Tòa án Quân sự đang xét xử nhóm bị cáo liên quan vụ Việt Á

Sáng nay (27/12), Tòa án Quân sự thủ đô Hà Nội mở phiên tòa xét xử 7 bị cáo trong vụ án Việt Á liên quan Học viện Quân y. Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 3 ngày liên tục.

Đây cũng là một phần của vụ án Công ty Việt Á, thuộc phần quân đội giải quyết, còn lại sẽ được TAND TP Hà Nội xét xử ngày 3/1/2024 tới.

Tại phiên tòa này, hai bị cáo Trịnh Thanh Hùng, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Các ngành Kinh tế - kỹ thuật, Bộ KH&CN và Hồ Anh Sơn, cựu Thượng tá, Phó Giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y bị truy tố tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Ba cựu sĩ quan Học viện Quân y là: Nguyễn Văn Hiệu, cựu Đại tá, Trưởng phòng Trang bị Vật tư; Ngô Anh Tuấn, cựu Thiếu tá, Trưởng phòng Tài chính và Lê Trường Minh, cựu Thiếu tá, Trưởng ban Hóa dược, bị truy tố tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Hai bị cáo thuộc Công ty Việt Á là Phan Quốc Việt, Chủ tịch, Tổng Giám đốc, bị truy tố về cả hai tội danh nói trên; còn bị cáo Vũ Đình Hiệp, Phó Tổng Giám đốc Việt Á bị truy tố tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Đáng chú ý, khi được dẫn giải tới tòa, bị cáo Phan Quốc Việt cười tươi khi gặp các bị cáo khác, là cựu sĩ quan Học viện Quân y.

Trong vụ án này, Học viện Quân y được xác định là bị hại và Công ty CP Công nghệ Việt Á là bị đơn dân sự. Tòa án Quân sự Thủ đô còn triệu tập hàng chục tổ chức, cá nhân là những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và nhân chứng.

Theo cáo trạng, năm 2020, Học viện Quân y cùng Công ty Việt Á nghiên cứu kit test Covid-19 với kinh phí gần 19 tỷ đồng của Nhà nước. Kết quả nghiên cứu là tài sản do Bộ trưởng Bộ KH&CN quản lý. Tuy nhiên, do vụ lợi cá nhân nên Trịnh Thanh Hùng đã thông đồng với Phan Quốc Việt và Hồ Anh Sơn để đưa Công ty Việt Á vào tham gia đề tài với vai trò là cơ quan phối hợp, sản xuất.

Kết quả, kit test của Việt Á do Hồ Thị Thanh Thủy (vợ Phan Quốc Việt) nghiên cứu ra có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân y nên được đem đi thử nghiệm và được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời vào tháng 3/2020.

Để được cấp lưu hành chính thức, Việt sau đó chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được "toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu" và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm.

Bộ Y tế sau đó chấp thuận, cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Như vậy, sản phẩm nghiên cứu bằng tiền Nhà nước, do Bộ KH&CN làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á, để doanh nghiệp này bán thương mại.

Để "cảm ơn", Phan Quốc Việt đã đưa cho Trịnh Thanh Hùng 350.000 USD (khoảng 8 tỷ đồng) và còn Hồ Anh Sơn 2,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, bị cáo Sơn còn bị cáo buộc là người lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vụ lợi cá nhân trong việc mua, bán tăm bông, ống môi trường dán nhãn Viện nghiên cứu y dược học quân sự (Học viện Quân y) và cung cấp cho Việt Á.

Khi nhận hàng từ Sơn, Công ty Việt Á bán lại cho một số cơ sở y tế Nhà nước hoặc bệnh viện tư nhân, thu tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Trừ các khoản thuế, số tiền còn lại là hơn 3,1 tỷ đồng được Việt Á chuyển lại cho bị cáo Sơn. Cơ quan tố tụng xác định, trừ các chi phí hợp lý, bị cáo Sơn hưởng lợi hơn 2,1 tỷ đồng qua việc làm ăn với Việt Á.

Hồ sơ vụ án kết luận, hành vi gian dối của các bị can trong việc tiếp nhận, nghiên cứu, nghiệm thu, quyết toán số tiền Bộ KH&CN giao Học viện Quân y nghiên cứu Đề tài, đã gây thiệt hại gần 18,5 tỷ đồng.

Cơ quan tố tụng cũng chỉ ra sai phạm của nhóm cựu sĩ quan Học viện Quân y khi mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á với giá cao trong quá trình chống dịch tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP HCM.

Theo đó, trong quá trình nhận nhiệm vụ về Bắc Ninh, Bắc Giang chống dịch, Học viện Quân y không đấu thầu theo quy định mà tiến hành mua "chỉ định thầu" từ Công ty Việt Á với giá hơn 9,5 tỷ đồng, cao hơn 2,2 tỷ so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Khi được cử đi chống dịch tại TP HCM, Học viện Quân y đã đề nghị Bộ Quốc phòng cho dùng hơn 17,5 tỷ đồng mua 390 bộ kit (tương ứng 37.440 test xét nghiệm) của Công ty Việt Á.

Tuy nhiên, giá trị hợp đồng sau đó được nâng lên 77.280 test tương ứng hơn 32,2 tỷ đồng, cao hơn 14,6 tỷ đồng so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Tổng cộng, Học viện Quân y đã mua số test trị giá hơn 81 tỷ đồng của Việt Á với giá cao hơn báo cáo, gây thiệt hại hơn 27,7 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, Phan Quốc Việt và Vũ Đình Hiệp đã chi hơn 7,1 tỷ đồng "hoa hồng" cho nhóm sĩ quan Học viện Quân y.