Tổng thống Mỹ đề xuất mức tăng ‘lịch sử’ cho ngân sách quốc phòng

Tổng thống Donald Trump hé lộ về mức tăng “lịch sử”
trong ngân sách quốc phòng Mỹ. (Nguồn: AP).

Ngân sách dành cho quốc phòng Mỹ được đề xuất sẽ tăng lên 603 tỷ USD, dù rằng nước này đã trải qua các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan, và hiện vẫn là nước có sức mạnh quân sự lớn nhất thế giới. Kế hoạch này đã vấp phải sự phản đối từ giới lập pháp đảng Dân chủ, những người cho rằng tăng chi tiêu quốc phòng đồng nghĩa với việc phải cắt giảm các chương trình quan trọng trong nước như bảo vệ môi trường hay giáo dục.

Một quan chức ngân sách Nhà Trắng, người đã hoạch định kế hoạch trên, nói rằng chính quyền sẽ đề xuất “khoản tăng chi tiêu quốc phòng lên 54 tỷ USD, tương đương 10%”. Tuy nhiên, Mick Mulvaney, Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng, cho rằng kế hoạch này sẽ nâng tổng ngân sách cho Lầu Năm Góc lên 603 tỷ USD, tức chỉ tăng có 3% so với khoản 584 tỷ USD ngân sách quốc phòng năm tài khóa trước.

“Tổng thống Trump dự kiến sẽ đưa ra kế hoạch ngân sách quốc phòng tăng 3% so với ngân sách quốc phòng của Tổng thống Obama trước kia, vốn đã khiến quân đội của chúng ta bị thâm hụt và không đủ sức đối đầu với các mối đe dọa an ninh quốc gia” - John McCain, Chủ tịch Hội đồng Vũ trang Thượng viện, nói.

Để dành thêm chi tiêu cho quốc phòng, các chương trình phi quân sự khác sẽ buộc phải bị cắt giảm, bao gồm cắt giảm viện trợ nước ngoài…

Hiện Tổng thống Trump vẫn chưa đi đến kết luận về kế hoạch ngân sách này. Chi tiêu cho quốc phòng chỉ là một phần của đề xuất ngân sách trình lên Quốc hội, và quá trình đàm phán với giới lập pháp có thể kéo dài nhiều tháng. Thay vào đó, ông Trump tuyên bố rằng kế hoạch ngân sách của ông bao gồm “mức tăng lịch sử trong ngân sách quốc phòng nhằm xây dựng lại quân đội đã cạn kiệt của nước Mỹ”.

Bộ Ngoại giao bị cắt ngân sách nặng nề

Một số quan chức thân cận của Tổng thống Trump cũng tiết lộ kế hoạch ngân sách sẽ kêu gọi cắt giảm chi tiêu đối với hàng loạt các cơ quan, bao gồm cả Bộ Ngoại giao và Cơ quan Bảo vệ Môi trường. Một quan chức giấu tên cho hay Bộ Ngoại giao có thể chịu mức cắt giảm lên tới 30%, có thể sẽ phải buộc họ phải tái cơ cấu và hủy nhiều chương trình.

Được biết Mỹ thường chi khoản ngân sách 50 tỷ USD mỗi năm cho Bộ Ngoại giao và các hoạt động hỗ trợ ngoại giao.

Trong hôm 28/2, sau khi có thông tin về kế hoạch ngân sách này, hơn 120 vị tướng lĩnh quân đội về hưu của Mỹ đã thúc giục Quốc hội nước này chi ngân sách đầy đủ cho hoạt động ngoại giao của Mỹ và các khoản viện trợ nước ngoài, nói rằng các chương trình này đóng vai trò chủ chốt trong việc bảo đảm an toàn cho đất nước.

Trong tuyên bố của mình, Tổng thống Trump cũng cho hay ông sẽ vẫn giữ nguyên mức ngân sách dành cho các chương trình xã hội của tầng lớp trung lưu như chương trình An sinh Xã hội và chương trình chăm sóc sức khỏe Medicare.

Kế hoạch của ông Trump đã vấp phải sự phản đối của giới lập pháp tại Hạ viện Mỹ. Bà Nancy Pelosi, chính trị gia kỳ cựu của đảng Dân chủ tại Hạ viện, nói rằng kế hoạch cắt giảm chi tiêu của các cơ quan liên bang để dành tiền cho Lầu Năm Góc của ông Trump cho thấy ông này không hề đặt các gia đình lao động Mỹ lên hàng đầu.

“Một khoản cắt giảm 54 tỷ USD sẽ gây nên tổn thất dài hạn đối với khả năng đáp ứng nhu cầu của người dân Mỹ và khả năng gia tăng cơ hội việc làm” - bà Pelosi nói - “Tổng thống đang bỏ mặc các lĩnh vực hàng đầu của Mỹ như đổi mới, giáo dục, khoa học và năng lượng sạch”.

Tăng cường sức mạnh quân đội

Theo một quan chức giấu tên thuộc chính quyền Tổng thống Trump, đề xuất ngân sách của Lầu Năm Góc bao gồm các khoản chi đội thêm trong lĩnh vực đóng tàu, chế tạo thêm phi cơ chiến đấu và “tăng cường hiện diện ở các vùng biển quốc tế chiến lược và các điểm nóng” như Eo biển Hormuz và Biển Đông.

Điều này có thể đặt Washington vào thế đối đầu với Iran và Trung Quốc. Mỹ vốn đã là một quốc gia sở hữu quân đội mạnh nhất thế giới và có nguồn ngân sách dành cho quốc phòng cao hơn bất kỳ quốc gia nào. Khoảng 1/6 ngân sách liên bang nước này đổ vào chi tiêu quốc phòng.

Tổng thống Trump còn dự định sẽ tăng số lượng binh sỹ hoạt động từ 480.000 lên 540.000, nâng tổng số quân đoàn thủy quân lục chiến từ 23 lên 36, tương đương mức thêm 10.000 người, nâng số tàu hải quân và tàu ngầm từ 276 lên 350, và nâng tổng số phi cơ chiến thuật từ 1.100 lên 1.200.

Tổng thống Trump cũng cho hay ông sẽ tăng cường triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa và khả năng tấn công mạng. Hồi tuần trước, ông từng nói với hãng tin Reuters rằng nước Mỹ “đã tụt hậu về khả năng vũ khí hạt nhân”, và cam kết sẽ trở lại cuộc đua này.