Tràng Xá - Thái Nguyên: Giảm nghèo thông tin – “Cú huých” thoát nghèo

Thông tin – “chìa khóa” giảm nghèo

Trong hành trình xây dựng nông thôn mới và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, xã Tràng Xá (vốn là xã vùng cao, miền núi còn nhiều khó khăn của tỉnh Thái Nguyên) – đã xác định giảm nghèo thông tin là một trong những chìa khóa quan trọng nhất. Bởi chỉ khi người dân có cơ hội tiếp cận đầy đủ thông tin, tri thức, kỹ thuật và các nguồn lực hỗ trợ, họ mới có thể tự vươn lên thoát nghèo một cách bền vững.

Xã Tràng Xá có diện tích hơn 119 km² với 25 xóm, dân số hơn 14.600 người, trên 65% là đồng bào dân tộc thiểu số. Tỷ lệ hộ nghèo năm 2025 vẫn ở mức 16,47%. Với địa hình rộng, bị chia cắt, giao thông đi lại khó khăn, hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, phần lớn các xóm cách xa trung tâm xã, nên khả năng tiếp cận thông tin của người dân còn nhiều hạn chế.

Đời sống kinh tế của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông – lâm nghiệp, phụ thuộc nhiều vào cây chè, cây ăn quả, kinh tế đồi rừng và chăn nuôi nhỏ lẻ. Trong bối cảnh đó, việc cập nhật thông tin về thị trường, giống cây trồng – vật nuôi, kỹ thuật sản xuất hay các chương trình hỗ trợ của Nhà nước gần như nằm ngoài tầm tay của không ít hộ dân.

Chính những rào cản này khiến công tác giảm nghèo đa chiều, đặc biệt là giảm nghèo thông tin, trở thành nhiệm vụ cấp thiết nếu địa phương muốn bứt phá. Nhận rõ những hạn chế này, cấp ủy, chính quyền xã Tràng Xá xác định: “Không thể giảm nghèo bền vững nếu người dân thiếu thông tin”. Từ đó, xã đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm mở rộng kênh tiếp cận thông tin cho người dân, nhất là tại các xóm vùng sâu, vùng xa.

Một trong những cách làm hiệu quả của Tràng Xá là đưa đội ngũ cán bộ cơ sở, trưởng xóm, người uy tín trong cộng đồng vào trung tâm của công tác tuyên truyền. Đây là lực lượng gần dân nhất, nắm bắt được những khó khăn, tập quán và nhu cầu thực tế của bà con.

Thông qua các cuộc họp xóm, sinh hoạt cộng đồng, họ trực tiếp chuyển tải chủ trương, chính sách, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, cảnh báo thiên tai, an ninh trật tự… đến từng hộ dân bằng hình thức dễ hiểu, phù hợp với đồng bào dân tộc thiểu số. Những buổi tập huấn về chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng kỹ thuật mới, bảo vệ rừng, chăn nuôi an toàn sinh học, hướng dẫn thủ tục hành chính… được tổ chức thường xuyên, kết hợp chặt chẽ với các buổi truyền thông về giảm nghèo đa chiều.

Nhờ đó, nhiều hộ dân đã mạnh dạn thay đổi cách làm cũ, biết áp dụng khoa học – kỹ thuật vào sản xuất, nhận diện được thị trường, hiểu và tiếp cận được các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Ứng dụng công nghệ để vươn lên

Bên cạnh phương thức truyền thống, xã đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin: Tổ chức các nhóm Zalo xóm, nhóm Zalo cộng đồng, sử dụng hệ thống truyền thanh thông minh, truyền thanh không dây, cập nhật thông tin nhanh qua fanpage, loa phát thanh tự động… Nhờ những công cụ này, thông tin được truyền tải kịp thời và chính xác, từ chính sách mới đến cảnh báo thời tiết, thông tin thị trường nông sản, lịch tiêm phòng, hướng dẫn sản xuất…

Nhiều hộ dân chia sẻ trước đây muốn biết giá chè, giá gạo hay thời tiết phải chờ vài ngày hoặc hỏi từ xã thì nay chỉ cần bật điện thoại, mọi thông tin đều có ngay. Chính sự thay đổi ấy đang góp phần thu hẹp khoảng cách thông tin giữa vùng cao và vùng thấp, tạo điều kiện để đồng bào dân tộc phát triển kinh tế hiệu quả hơn.

Bên cạnh truyền thông và nâng cao nhận thức, xã Tràng Xá còn chú trọng kết nối nguồn lực, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng, phát triển sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Trong những năm qua, xã nhận được sự quan tâm đầu tư của tỉnh, huyện vào nhiều công trình quan trọng: điện, đường, trường, trạm, cơ sở văn hóa… Hàng chục tuyến đường giao thông nông thôn được bê tông hóa, mở ra cơ hội lớn cho việc tiêu thụ nông sản.

Xã đã liên kết với các hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến nông sản để đưa sản phẩm chủ lực như chè, bưởi, na, bò thịt, lợn nái địa phương… vào chuỗi sản xuất – tiêu thụ quy mô lớn hơn. Các mô hình này kéo theo nhu cầu kỹ thuật, giống, phân bón, quy trình VietGAP… đã giúp người dân tiếp cận kiến thức mới nhanh hơn. Nhiều mô hình kinh tế hộ, kinh tế trang trại đã hình thành, mang lại thu nhập ổn định, thậm chí cao hơn mặt bằng chung của vùng cao.

Chính việc có đầu ra cho sản phẩm đã củng cố niềm tin và động lực để người dân tiếp tục học hỏi, áp dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, từ đó giảm nghèo bền vững. Trong đó, giảm nghèo thông tin chính là “cú hích” để mỗi người dân hiểu rằng: Muốn thoát nghèo không thể chỉ trông chờ vào Nhà nước; phải tự mình học hỏi, nắm thông tin và chủ động thay đổi.

Xã chú trọng nâng cao chất lượng bộ phận một cửa, ứng dụng công nghệ thông tin, minh bạch hóa thủ tục để người dân tiếp cận dịch vụ nhanh hơn, giảm thời gian, chi phí và tăng hiệu quả. Không ít hộ trước đây “ngại lên xã”, nay đã chủ động xin hướng dẫn vay vốn, đăng ký sản xuất, làm hồ sơ hỗ trợ… nhờ quy trình đơn giản, rõ ràng.

Câu chuyện giảm nghèo thông tin ở xã Tràng Xá cho thấy một điều rõ ràng: Khi thông tin đến được với người dân, tri thức lan tỏa, niềm tin được khơi dậy, thì giảm nghèo bền vững không còn là chuyện xa vời. Từ những buổi tuyên truyền, nhóm Zalo cộng đồng, hệ thống truyền thanh, đến sự đồng hành của cán bộ thôn, tổ hợp tác, doanh nghiệp… tất cả đã tạo thành mạng lưới đưa thông tin “về tận cửa từng nhà”.

Tràng Xá vẫn còn khó khăn, nhưng với hướng đi đúng đắn, đặc biệt là chiến lược giảm nghèo thông tin bài bản, nơi đây đang từng bước thay đổi. Những xóm nhỏ vùng cao nay đã biết cập nhật tin tức thời tiết, nắm bắt giá nông sản, tiếp cận kỹ thuật mới và tự tin áp dụng vào sản xuất.

Giảm nghèo thông tin không chỉ giúp người dân biết – hiểu – làm, mà còn giúp họ tin vào con đường phát triển, chủ động kết nối, chủ động xây dựng cuộc sống. Và chính đó là nền tảng quan trọng nhất để giảm nghèo bền vững cho đồng bào dân tộc ở Tràng Xá hôm nay và mai sau.