Thời điểm này một số địa phương trên cả nước đã công bố phương án tuyển sinh vào lớp 10 THPT để nhà trường và học sinh chủ động kế hoạch học và ôn tập sớm. Công tác phân luồng học sinh sau THCS cũng được chú trọng đẩy mạnh.
Việc phân luồng học nghề cho học sinh đang được nhiều địa phương triển khai. Ảnh Quang Vinh.
Nhiều nơi chọn bài thi tổ hợp
Sở GDĐT Hải Phòng cho biết kỳ thi vào lớp 10 THPT năm 2020 về cơ bản sẽ giống năm 2019. Theo đó, kỳ thi gồm 3 bài thi: Toán, Ngữ văn và tổ hợp kiến thức 2 môn (gồm tiếng Anh và một trong số các môn còn lại: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân).
Các thí sinh của tỉnh Vĩnh Phúc cũng dự thi 3 môn thi bắt buộc là Toán, Văn và bài thi tổ hợp. Bài thi tổ hợp sẽ vẫn gồm kiến thức 3 môn: Tiếng Anh, môn Khoa học xã hội (chọn 1 trong các môn Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân) và môn Khoa học tự nhiên (chọn 1 trong các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học). Như vậy học sinh Vĩnh Phúc sẽ phải làm 5 bài thi trong kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10. Số lượng câu hỏi và thời gian cũng tăng hơn so với năm 2019.
Sở GDĐT tỉnh Nghệ An thông tin kỳ thi vào lớp 10 năm nay sẽ diễn ra trong 2 ngày 6 và 7/6 bằng 3 bài thi, gồm 2 bài thi độc lập (Toán, Ngữ văn) và 1 bài thi tổ hợp. Điểm khác biệt là thay vì 3 môn thi trong bài thi tổ hợp như năm học 2019-2020, năm 2020-2021 chỉ còn 2 môn thi, gồm Ngoại ngữ và 1 môn thành phần khác (trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục Công dân). Môn thi thành phần này sẽ được công bố vào tuần đầu tháng 4-2020. Môn Toán và Ngữ văn sẽ thi theo hình thức tự luận trong thời gian 120 phút/môn. Bài thi tổ hợp theo hình thức trắc nghiệm khách quan, gồm 50 câu (33 câu cho môn ngoại ngữ, 17 câu cho môn còn lại), thời gian 90 phút.
Sở GDĐT TP Hồ Chí Minh cũng cho biết, dự kiến lượng thí sinh đăng ký tham dự kỳ tuyển sinh lớp 10 năm học tới sẽ không thay đổi nhiều so với năm 2019-2020. Kỳ thì tuyển sinh lớp 10 dự kiến vẫn sẽ diễn ra tháng 6 và thí sinh sẽ thi 3 môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ. Những thí sinh dự thi vào trường, lớp chuyên sẽ dự thi thêm môn chuyên tương ứng với lớp chuyên đăng ký.
Về bài thi vào lớp 10, lãnh đạo Sở GDĐT TP Hồ Chi Minh cho biết lối ra đề sẽ tiếp tục theo định hướng tăng cường tính thực tiễn, khuyến khích học sinh tư duy, vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề. Học sinh cần ôn tập kiến thức một cách hệ thống, nắm chắc kiến thức và kỹ năng giải quyết vấn đề trong chương trình.
Riêng đối với bài thi môn Toán, về cơ bản cấu trúc đề thi vẫn giữ nguyên như mọi năm. Đề thi bao gồm phần điểm kiến thức chung chiếm khoảng 5,5 điểm; phần kiến thức còn lại sẽ theo hướng phân loại thí sinh, đồng thời độ khó đề thi tương tự như kỳ tuyển sinh năm 2019. Sở GDĐT lưu ý các thí sinh, trong kỳ tuyển sinh lớp 10 năm 2020, Sở sẽ kiên quyết trừ điểm những lỗi mà thí sinh mắc phải trong việc vẽ hình, giải phương trình, hệ phương trình…
Chú trọng phân luồng
Tại Hà Nội, một trong những địa phương có kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 căng thẳng nhất cả nước, thậm chí nhiều ý kiến cho rằng còn “khốc liệt” hơn cả kỳ thi vào ĐH đến thời điểm hôm nay vẫn chưa chính thức chốt phương án tuyển sinh vào lớp 10. Thông tin từ Sở GDĐT Hà Nội cho biết, hiện các nhà trường, trung tâm đã hoàn thành việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 năm học 2020-2021. Sở GDĐT Hà Nội đang tổ chức kiểm tra các điều kiện tuyển sinh lớp 10 tại cơ sở, từ đó sẽ ban hành quyết định phê duyệt chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10 năm học 2020-2021 của từng đơn vị. Những đơn vị không bảo đảm điều kiện theo quy định sẽ không được giao chỉ tiêu tuyển sinh lớp 10.
Như năm học 2019-2020, Hà Nội chỉ tuyển khoảng 62% học sinh vào lớp 10 THPT công lập. Gần 40% học sinh còn lại vào các trường ngoài công lập, học nghề, học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX)... Thống kê của tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch HĐQT Trường ĐH FPT, Tổng Giám đốc Công ty Giáo dục FPT, cho thấy: Tổng chỉ tiêu lớp 10 cho 94 trường THPT ngoài công lập của Hà Nội năm học 2019-2020 là gần 21.825, giảm 4% so với năm 2018. Chỉ tiêu lớp 10 của trường ngoài công lập ở Hà Nội chiếm 25% tổng chỉ tiêu. Đây là một con số rất lớn (4 học sinh có 1 người học ngoài công lập) trong bối cảnh tỷ lệ học sinh THPT ngoài công lập cả nước chưa đến 10%.
Thực tế năm học trước cho thấy không phải học sinh nào tốt nghiệp THCS ở Hà Nội cũng dự thi vào lớp 10 THPT công lập. Trong 101.453 học sinh tốt nghiệp THCS có tới 16.417 học sinh khác đã lựa chọn những ngã rẽ khác để tiếp tục học lớp 10 và định hướng nghề nghiệp cho bản thân.
Tiếp tục mục tiêu phân luồng này, Sở GDĐT Hà Nội đã trình UBND TP Đề án phân luồng học sinh sau THCS. Học sinh sẽ học tại các trường nghề, học tại trung tâm GDTX sau 3 năm ra trường sẽ có thể vừa có bằng tốt nghiệp THPT, vừa có bằng nghề. Đây là kế hoạch triển khai cụ thể Đề án “Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025” của Thủ tướng Chính phủ.
Tương tự, TPHCM cũng đang đẩy mạnh công tác phân luồng học sinh sau THCS, giảm dần tỷ lệ học sinh vào lớp 10 công lập. Dự kiến, đến năm 2020 chỉ còn 60% học sinh tốt nghiệp THCS vào lớp 10 công lập. Lãnh đạo ngành Giáo dục khẳng định không thiếu chỗ học cho những học sinh không vào lớp 10 công lập. Cụ thể, những trường hợp học sinh không đỗ vào lớp 10 công lập, có thể lựa chọn học tập tại các trường cao đẳng, trung cấp nghề, trung tâm giáo dục nghề nghiệp, GDNN, trường ngoài công lập...