Trao truyền, tiếp nối, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc Việt Nam

Theo nhà thơ Hồng Thanh Quang, khi nhận được lời mời là thành viên Hội đồng Giám khảo, ông thấy, việc gì tốt, có triển vọng thì rất muốn tham gia:

“Thật sự tôi không nghĩ mình là tinh hoa, khi được tham gia vào Hội đồng Giám khảo của giải thưởng này, tôi sẽ học, hấp thụ thêm được nhiều điều từ những tinh hoa mà chúng tôi có thể lựa chọn ra để đưa vào giải thưởng. Chúng tôi cùng trở thành những người tử tế, tốt đẹp hơn trong việc chọn lựa đúng đắn những tác phẩm xứng đáng cho Giải thưởng Tinh Hoa Việt. Đối với tôi đây là một sự hướng thiện”.

Với nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm, khi nhận lời mời làm giám khảo của Tinh Hoa Việt, anh cảm thấy rất bất ngờ và tự hào. Là một người theo điện ảnh hơn 20 năm và từng chứng kiến những cột mốc của điện ảnh Việt Nam đi qua những thăng trầm, có những thành công có những thất bại, nhà phê bình điện ảnh Lê Hồng Lâm cho rằng, chưa khi nào có sự thành công như năm nay, điện ảnh Việt Nam chinh phục được khán giả. Tỷ lệ nội địa hóa tăng lên 70% với những bộ phim bom tấn chinh phục khán giả. Với anh, đây là thiên thời địa lợi nhân hòa, từ đó, Giải thưởng Tinh Hoa Việt ra đời, tôn vinh các thành tựu trong những lĩnh vực nghệ  thuật khác nhau trong đó có điện ảnh.

Cùng chia sẻ về lĩnh vực điện ảnh, đạo diễn Bùi Tuấn Dũng cho rằng, điện ảnh Việt Nam hàng năm đều có giải thưởng mang tính hàn lâm và nghề nghiệp, như giải thưởng Cánh Diều, giống như một phiên bản Oscar, giải thưởng Bông Sen được tổ chức hai năm một lần, và mới nhất là giải thưởng Liên Hoan Phim châu Á Đà Nẵng, cũng là một trong số những giải thưởng tôn vinh điện ảnh. Với Giải thưởng Tinh Hoa Việt, thêm cơ hội để điện ảnh Việt Nam cùng các loại hình nghệ thuật khác tham gia là điều rất tuyệt vời. Theo đạo diễn Bùi Tuấn Dũng, đây là cơ hội để có thể có thêm những bộ phim tốt hơn nữa trong tương lai và đó cũng là lý do để anh tham gia Hội đồng Giám khảo, vì anh có kinh nghiệm nhiều năm tham gia ban giám khảo của nhiều liên hoan phim.

Theo NSND Trần Ly Ly: “Giải thưởng Tinh Hoa Việt là nơi mà ở đó chúng ta có thể hội tụ được tất cả những sản phẩm của người Việt. Cũng như anh Vương Duy Biên đã nói rất rõ, đấy là giá trị truyền thống, và để lấy được tinh chất truyền thống ấy và biến nó thành một sản phẩm của xã hội hiện nay, của thế giới này, để lan toả nó, để ghi nhận nó với tinh thần của người hiện đại Việt Nam, đấy là một điều khó. Và trong Giải thưởng Tinh Hoa Việt này, chúng tôi mong rằng có sự thu hút nhiều nhất của các sản phẩm nghệ thuật đó, tất cả các thành viên Hội đồng Giám khảo mong muốn được xem được nghe được nhìn và được ghi nhận tất cả các tác phẩm Việt ngày hôm nay. Đó chính là giá trị mà chúng tôi mong muốn được thấy, và cũng là nền tảng để sau này, khi có thể hội tụ được, nó sẽ trở thành chất xúc tác, chất kích thích để chúng ta sáng tạo ra những tác phẩm, những sản phẩm có thể lan tỏa rộng rãi và mạnh mẽ nhất đến cộng đồng”.

Theo thành viên Hội đồng Giám khảo Nguyễn Quỳnh Trang, hơn 20 năm qua, khi làm việc tại Hà Nội cũng như TPHCM, chị đã viết rất nhiều tuyến bài, chuyên đề về việc bảo tồn văn hoá nghệ thuật dân tộc. Chị có cơ hội được tham dự nhiều chương trình biểu diễn văn hoá, nghệ thuật và gặp gỡ, chia sẻ tâm sự với những nghệ sĩ làm việc thầm lặng - những người sẵn sàng biểu diễn không cần cát-xê, làm nhiều việc khác để nuôi nghề, với mong muốn được cống hiến và gìn giữ truyền thống văn hoá, nghệ thuật dân tộc qua từng triển lãm, câu hát, điệu múa, ngôn ngữ thơ ca. Dù không được truyền thông biết đến, không có đông đảo công chúng ủng hộ, các cô chú vẫn miệt mài biểu diễn, sáng tạo, vẫn sống hết mình với nghệ thuật.

Trong cuộc trò chuyện cuối cùng với hoạ sĩ Lê Thiết Cương, sau khi anh ra đi, đọc lại tiểu sử về anh, chị nhận ra hoạ sĩ Lê Thiết Cương cũng là một nghệ sĩ dầy cống hiến như thế. Không chỉ là một hoạ sĩ tài năng với nhiều tác phẩm mang phong cách riêng biệt, tham gia nhiều triển lãm trong nước và thế giới, được công chúng trong và ngoài nước mến mộ, sưu tập, anh còn là vị giám tuyển nâng đỡ cho biết bao nhiêu hoạ sĩ, là người hỗ trợ giúp đỡ nhiều văn sĩ, nghệ sĩ khác, ra mắt nhiều cuốn sách sâu sắc về mỹ thuật nói riêng, nghệ thuật nói chung, nhưng khi đọc giới thiệu về anh, chỉ đơn giản là một hoạ sĩ. Chính vì thế, chị mong muốn giải thưởng này sẽ chạm đến trái tim của tất cả văn nghệ sĩ, trí thức của Việt Nam, vinh danh những người đã âm thầm đóng góp, dành cả cuộc đời của mình cho văn hoá nghệ thuật Việt Nam, với mong muốn giữ gìn truyền thống, linh hồn dân tộc. Với giải thưởng Tinh Hoa Việt, chị mong sẽ tôn vinh tất cả những giá trị nhân văn trên, cùng các văn nghệ sĩ nhà nghiên cứu dành cả đời người vì văn hoá nghệ thuật Việt.

Với nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong, anh mong muốn gửi đến những nghệ sĩ trong lĩnh vực âm nhạc, các bạn đừng ngại rằng, giải thưởng này có màu sắc truyền thống quá đậm mà sẽ lấy đi sức trẻ của mình: “Vì tôi cũng là một trong những người trẻ nhất ở đây (cười) và Ban Tổ chức cũng nhìn thấy rằng chúng ta cần sức trẻ đó. Nên mọi người hãy tự tin, hãy thoải mái, hãy cởi mở, hãy kể, hãy sống, hãy sáng tác với ngôn ngữ trẻ của mình. Những tinh hoa văn hoá được đặt vào trong đó, nhưng mọi người luôn luôn được lắng nghe, được cổ vũ chứ không phải là bị xem là cũ kỹ. Điều đó vừa tăng tính học thuật, tính chất lượng, và ở đây mọi người sẽ luôn lắng nghe sức trẻ của các bạn.

Tôi có thể kể đến những cái tên như Hoàng Thùy Linh, Hòa Minzy, Phương Mỹ Chi - các bạn có thể thấy rằng, hễ chạm vào văn hóa Việt là đều thành công. Rõ ràng, không chỉ trong nước chúng ta mới có khí thế hừng hực trong những dịp kỷ niệm, mà là bởi âm nhạc Việt Nam thực sự hay và đẹp. Và khi các bạn nghệ sĩ ấy có cơ hội lan tỏa ra quốc tế, thì rõ ràng họ đã đạt được những thành công rất rực rỡ. Gần đây thì chúng ta cũng thấy là DTAP tiếp nối chuỗi âm nhạc mang màu sắc dân tộc, Đức Phúc cũng có một chiến thắng rất là ngoạn mục và rất đáng tự hào.

Vậy thì mọi người đừng có ngại vào cái công cuộc chung tay này, chúng ta sẽ vẫn làm những cái hiphop R&B hiện đại như thế nhưng hãy làm cho sự sáng tác của chúng ta có ý nghĩa hơn. Bởi vì chúng ta trong dòng máu là đã có màu sắc Việt rồi, chúng ta không cần tìm ở đâu xa, chính cái hơi thở trẻ của các bạn chính là bản sắc Việt.

"Tôi và anh Huy Tuấn cũng là 2 mắt xích âm nhạc trong hội đồng, tỷ lệ đóng góp thì cũng nhỏ thôi, nhưng tôi dám khẳng định, tự tin, đảm bảo rằng, chúng tôi sẽ tôn vinh bản sắc Việt một cách trẻ trung nhất, toàn cầu nhất có thể”.

Nhà báo Khổng Loan - Đại sứ Giải thưởng Tinh Hoa Việt: Cùng tìm kiếm, tôn vinh “dấu vân tay” độc đáo của Việt Nam
Nhà báo Khổng Loan là nhà sáng lập và Huấn luyện viên trưởng
Spokeperson Training Vietnam. Đồng thời, cô là host các chuỗi nội dung về kinh
doanh và đổi mới sáng tạo như TIME: Bloom Syner-gy và Thức Thời. Cô là nguyên
Phó thư ký tòa soạn Forbes Việt Nam, đồng thời xây dựng và dẫn dắt nhiều chương
trình, trong đó có Forbes Vietnam Women Leadership Program. Cô cũng là dịch giả
của The Art of Buying Art (2022) và Stay Smart in the Smart World (2024). Nhà
báo Khổng Loan có bằng Thạc sĩ Báo chí Quốc tế từ Đại học City London (Vương quốc
Anh) và là thành viên của Chương trình Dân chủ, Phát triển và Pháp quyền tại Đại
học Stanford (Hoa Kỳ).
Tôi rất trân trọng mục đích và ý nghĩa của giải thưởng Tinh
Hoa Việt là tìm kiếm và tôn vinh những giá trị tinh hoa của dân tộc Việt Nam. Đặc
biệt, thời đại toàn cầu hóa, AI và robotics đang khiến chúng ta bị ngộp trong
những thứ “công nghiệp hóa”, “giống nhau”, thì những giá trị tinh hoa của văn
hóa - nghệ thuật của mỗi dân tộc chính là thứ neo giữ tâm hồn mỗi con người, là
những “dấu vân tay” - tức là duy nhất.  

Tôi hi vọng giải thưởng sẽ không chỉ tôn vinh các tài năng nghệ thuật, sáng tạo mà còn là một dịp quan trọng để khẳng định “bản sắc Việt
Nam” trong dòng chảy của toàn cầu hóa.
Tôi tin rằng sự kết hợp giữa đánh giá chuyên môn của Hội đồng
giám khảo là những người có chuyên môn, uy tín trong từng lĩnh vực, kết hợp với
bình chọn trực tuyến sẽ tìm ra được những tác phẩm, cá nhân xuất sắc, không chỉ
về chất, mà còn cả về sự lan tỏa tới công chúng. Những tác phẩm và cá nhân xuất
sắc chính là các nhân tố góp phần cùng tạo ra các câu chuyện đặc sắc về Việt
Nam để chúng ta kể cho nhau nghe, và thế giới cùng nghe.
Những năm gần đây, chúng ta đã chứng kiến nhiều tác phẩm nghệ
thuật kết hợp rất xuất sắc các yếu tố dân tộc và hiện đại, giúp đi đến trái tim
công chúng Việt Nam và quốc tế nhanh chóng hơn. Cá nhân tôi rất thích thú với
“Bắc Bling” hay hình ảnh Thánh Gióng trước bạn bè quốc tế khi ca sỹ Đức Phúc biểu
diễn bài hát “Phù Đổng Thiên Vương” trong cuộc thi ca nhạc The Intervision 2025
tại Nga. Chắc chắn những năm gần đây đã tạo ra những bước đà tuyệt vời để chúng
ta sẽ tiếp tục có nhiều tác phẩm chất lượng khi các bạn trẻ tài năng kể chuyện
về đất nước, dân tộc theo góc nhìn của họ.
Tôi mong rằng thông qua giải thưởng Tinh Hoa Việt, tất cả
chúng ta, đặc biệt là giới trẻ, sẽ càng được truyền cảm hứng để tiếp tục sáng tạo
từ chính kho tàng văn hóa dân gian giàu có và độc đáo của Việt Nam. ;
Và cuối cùng, tôi tin rằng các dân tộc trở nên vĩ đại một phần
lớn chính do có lòng tự hào, tinh thần đoàn kết và sự tử tế. Hơn lúc nào hết,
trong thời đại AI và robotics này, chúng ta cần nói cho nhau nhiều hơn nữa về
các giá trị văn hóa - nghệ thuật đặc sắc của dân tộc mình. Hiểu sâu sắc dân tộc
mình là một bước quan trọng để đi tới cùng dựng xây, cùng yêu và tự hào.

Nhà biên kịch Vũ Liêm - Đại sứ Giải thưởng Tinh Hoa Việt: Giải thưởng Tinh Hoa Việt - tín hiệu của niềm tin
Nhà biên kịch Vũ Liêm là Thạc sĩ Nghệ thuật học, với hơn 20
năm kinh nghiệm trong lĩnh vực truyền hình. Hiện anh giữ vị trí Phó Giám đốc Điện
ảnh Công an Nhân dân. Anh đồng thời cũng là đạo diễn và tác giả của nhiều kịch
bản nổi bật trong phim truyền hình (“Độc đạo”, “Biệt dược đen”, “Đội điều tra số
7”, “Mặt nạ gương”, “Một thời ngang dọc”, “Lời thì thầm từ quá khứ”, “Hành
trình bí ẩn” …), phim điện ảnh (“Mùa thiêu thân”, “Huyền tình Dạ Trạch”) và sân
khấu (“Hoàng hôn rực nắng”, “Khát vọng hòa bình”).
Giải thưởng Tinh Hoa Việt với tôi không đơn thuần là danh hiệu
mà là tín hiệu của niềm tin. Trong một thế giới đang thay đổi chóng mặt, nơi
giá trị đôi lúc bị đảo lộn và tốc độ nhiều lúc lấn át chiều sâu. Sự xuất hiện của
giải thưởng Tinh Hoa Việt là thông điệp nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: rằng chúng ta
vẫn đang sống, sáng tạo và cống hiến theo cách Việt Nam nghĩa là chân phương
nhưng tinh tế và nhân bản.
Tôi không nghĩ giải thưởng này chỉ dừng ở việc tôn vinh những
tác phẩm hay cá nhân xuất sắc. Tôi tin nó sẽ trở thành một không gian nghệ thuật
rộng mở giữa những người làm nghề và khán giả thưởng ngoạn, để cùng với nhau tất
cả nhìn lại căn cốt văn hoá Việt và nhận ra đâu là phần tinh khiết cần gìn giữ,
đâu là phần cần được tái sinh trong từng chuyển động của đời sống thường nhật.

Tôi cho rằng giải thưởng Tinh Hoa Việt tựa như một “bến đỗ”
trên hành trình dài của người sáng tạo, nơi ta có thể tạm dừng lại tắm mát giữa
dòng nước trong lành của văn hoá dân tộc để rồi lại tiếp tục ra khơi với năng
lượng mới từ sự ghi nhận của giải thưởng bằng khát vọng làm nên những dấu ấn
mang bản sắc Việt Nam.
Văn hoá Việt Nam chúng ta đều biết đó là một dòng chảy ngầm.
Dòng chảy mà đôi lúc không hiển lộ rõ ràng mà len lỏi qua từng thế hệ với câu
ca, lời ru, nhịp điệu lao động hay nếp sống tự ngàn đời... Văn hoá Việt đôi lúc
giản đơn như cách người nghệ sĩ biết cúi đầu trước di sản xưa của cha ông.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà ranh giới giữa trí tuệ con người
và  tri thức công nghệ trở nên mong manh.
Bởi thế giữ gìn bản sắc Việt không phải là việc chỉ nhắc lại truyền thống, mà
là tìm cách để truyền thống có thể gần gũi hiện hữu chân thực bằng ngôn ngữ của
thời đại hôm nay.
Kỳ vọng của tôi về văn hoá Việt, đó là nó sẽ không bị giới hạn
chỉ bởi ký ức, mà sẽ được tiếp sức bởi trí tuệ và lòng tự tôn. Tôi mong được
thưởng thức các tác phẩm dám mở đường kể câu chuyện Việt Nam bằng những cấu
trúc mới, trực tiếp đối thoại cùng thế giới mà không đánh mất gốc rễ.
Nếu mỗi tác phẩm nghệ thuật là một hạt mầm nhân văn thì giải
thưởng Tinh Hoa Việt sẽ là mảnh đất trù phú để những hạt mầm ấy được nảy nở. Và
tôi tin từ nơi đó chúng ta không chỉ tìm thấy niềm tự hào, mà còn khơi gợi được
một niềm tin sâu xa hơn: rằng bản sắc không chỉ lấp lánh từ hồi quang quá khứ,
mà còn ở cách ta làm cho văn hoá sống động trong từng hơi thở cuộc sống hôm
nay.
Tôi luôn tin rằng khi một người nghệ sĩ làm việc từ căn tính
dân tộc thì dù đó là hoạt động nghệ thuật nào như viết kịch bản, đạo diễn, vẽ
tranh, sáng tác nhạc…bản sắc Việt sẽ tự nhiên hiển hiện không cần phải gắn mác.
Nó nằm trong cách ta cảm, điều ta thương, sự vô thức thiêng liêng khi lắng nghe
tiếng nói bên trong của dân tộc mình.