Trẻ em Syria đang đối mặt với thảm họa tồi tệ nhất

Hai đứa trẻ chơi đùa trong bão cát ở một vực thuộc thành phố Aleppo, Syria trong tháng 3/2017. (AFP).

Sự vi phạm ghê gớm quyền trẻ em ở Syria đang ở mức cao nhất kể từ khi cuộc nội chiến ở nước này bùng nổ năm 2011, theo báo cáo của Unicef, với ít nhất 652 trẻ em bị sát hại trong năm 2016 - tăng 20% so với năm trước đó - và 850 trẻ em bị ép ra chiến trường, tăng gần gấp 3 lần so với con số 331 trẻ em trong năm 2015.

Do Unicef chỉ thống kê về các trường hợp trẻ em bị thương, tử vong và bị tuyển mộ làm chiến binh, nên con số thực tế còn có thể cao hơn rất nhiều.

“Tình trạng của trẻ em ở Syria đã trở nên cực kỳ tồi tệ” - bà Juliette Touma, người phát ngôn khu vực của Unicef, nói - “2016 là năm tồi tệ nhất kể từ khi khủng hoảng bắt đầu, khi trẻ em bị đẩy ra chiến trường ở độ tuổi rất nhỏ, bị ép làm lính gác, huấn luyện để sử dụng vũ khí… Chúng tôi cũng nhận được nhiều báo cáo về lạm dụng các bé gái”.

Cuộc nội chiến ở Syria cũng gây ra ảnh hưởng tâm lý rất nghiêm trọng đói với trẻ em Syria. Hơn 70% trẻ em Syria tham gia cuộc phỏng vấn do Tổ chức vì trẻ em “Save The Children” tiến hành đều xuất hiện các triệu chứng bị trầm cảm hoặc rối loạn tâm thần hậu chấn thương. Nhiều trẻ em bị cấm khẩu, có xu hướng bạo lực…

Hiện nay có gần 6 triệu trẻ em Syria không nhận được viện trợ nhân đạo - tức tăng gấp 12 lần so với năm 2012 - trong đó có 2,8 triệu trẻ em ở các khu vực khó tiếp cận nhất. Gần 300.000 trẻ em đang phải sống trong xung đột gần như bị cắt hoàn toàn khỏi nguồn viện trợ nhân đạo, theo Unicef.

Ngoài ra, có rất nhiều gia đình ở Syria phải đưa ra các biện pháp cực đoan để duy trì sự sống của họ, thường là bằng cách ép con em của họ phải tổ chức đám cưới sớm hay bắt con cái lao động trước tuổi để kiếm tiền về cho gia đình. Hiện có khoảng 2/3 số trẻ em trong các gia đình ở nước này đang phải lao động để hỗ trợ gia đình, một số trong điều kiện rất khắc nghiệt ngay cả đối với người lớn, Unicef cho hay.

Do các bậc cha mẹ phần lớn không có khả năng lao động nữa, trẻ em Syria ở trong và ngoài nước bị buộc phải trở thành lao động chính trong gia đình. Trẻ em ở 75% các hộ gia đình của Syria hiện đang phải đi lao động, gần một nửa trong số này là lao động chủ lực của gia đình với các công việc như nhân vien lau dọn, thu lượm rác, cơ khí, thợ mộc, cắt tóc…

Có gần 2 triệu trẻ em ở Syria không được học hành, trong khi 1/3 tổng số trường học ở nước này không thể hoạt động do bị phá hủy, hư hại hoặc được tận dụng làm đồn trú vì mục đích quân sự; theo Unicef. Thêm vào đó là khoảng nửa triệu trẻ em Syria ở nước ngoài không được đến trường.

“Đây là những trẻ em dễ gặp rủi ro nhất, bởi chúng dễ trở thành nạn nhân của tảo hôn, lao động trẻ em và đủ kiểu lạm dụng. Điều đó có thể tạo ra một thế hệ bị suy tàn” - bà Touma cho hay.

Tuy nhiên, trong tình trạng đầy khó khăn, nhiều trẻ em Syria vẫn đoàn kết để tự tìm tới sự giáo dục cho bản thân, theo bà Touma, chỉ ra rằng có hàng trăm trẻ em ở nước này đang học tập tiếng Arab, toán học và tiếng Anh trong những hang động trú ẩn ở tỉnh Idlib.

“Có khoảng 12.000 trẻ em đã băng qua những khu vực có điểm chốt hoặc chiến sự chỉ để tham gia các bài kiểm tra” - bà Touma nói - “Và đó là điều mà chúng ta cần đầu tư, bằng cách cung cấp thêm nguồn vốn cho các gia đình để họ có điều kiện cho con em tới trường”.

Ông Safaa El-Kogali, Giám đốc chương trình giáo dục khu vực Trung Đông và Bắc Phi của Ngân hàng Thế giới (WB) cho hay: “Ảnh hưởng của nội chiến Syria đối với ngành giáo dục là không thể coi nhẹ. Các trường học đã bị phá hủy, giáo viên chạy trốn chiến sự, và học sinh không được tới trường”.

Darsy, 12 tuổi, hiện đang tị nạn ở Thổ Nhĩ Kỳ, nói với Unicef: “Cháu muốn được trở thành bác sỹ phẫu thuật để giúp đỡ người bị thương và bị bệnh ở Syria. Cháu mong muốn Syria không còn chiến tranh để có thể về nhà. Cháu mong muốn thế giới không còn cuộc chiến nào”.

Unicef đã kêu gọi một giải pháp chính trị cho cuộc xung đột ở Syria và chấm dứt ngay tất cả các hành động vi phạm quyền trẻ em, và có biện pháp xử lý những kẻ vi phạm quyền trẻ em.