Tìm 'chìa khóa' mở rộng thị trường

Tin vào những quyết sách của Chính phủ

Kinh tế Việt Nam đang chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ với nhiều chỉ số ấn tượng. Trong 7 tháng đầu năm 2025, GDP Việt Nam được kỳ vọng đạt mức tăng trưởng 8,3 - 8,5%. Vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đăng ký đạt gần 24,1 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 9,3%. Đặc biệt, xuất khẩu tháng 7 lần đầu tiên đạt kỷ lục 42,26 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch 7 tháng lên 262,44 tỷ USD, tăng 14,8%.

Niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp (DN) được củng cố nhờ loạt chủ trương mới như “bộ tứ Nghị quyết trụ cột”, cải cách bộ máy hành chính và khuyến khích dòng vốn tư nhân. Chỉ trong 7 tháng, hơn 174.000 DN đã gia nhập hoặc tái gia nhập thị trường, cùng 536.200 hộ kinh doanh mới, ghi nhận mức tăng mạnh so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% cho cả năm, Việt Nam phải đối diện không ít khó khăn.

Ông Hoàng Quang Phòng – Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, việc tiếp cận thị trường mới không chỉ là việc mở rộng danh sách đối tác, mà còn là quá trình tái cơ cấu ngành hàng xuất khẩu và hoạt động sản xuất kinh doanh. DN phải thay đổi tư duy sản xuất, đầu tư công nghệ, quản trị để nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh. Chỉ khi đạt được các tiêu chuẩn cao, sản phẩm mới có thể thâm nhập sâu vào các thị trường khắt khe.

Ngoài nỗ lực tự thân, DN cần sự hỗ trợ từ Chính phủ và các bộ, ngành qua chính sách ưu đãi thuế, tín dụng và cơ chế khuyến khích phát triển công nghệ hỗ trợ. Đồng thời, việc nâng cao tỷ lệ nội địa hóa sẽ giúp tận dụng tốt hơn các ưu đãi FTA, đáp ứng quy tắc xuất xứ, giảm chi phí và rủi ro nhập khẩu nguyên liệu.

Một yếu tố quan trọng khác để DN tiếp cận thị trường mới là cải thiện môi trường kinh doanh. Nhiều DN phản ánh vẫn tồn tại các quy định pháp luật thiếu minh bạch, đồng bộ, gây khó khăn trong mở rộng hoạt động. Ở một số lĩnh vực được khuyến khích như năng lượng tái tạo, khoa học công nghệ, vẫn có quy định chưa phù hợp với thực tế, làm giảm sức hút đầu tư.

Để khắc phục, các chuyên gia kiến nghị cần rà soát, sửa đổi quy định chồng chéo, đẩy mạnh số hóa thủ tục hành chính, minh bạch hóa quy trình cấp phép và thông tin thị trường. Điều này không chỉ giảm chi phí, thời gian, mà còn giúp DN nhanh chóng nắm bắt cơ hội xuất khẩu.

Song song, việc xây dựng hạ tầng logistics, nâng cao chất lượng dịch vụ vận tải, kho bãi cũng là yếu tố không thể thiếu. Khi chi phí vận chuyển và thời gian giao hàng được tối ưu, DN sẽ có lợi thế hơn trong cạnh tranh quốc tế.

Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia cho thấy, chiến lược tiếp cận thị trường thành công luôn dựa trên nền tảng thể chế linh hoạt, hệ sinh thái hỗ trợ DN mạnh mẽ và khả năng thích ứng nhanh với biến động. Việt Nam đang hội tụ nhiều điều kiện để thực hiện điều này, nhưng cần quyết liệt hơn trong cải cách và đồng bộ hóa hành động từ trung ương tới địa phương.

Việc mở rộng thị trường mới không chỉ là giải pháp ứng phó ngắn hạn trước những rủi ro toàn cầu, mà còn là chiến lược lâu dài giúp DN Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, gia tăng giá trị xuất khẩu và củng cố vị thế trên bản đồ thương mại quốc tế. Với sự đồng hành của Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng DN, mục tiêu này hoàn toàn khả thi trong giai đoạn tới.

Tìm chìa khóa để mở rộng xuất khẩu

TS Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Việt Nam nhận định xuất nhập khẩu giúp tăng dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá, tạo hàng triệu việc làm. Giá trị thương hiệu quốc gia năm 2024 đạt 507 tỷ USD (tăng 2%). Ông Bình nhấn mạnh, thay vì chỉ chạy theo kim ngạch, cần tập trung vào giá trị gia tăng, tỷ lệ nội địa hóa và giảm nhập khẩu nguyên liệu.

Khu vực FDI chiếm trên 70% xuất khẩu, tỷ lệ nội địa hóa dệt may chỉ 45-50%. Ông Bình đề nghị DN Việt nâng vai trò xuất khẩu, chú trọng cả xuất khẩu dịch vụ – lĩnh vực hiện đang nhập siêu.

Dưới góc nhìn quốc tế, ông Nguyễn Hải Minh – Phó Chủ tịch Eurocham đánh giá: Việt Nam đang nổi lên như điểm đến hàng đầu của nhà đầu tư EU, được hưởng lợi từ EVFTA. Tuy nhiên, hạ tầng và nguồn nhân lực vẫn là “nút thắt” cần tháo gỡ, cùng một số rào cản pháp lý. Ông Minh nhấn mạnh, EU và Việt Nam có chung định hướng phát triển bền vững, đặc biệt là chuỗi cung ứng xanh.

GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế Tài chính Quốc hội đề xuất thúc đẩy liên kết chuỗi giữa DN lớn - nhỏ, xây dựng kế hoạch xúc tiến thị trường, hoàn thiện hạ tầng xuất khẩu.

Ông Nguyễn Hữu Thập - Chủ tịch Hiệp hội DN Tuyên Quang đưa ra 5 “chìa khóa”: liên kết cụm ngành, kết nối hạ tầng - số hóa, tài chính chuỗi, nhân lực - công nghệ AI và thể chế thuận lợi. Hiệp hội sẽ lập trung tâm kết nối nguồn lực, phát hành “Bản đồ cơ hội” điện tử, vận hành tổ công tác 48 giờ xử lý vướng mắc.

Dưới góc độ DN, ông Phí Ngọc Trịnh - Tổng Giám đốc Tập đoàn Hồ Gươm dự báo dệt may 2025 đạt 47-48 tỷ USD xuất khẩu nhưng đối diện cạnh tranh giá, yêu cầu xanh và phụ thuộc nguyên liệu. Theo ông Trịnh, giải pháp là đa dạng thị trường, phát triển sản phẩm mới qua R&D và công nghệ.