Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM được doanh nghiệp và người dân thành phố đặc biệt trông đợi. Lãnh đạo TPHCM cũng đã khẩn trương lên kế hoạch triển khai.
Phá “băng” nhiều rào cản
Ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TP HCM cho biết, thành phố xác định 28 nội dung, đề án trình HĐND thông qua tại các kỳ họp trong năm 2023 và 26 nội dung, đề án thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của UBND cũng dự kiến hoàn thành trong năm nay. Bộ khung cụ thể các chính sách đặc thù để triển khai Nghị quyết 98 sẽ hoàn thành đúng tiến độ trong quý III/2023.
Theo đó, TP HCM sẽ khởi động lại các dự án theo cơ chế hợp tác công tư hợp đồng BT, BOT, sẽ tận dụng tối đa các cơ chế, chính sách đặc thù của Nghị quyết 98 để phát triển không gian dọc các tuyến Vành đai 3, tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, tuyến metro số 2 Bến Thành - Tham Lương cùng nhiều tuyến khác. Sẽ ưu tiên phát triển đô thị theo tuyến giao thông (TOD). Ưu điểm nổi bật của cơ chế này là thành phố có thể sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Ngoài TOD cho các dự án hạ tầng giao thông, Nghị quyết mới cũng cho phép thành phố mở rộng lĩnh vực áp dụng đầu tư đối với các dự án thuộc lĩnh vực thể thao, văn hóa theo phương thức công tư (PPP).
Bà Nguyễn Thị Lệ - Chủ tịch HĐND TP HCM cho biết, HĐND sẽ tham gia vào quá trình ban hành danh mục dự án áp dụng loại hợp đồng xây dựng - vận hành - chuyển giao đối với dự án đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu; Quy định đối tượng, điều kiện, trình tự, thủ tục, mức, thời gian hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội từ nguồn vốn đầu tư công của ngân sách thành phố. Vùng đó, thực hiện nhiều nội dung giám sát thuộc về trách nhiệm của HĐND thành phố trong thực hiện Nghị quyết 98 liên quan đến nhiều vấn đề, như ban hành tiêu chí, tiêu chuẩn, lộ trình chuyển đổi; ban hành chính sách khuyến khích, hỗ trợ, ưu đãi, lộ trình thực hiện, tiêu chí, trình tự, thủ tục về kiểm soát khí thải phương tiện giao thông; Quy định các tiêu chí, tiêu chuẩn, định mức quy định đối với số lượng cán bộ, công chức tại xã, phường, thị trấn...
Cơ chế mới sẽ cho phép TP HCM xem xét theo hiệu quả công việc ngoài việc thực hiện chi trả thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật hiện hành về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, bảo đảm không vượt quá 1,8 lần mức lương ngạch, bậc, chức vụ và chi thu nhập tăng thêm không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuộc phạm vi quản lý.
Luồng gió mới kích thích tăng trưởng
PGS.TS Nguyễn Lê Ninh - Ủy viên Ủy ban MTTQ TP HCM cho biết, thời gian ông còn là thành viên của Hội đồng tư vấn Khoa học - Kỹ thuật - Môi trường TP HCM, rất nhiều các dự án BT (đổi đất lấy hạ tầng) vốn có nhiều tồn tại, bất cập, khiến hàng chục dự án lớn phải “phơi sương” trong một thời gian dài. “Tôi rất mừng vì nghị quyết mới lần này cho phép TPHCM dù vẫn vận hành theo hướng BT nhưng sẽ được trả bằng tiền mặt cho nhà đầu tư và cũng sẽ không áp dụng việc đổi đất lấy hạ tầng như trước đây” - ông Ninh nói.
Còn kỹ sư Trần Văn Long - Giám sát dự án của Công ty CP Vinhomes nêu 3 nội dung triển khai Nghị quyết 98 mà ông rất quan tâm, là việc TP HCM sẽ sớm có chính sách về bố trí vốn đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để thanh toán cho nhà đầu tư quy định trong hợp đồng BT; cho phép TP HCM quyết định sử dụng ngân sách để thực hiện dự án, công trình giao thông đường bộ có tính chất vùng, liên vùng; dự kiến cũng sẽ có kế hoạch dự toán chi ngân sách được bố trí khoản chưa phân bổ từ 2 - 4% tổng chi ngân sách cấp quận. Từ đó đẩy nhanh được tiến độ, tránh việc dự án bị “treo” hoặc thi công kéo dài như thời gian qua.
TS Trần Du Lịch cũng tin tưởng và cho biết ông cảm nhận rõ nét tâm thế sẵn sàng đón nhận, sẵn sàng triển khai của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố. “Tôi xin có 2 kiến nghị ngoài các cơ chế chính sách từ Nghị quyết 98 là mong muốn Chính phủ sớm cho phép TP HCM phát hành trái phiếu quốc tế để đầu tư hạ tầng, giảm bớt vốn ODA nhằm có nguồn vốn vay hoàn thành hệ thống metro trước năm 2035. Kế đến là xem xét đề án Trung tâm Tài chính quốc tế tại TPHCM để cộng hưởng các cơ chế, chính sách của Nghị quyết 98, giúp TP HCM đột phá mạnh mẽ” - ông Lịch nói.
Ông Huỳnh Đảm - nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, Nghị quyết 98 chắc chắn sẽ là luồng gió mới kích thích tăng trưởng cho TP HCM. Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết 98 thì yếu tố con người phải đặt lên hàng đầu. Phải làm sao Nghị quyết khơi dậy tinh thần, khát vọng, quyết tâm cao nhất trong toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố, nhất là đội ngũ doanh nghiệp năng động, sáng tạo.