Từ căn cứ của Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta tỉnh Hà Tĩnh đã đề xuất Chính phủ tạm dừng khai thác, tuy nhiên đến nay dự án vẫn chưa có quyết định cuối cùng là tiếp tục khai thác hay ngừng.
Ngày 16/7, thông tin từ Vusta, Tỉnh ủy Hà Tĩnh vừa có văn bản về một số nội dung tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật và đội ngũ trí thức.
Tại văn bản này, Tỉnh ủy Hà Tĩnh tiếp tục đề nghị Vusta tiếp tục phối hợp phản biện khoa học về khai thác mỏ sắt Thạch Khê.
Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề nghị Đảng đoàn Vusta tiếp tục quan tâm, phối hợp với tỉnh Hà Tĩnh thực hiện tốt một số nội dung trong đó tiếp tục đề xuất Bộ Chính trị đề ra các chính sách phát triển kết nối vùng Bắc Trung Bộ.
Đặc biệt, đồng hành cùng tỉnh trong phản biện khoa học, xây dựng các luận cứ và đánh giá tính khả thi từ góc độ chuyên môn về dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê trong giai đoạn hiện nay để tỉnh làm căn cứ đề xuất Chính phủ, các cơ quan Trung ương quyết định về dự án.
Trong một diễn biến khác, kết luận buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn công tác với lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh vào đầu tháng 6/2022, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành Trung ương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng báo cáo đánh giá dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê trong tháng 7/2022.
Mỏ sắt Thạch Khê có trữ lượng quặng trên 544 triệu tấn, được coi là mỏ sắt trữ lượng lớn nhất Đông Nam Á. Điểm hạn chế của mỏ là gần biển (bờ mong mỏ phía Đông Bắc chỉ cách bờ biển 500 m), hàm lượng kẽm trong quặng sắt lớn (0,071%).
Quá trình khai thác mỏ đến độ sâu - 550 m sẽ phải bốc đi hơn 700 triệu m3 đất, đá. Tuổi thọ mỏ Thạch Khê là 52 năm.
Dự án đầu tư khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê do Công ty CP Sắt Thạch Khê (TIC) làm chủ đầu tư, được khởi công từ năm 2009. Dự án tạm dừng triển khai 2 năm sau đó (2011) do gặp khó khăn trong huy động vốn.
Sau hơn 20 năm triển khai dự án đã bóc đất tầng phủ, tiến hành khai thác nhưng nhiều vấn đề đã nảy sinh, trong đó có những quan ngại về tính khả thi và hệ lụy tác động môi trường, xã hội.
Dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê ảnh hưởng trực tiếp đến 6 xã (nay sát nhập còn 5 xã) với 5.928 hộ (số liệu tại thời điểm khởi công dự án năm 2009) của vùng mỏ và gián tiếp ảnh hưởng đến nhiều xã của huyện Thạch Hà, Lộc Hà và TP Hà Tĩnh.
Năm 2017, Vusta đã có chuyến khảo sát, nghiên cứu và tư vấn phản biện dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê và đã có báo cáo đề xuất với trung ương, tỉnh trong đó đề nghị xem xét 5 vấn đề chính.
Bao gồm, công nghệ khai thác; công nghệ chế biến; tác động môi trường; hiệu quả kinh tế; tác động đến đời sống kinh tế - xã hội của người dân địa phương.
Từ căn cứ này, tỉnh Hà Tĩnh đã đề xuất Chính phủ tạm dừng khai thác, tuy nhiên đến nay, dự án vẫn chưa có quyết định cuối cùng là tiếp tục khai thác hay ngừng.
Hiện, Hà Tĩnh và các bộ ngành liên quan đang rà soát, cân nhắc để tham mưu chính phủ quyết định đảm bảo phù hợp với kinh tế, xã hội, môi trường của địa phương.