Sáng sớm ngày 24/2, Tổng thống Nga Putin đã chỉ đạo các lực lượng quân sự Nga tiến hành một chiến dịch đặc biệt ở vùng Donbass (phía Đông Ukraine).
"Tình thế khiến chúng tôi phải đưa ra những hành động quyết định và ngay lập tức. Cộng hòa Nhân dân Donbass (DPR) đã yêu cầu Nga hỗ trợ", Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố trong bài phát biểu bất ngờ trên truyền hình lúc 6h giờ địa phương (10h giờ Hà Nội).
Ông Putin cho rằng, rằng “cỗ máy chiến tranh” hỗ trợ ở Ukraine của đồng minh NATO đang di chuyển và áp sát biên giới của Nga. Ông Putin cho biết, đang mong đợi sự ủng hộ của Quốc hội để củng cố cho hoạt động ở khu vực Donbass.
Trong bài phát biểu của mình, ông Putin nhấn mạnh, trong 30 năm qua, Nga đã nỗ lực đàm phán để NATO không mở rộng về phía Đông, bất chấp việc phải đối mặt với sự lừa dối. Ông cũng thừa nhận rằng, một cuộc đụng độ của Nga với các lực lượng dân tộc chủ nghĩa Ukraine là "không thể tránh khỏi".
"Giờ đây, họ cũng muốn sở hữu vũ khí hạt nhân và chúng tôi sẽ không để họ làm điều đó", Tổng thống Putin nói, đề cập đến tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky rằng, Kiev có thể xem xét lại quy chế phi hạt nhân hóa của đất nước theo Bản ghi nhớ Budapest năm 1994.
Theo ông Putin, các lực lượng Nga không có kế hoạch chiếm đóng Ukraine mà chỉ "phi quân sự hóa", nhưng Nga sẽ tự vệ nếu đó là lựa chọn duy nhất. Đồng thời, Tổng thống Putin cũng đã dành thời gian để nói chuyện với các lực lượng Ukraine, kêu gọi các thành viên phục vụ Kiev hạ vũ khí.
"Về vấn đề này, phù hợp với Điều 51, Phần 7 của Hiến chương Liên Hợp Quốc, lệnh trừng phạt từ Hội đồng Liên bang Nga và theo các hiệp ước hữu nghị, tương trợ với DPR và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) đã được quốc hội phê chuẩn, tôi quyết định tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt", Tổng thống Putin nói.
Ông Putin cho rằng, trong khi chính trị là một ngành kinh doanh bẩn thỉu, các hành động của NATO đi ngược lại với đạo đức và Nga không thể phát triển, cảm thấy an toàn hoặc tồn tại với những mối đe dọa thường xuyên từ Ukraine.
"Chúng tôi nhớ rằng vào năm 2000 và 2005, chúng tôi đã tiến hành hoạt động quân sự đối với những kẻ khủng bố ở Kavkaz. Chúng tôi đã bảo vệ sự toàn vẹn của nhà nước, bảo tồn nước Nga", Tổng thống Nga nêu rõ.
"Năm 2014, đã hỗ trợ người dân Crimea và người dân Sevastopol. Năm 2015, các lực lượng vũ trang được sử dụng để dựng lên một hàng rào đáng tin cậy trước sự xâm nhập của những kẻ khủng bố từ Syria vào Nga".
Ông Putin lưu ý rằng, Nga không có lựa chọn nào khác ngoài việc tự bảo vệ mình, và "điều tương tự đang xảy ra bây giờ".
"Chúng tôi đối xử với sự tôn trọng và cũng sẽ đối xử như vậy với tất cả các quốc gia mới thành lập hậu Xô viết. Chúng tôi tôn trọng và sẽ tiếp tục tôn trọng chủ quyền của họ", Tổng thống Nga khẳng định và nhấn mạnh, sự hỗ trợ mà Nga đã triển khai vào đầu năm nay đối với Kazakhstan trong bối cảnh ngày càng tăng các cuộc biểu tình bạo động.
Tuyên bố trên của Tổng thống Nga Putin diễn ra cùng thời gian với cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đang được tiến hành.
"Tổng thống Putin, hãy ngăn quân đội tấn công Ukraine, hãy tạo cơ hội cho hòa bình, đã có quá nhiều người đã chết", Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nói.
Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Linda Thomas-Greenfield cảnh báo nếu Nga hành động quân sự, 5 triệu người có thể phải di tản và gây ra cuộc khủng hoảng tị nạn mới ở châu Âu.
Căng thẳng Ukraine tăng nhiệt từ cuối năm ngoái khi phương Tây và Mỹ cáo buộc Nga tập trung hơn 100.000 quân ở biên giới phía tây để thực hiện chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Tuy nhiên, Moskva liên tục bác bỏ cáo buộc này, nói rằng Mỹ thổi phồng nguy cơ và muốn đẩy họ vào xung đột với Ukraine để kiếm cớ áp lệnh trừng phạt.
Giới chức Nga khi đó nhấn mạnh cánh cửa ngoại giao vẫn để mở trong khủng hoảng Ukraine.