Triển khai quy hoạch vùng Đông Nam Bộ: Tầm nhìn và không gian phát triển mới

Tại hội nghị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố Quyết định phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch) vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khái quát 5 điểm được nổi bật trong kết quả thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị và hoạt động của Hội đồng vùng 1 năm qua.

Thứ nhất, việc tổ chức thực hiện và việc hoàn thiện thể chế được tiến hành nhanh chóng với tư duy, phương pháp luận và cách tiếp cận mới, đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là mang lại hiệu quả cụ thể. Hội đồng vùng đã được thành lập, hoàn thiện quy chế hoạt động, tổ chức 3 hội nghị giao ban với các chủ đề trúng, đúng.

Về việc hoàn thiện cơ sở pháp lý, Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM gồm nhiều cơ chế, chính sách mới mang tính đột phá, vượt trội, lần đầu tiên được áp dụng tạo điều kiện để Thành phố phát triển mạnh mẽ; Nghị quyết số 106/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ, trong đó gồm các công trình đường bộ quan trọng của Vùng được áp dụng.

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 154 ngày 23/11/2022 về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị. Cùng với đó, Chính phủ đã trình Quốc hội phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 6/6 quy hoạch vùng và đang phấn đấu tới 30/6 này sẽ hoàn thành phê duyệt tất cả các quy hoạch tỉnh, thành phố (hiện đã được khoảng 50%).

Thứ hai, các số liệu thống kê "cân đong đo đếm được" về phát triển kinh tế - xã hội cho thấy vùng Đông Nam Bộ có diện tích nhỏ (dân số chiếm 7,1% và dân số chiếm 18,9%) nhưng đóng góp lớn, quan trọng cho cả nước, nhất là về các động lực tăng trưởng truyền thống.

Thứ ba, kết quả cụ thể, nhìn thấy rất rõ về phát triển hạ tầng, như tiến độ xây dựng sân bay Long Thành, xây dựng nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, đường Vành đai 3 TPHCM, các tuyến cao tốc; việc thúc đẩy các dự án, như Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM, Trung tâm thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu (khu Cái Mép - Thị Vải)…

Thứ tư, bí thư, chủ tịch, cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp các tỉnh, thành phố trong vùng đã nỗ lực, làm hết trách nhiệm của mình với nhân dân, quê hương và đất nước.

Thứ năm, tất cả các tỉnh, thành phố trong vùng có tinh thần, động lực, khát vọng phát triển rất cao với sự chủ động, tích cực triển khai các nhiệm vụ.

Nhấn mạnh 5 điểm nói trên cho thấy khí thế mới, cách làm mới, tư duy, phương pháp luận mới và cách tổ chức thực hiện mới, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các tỉnh, thành phố trong vùng.

Tuy nhiên, vùng vẫn còn nhiều điểm nghẽn, hạn chế cần giải quyết: Việc phát triển của vùng so với tiềm năng và mong muốn thì còn phải cố gắng hơn; việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang nhanh và bền vững chưa nhanh; Phát triển văn hóa, công nghiệp văn hóa chưa tương xứng với truyền thống lịch sử - văn hóa hào hùng của vùng "Thành đồng Tổ quốc". Hạ tầng liên kết giữa nội vùng và các vùng khác còn hạn chế...

Để triển khai Quy hoạch vừa được phê duyệt và tiếp tục thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ về vùng Đông Nam Bộ, Thủ tướng nhấn mạnh, Quy hoạch đã đưa ra được quan điểm, tầm nhìn, mục tiêu phát triển trọng tâm, đột phá; phương án phát triển, giải pháp, chính sách ưu đãi, nguồn lực thực hiện quy hoạch thời gian tới. Quy hoạch sẽ mở ra tầm nhìn và không gian phát triển mới, tạo động lực, giá trị mới trong bức tranh tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội của vùng Đông Nam Bộ nói riêng và cả nước nói chung.

Theo Thủ tướng, khi cơ chế, chính sách ưu tiên cộng hưởng với tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của vùng thì vùng Đông Nam Bộ sẽ phát triển mạnh mẽ.

Trong tổ chức thực hiện, Thủ tướng nhấn mạnh 5 cụm "từ khóa": Tăng tốc, đột phá, tiên phong, liên kết chặt chẽ, thực chất và hiệu quả. Đồng thời, cơ chế, chính sách phải thông thoáng, đổi mới, hiện đại; hạ tầng chiến lược phải tiến nhanh lên hiện đại; quản trị phải thông minh, phù hợp xu thế phát triển mới. Cùng với đó, phải thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức) và đẩy mạnh đồng bộ, toàn diện hơn 3 đột phá chiến lược (thể chế, hạ tầng, nhân lực).

Thủ tướng cũng lưu ý, cần huy động nguồn lực tổng thể, bao gồm nguồn lực Trung ương, nguồn lực địa phương, nguồn lực xã hội, nguồn vốn FDI, vốn hợp tác công tư, các cơ chế đổi mới, lấy đầu tư công dẫn dắt và kích hoạt đầu tư tư và mọi nguồn lực của xã hội.

Thủ tướng nêu rõ, cần bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đảm bảo tính tuân thủ và đồng bộ trong tổ chức thực hiện quy hoạch; phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương; bám sát tình hình thực tiễn của vùng, địa phương, khu vực, thế giới, nhất là tiềm năng, thế mạnh của vùng và liên vùng; phù hợp với xu thế phát triển của các ngành, lĩnh vực, đất nước, thế giới; bám sát nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người dân, doanh nghiệp. Phải lấy đặt con người là trung tâm, chủ thể và nguồn lực, động lực; không hy sinh công bằng, tiến bộ xã hội, môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần; xác định nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ doanh nghiệp và nhân dân...