này cho thấy sự chuyển biến tích cực trong quan niệm của cộng đồng, cũng như khẳng định những nỗ lực của đội ngũ vận động hiến tạng tại các cơ sở y tế.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Phúc – nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người chia sẻ, hiến tạng là sự tiếp nối của sự sống. Không phải ai cũng có cơ hội được cứu sống nhờ ghép tạng, nhưng mỗi tạng hiến đi là một phép màu nối dài sự sống cho người khác.