Theo thông báo từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện tượng cá chết hàng loạt tại các tỉnh miền Trung thời gian qua có thể do độc tố hóa học hoặc do hiện tượng có tên là Thủy triều đỏ. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cũng xác định, chưa có chứng cứ rằng Formosa có liên quan đến hiện tượng này.
14h tại trụ sở Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã diễn ra cuộc họp liên bộ giữa các Bộ TNMT, Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), Khoa học - Công nghệ (KHCN), Y tế và lãnh đạo các viện nghiên cứu, nhà khoa học để nghe báo cáo kết quả xác định nguyên nhân cá chết trên diện rộng từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên - Huế. Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà đã chủ trì phiên họp.
Hàng trăm phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí đã có mặt tại trụ sở của Bộ TNMT từ trước khi cuộc họp bắt đầu. Tuy nhiên, không đơn vị truyền thông nào được tham dự cuộc họp này.
Sau đó, thông báo phát ra từ Bộ TNMT cho hay, một cuộc họp báo đã được thu xếp tại trụ sở Bộ này vào lúc 19h.
Đông đảo phóng viên quan tâm dự buổi họp báo. Ảnh: Thành Trung.
Tuy nhiên, các phóng viên đã phải chờ gần 1 tiếng đồng hồ từ 19h đến 20h thì các quan chức, nhà khoa học mới xuất hiện. Thứ trưởng Bộ TNMT Võ Tuấn Nhân là người chủ trì buổi họp báo.
Tại “buổi họp báo” này, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân chỉ đọc một bản thông cáo báo chí thực chất là thông báo sơ lược cuộc họp giữa Bộ TNMT và các Bộ ngành liên quan chiều nay.
Sau đó, Thứ trưởng Nhân và các quan chức khác đã “rút” khỏi phòng họp báo để lại gần 200 phóng viên báo chí với rất nhiều câu hỏi mà độc giả và nhân dân đang mong chờ về hiện tượng cá chết hàng loạt đang gây hoang mang dư luận.
Mất nhiều thời gian tìm nguyên nhân cá chết
Theo thông báo kết quả cuộc họp chiều nay của Bộ TNMT được Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đọc lại cho phóng viên nghe thì, hiện tượng cá chết hàng loạt trên diện rộng trong những ngày qua khiến dư luận đặc biệt quan tâm, có khả năng gây nên các yếu tố mất an ninh trật tự.
Bộ TNMT đề nghị các cơ quan báo chí cần bình tĩnh, khách quan và có trách nhiệm, đồng hành cùng các cơ quan quản lý Nhà nước để tìm ra nguyên nhân và biện pháp xử lý.
Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân thông tin tới báo giới. Ảnh: Ngọc Kha.
Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, các Phó Thủ tướng: Trương Hòa Bình, Trịnh Đình Dũng, Bộ TNMT đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và 4 tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế điều tra, đánh giá, xác định nguyên nhân cá chết để có biện pháp xử lý để sớm ổn định đời sống của nhân dân.
Bộ TNMT đã lập nhiều đoàn công tác làm việc tại Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế. Bộ NN&PTNT cũng đã làm việc tại Hà Tĩnh.
Mời GS Nhật cùng tham gia tìm nguyên nhân
Đây là vấn đề phức tạp, đã xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới, đòi hỏi phải có thời gian để xác định nguyên nhân. Có những trường hợp, nhiều nước phải mất nhiều năm để tìm ra nguyên nhân. Mặc dù người dân và cả xã hội hết sức quan tâm, đòi hỏi các cơ quan quản lý Nhà nước phải sớm công bố nguyên nhân, tuy nhiên để xác định được cần thiết phải nghiên cứu một cách có hệ thống, bài bản, dựa trên các chứng cứ khoa học.
Hiện nay, Bộ TNMT chủ trì phối hợp với Bộ NN&PTNT, các Bộ, ngành có liên quan, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các cơ quan khoa học trong và ngoài nước, GS.TS Yashuwo Fukuyo, Đại học Tổng hợp Tokyo, Nhật Bản để thảo luận về các kết quả điều tra. Đây là cuộc họp đầu tiên giữa các nhà khoa học, các cơ quan quản lý ở Trung ương và địa phương. Các cơ quan, nhà khoa học đã báo cáo các kết quả nghiên cứu bước đầu, cho nhiều ý kiến xác đáng.
Chưa có chứng cứ Formosa liên quan đến hiện tượng cá chết
Qua nghe báo cáo của Bộ TNMT, Bộ NN&PTNT, Bộ KHCN, ý kiến của các địa phương, các nhà khoa học, sau khi thảo luận, loại trừ nhiều nguyên nhân khác có thể gây ra, các nhà khoa học và cơ quan quản lý thống nhất nhận định sơ bộ như sau:
1. Có 2 nhóm nguyên nhân chính có thể gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt. Thứ nhất, do tác động của các độc tố hóa học thải ra từ hoạt động của con người trên đất liền và trên biển. Thứ hai, do hiện tượng dị thường của thiên nhiên kết hợp với tác động của con người tạo nên hiện tượng tảo nở hoa của nước mà trên thế giới gọi là hiện tượng thủy triều đỏ.
2. Đến thời điểm hiện nay, qua kiểm tra và thu thập chứng cứ, chưa có bằng chứng để kết luận về mối quan hệ liên quan của Formosa và các nhà máy đến vấn đề cá chết hàng loạt.
3. Qua số liệu quan trắc và đánh giá của các cơ quan nghiên cứu khoa học, cơ quan quản lý nhà nước có liên quan, môi trường nước biển chưa phát hiện các thông số môi trường vượt quy chuẩn quy định.
Theo ông Võ Tuấn Nhân, để xác định nguyên nhân cụ thể về hiện tượng cá chết hàng loạt và có các giải pháp ứng phó về lâu dài với các thảm họa tương tự, cần tổ chức nghiên cứu làm rõ 2 nguyên nhân nói trên. Bộ KHCN sẽ chủ trì huy động và điều phối các cơ quan nghiên cứu khoa học để thực hiện các nghiên cứu nói trên. Nếu cần thiết sẽ huy động các tổ chức khoa học quốc tế để kiểm chứng.
Thứ trưởng Bộ TNMT cũng cho biết: Trong thời gian sớm nhất, Bộ NN&PTNT sẽ cung cấp các kết quả phân tích các độc tố và sẽ đưa ra khuyến cáo về việc tiếp tục hoạt động đánh bắt, nuôi trồng và tiêu thụ hải sản.
Các địa phương tổ chức quan trắc chất lượng nước biển ven bờ và có khuyến cáo về các hoạt động du lịch, tắm biển trên địa bàn.
Sau khi lãnh đạo Bộ TNMT rời phòng họp, các PV vẫn nán lại. Ảnh: Ngọc Kha.