Tìm giải pháp tăng tỷ lệ khuyến sinh ở Việt Nam
Trong bối cảnh nhiều địa phương đang đối mặt với thực trạng mức sinh giảm sâu, thách thức đặt ra không chỉ nằm ở những con số thống kê mà còn gắn liền với bài toán giữ gìn sự cân bằng dân số, ổn định cấu trúc gia đình và duy trì sức sống của cộng đồng.
Trên đây là những nhận định của các đại biểu tại Hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp khuyến khích tăng mức sinh tại các tỉnh có mức sinh thấp, đảm bảo duy trì mức sinh thay thế” do Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) Việt Nam phối hợp với Hội LHPN TPHCM tổ chức ngày 22/10. Hội thảo là diễn đàn để các nhà quản lý, chuyên gia, đại diện các tổ chức cùng thảo luận, trao đổi kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp thực tiễn nhằm khắc phục tình trạng mức sinh thấp - một thách thức lớn trong công tác dân số và phát triển bền vững hiện nay.
Phát biểu tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Hiền, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết, là tổ chức chính trị - xã hội có chức năng đại diện, chăm lo cho các tầng lớp phụ nữ, đồng thời tích cực tham gia xây dựng Đảng, tham gia quản lý nhà nước, Hội LHPN Việt Nam đã chủ động triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm góp phần điều chỉnh mức sinh, bảo đảm phát triển dân số bền vững. Theo đó, Hội đã đẩy mạnh tuyên truyền thông qua cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch", mô hình "Gia đình 5 có, 3 sạch", phong trào "Thi đua xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới", khuyến khích phụ nữ sinh đủ 2 con, nuôi dạy con tốt. Đồng thời, Hội tích cực tham gia góp ý, phản biện nhiều chính sách, luật liên quan đến quyền sinh con, nuôi con và lao động nữ, nhằm kiến tạo môi trường pháp lý thuận lợi để phụ nữ yên tâm sinh, nuôi con an toàn, đặc biệt quan tâm nhóm dễ bị tổn thương. Tuy nhiên bà Nguyễn Thị Thu Hiền cũng thẳng thắn nhìn nhận, trong bối cảnh mức sinh giảm sâu ở một số địa phương, các giải pháp hiện nay vẫn chưa đủ mạnh và đồng bộ. Vì vậy, cần tổng kết, nhân rộng các mô hình hiệu quả, đồng thời lắng nghe và tháo gỡ khó khăn từ cơ sở để đề xuất chính sách phù hợp hơn với từng vùng và từng nhóm phụ nữ.
Tại hội nghị ông Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, nguyên Bí thư Thành ủy TPHCM, chỉ ra 4 bài học cho Việt Nam phải rút kinh nghiệm từ các nước thu nhập cao nhưng phát triển con người không bền vững.
Trước hết, các chính phủ phải ban hành các chương trình hỗ trợ kết hôn và sinh con càng sớm càng tốt ngay sau khi mức sinh bắt đầu giảm dưới mức thay thế, các giải pháp chính sách hỗ trợ kết hôn và sinh con phải đủ mạnh và phải đưa mức sinh trở lại mức thay thế trước khi lao động giảm.
Thứ hai, ngân sách nhà nước không thể đủ để một mình hỗ trợ tất cả người lao động có mức lương thấp đạt được mức "lương đủ sống" cho gia đình 4 người. Vì vậy, sự tham gia, chia sẻ trách nhiệm của chủ doanh nghiệp và người sử dụng lao động là điều bắt buộc. Chỉ khi nhà nước và doanh nghiệp cùng chung tay, mục tiêu mọi lao động làm việc chăm chỉ đều có thu nhập không thấp hơn mức sống tối thiểu của một gia đình bốn người mới có thể trở thành hiện thực.
Ba là, cần giáo dục từ sớm để học sinh, thanh niên hiểu được giá trị của gia đình và giá trị của việc có con đối với sự tồn vong của dân tộc, đất nước. Cần nhận thức rõ, càng nhiều thanh niên không sinh con thì đất nước, dân tộc càng nhanh suy giảm về con người và suy vong.
Tiếp đó, cần bổ sung vào chương trình giáo dục "môn học Hạnh phúc" học để thanh niên không chỉ được giáo dục để trở thành công dân tốt. Người lao động có năng lực nghề nghiệp tốt mà còn phải có tri thức, kỹ năng cần thiết để làm cho mình và người khác hạnh phúc, biết nuôi dạy con, biết xây dựng và gìn giữ gia đình hạnh phúc.
Đề xuất giải pháp, ông Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số TPHCM, cho rằng, bên cạnh các chính sách khuyến sinh, chúng ta cần kết hợp thêm nhiều giải pháp khác để tạo sự lan tỏa mạnh mẽ hơn trong xã hội.Theo đó, cần có sự phối hợp liên ngành, đặc biệt là vai trò của Hội LHPN trong việc kết nối và thúc đẩy chính sách hỗ trợ người dân như: chính sách về nhà ở, thuế thu nhập cá nhân… giúp việc vận động, khuyến khích sinh con trở nên thiết thực và hiệu quả hơn.
"Hiện nay, nhiều người dân vẫn có mong muốn sinh con, thậm chí sinh nhiều con khi có đủ điều kiện chăm lo, do đó đây chính là "thời điểm vàng" để các ngành, các cấp đẩy mạnh công tác khuyến sinh. Nếu chúng ta chấn chừ không hành động kịp thời, cơ hội sẽ trôi qua", ông Phạm Chánh Trung nhấn mạnh.
