Tỷ lệ tử vong do ung thư ở mức cao

Báo động về tỷ lệ mắc và tử vong

Theo số liệu từ Hội nghị ung thư quốc tế về phòng chống ung thư năm 2022 (tổ chức tại Hà Nội), tỷ lệ mắc ung thư tại Việt Nam thuộc top đầu thế giới. Mỗi năm, nước ta ghi nhận có 200.000 ca mắc mới, số ca tử vong lên đến 82.000 trường hợp.

Như vậy, tỷ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam là 73,5%, trong khi của thế giới ở mức 59,7%, các quốc gia đang phát triển 67,9%. Dễ nhận thấy, tỷ lệ tử vong do các bệnh ung thư tại Việt Nam ở mức cao, do đa số được phát hiện muộn, việc điều trị kết quả không như mong đợi.

GS.TS Mai Trọng Khoa - Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch Hội Điện quang và Y học hạt nhân Việt Nam nhận định: Ở một số nước trên thế giới, tỷ lệ mắc ung thư tăng tuy nhiên ở một số loại ung thư, tỷ lệ tử vong hàng năm giảm. Trong khi đó, số mắc và số ca tử vong do ung thư tại Việt Nam đều tăng. Có thể nói, chúng ta đang ở ngưỡng báo động ở tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư. Đây là gánh nặng, thách thức trong công tác phòng, chống ung thư. Đáng lo hơn nữa khi hiện nay có những loại ung thư thường chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi, trung niên trong thập kỷ trước nhưng nay lại xuất hiện ở người trẻ. Ví dụ ung thư dạ dày có thể gặp ở người trẻ, thậm chí là học sinh phổ thông.

Môi trường sống, thói quen ăn uống là yếu tố không thể bỏ qua

Ghi nhận thực tế cho thấy, hiện có 5 loại ung thư phổ biến nhất tại Việt Nam bao gồm: Ung thư gan chiếm tỉ lệ cao nhất, tiếp đến là ung thư phổi, ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư đại trực tràng.

Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, mặc dù chúng ta nỗ lực và có nhiều chương trình phòng, chống ung thư trong nhiều năm qua nhưng tỷ lệ mắc và tỷ lệ tử vong hàng năm vẫn tăng cao. Nguyên nhân do dân số tăng kéo theo các bệnh chung cũng sẽ tăng, trong đó có ung thư. Tuổi thọ tăng lên (già hóa dân số) số mắc ung thư càng cao.

Cùng với sự phát triển của truyền thông, kiến thức của người dân về bệnh này tăng lên. Chất lượng cuộc sống được cải thiện, người dân quan tâm sức khỏe nhiều hơn, chủ động thăm khám hoặc tham gia các chương trình thăm khám, tầm soát ung thư của xã hội, cộng đồng. Do đó, nhiều người phát hiện sớm ung thư. Hiện nay máy móc, thiết bị nhiều và kỹ thuật công nghệ cao cũng giúp phát hiện khối u rất nhỏ ở giai đoạn rất sớm. Điều này dẫn đến số ca ung thư tăng.

Bên cạnh đó, nguyên nhân số ca mắc ung thư tăng còn do môi trường sống - đây chỉ là một yếu tố trong rất nhiều nguyên nhân bởi có những quốc gia tiên tiến, môi trường được đảm bảo tỷ lệ ung thư vẫn tăng. Nhưng môi trường ô nhiễm, kém chất lượng chắc chắn là một trong những yếu tố quan trọng gây nên ung thư. Các chuyên gia cũng cho rằng, bên cạnh đó còn nguyên nhân đến từ thói quen ăn uống.

Bác sĩ khuyến cáo, bên cạnh biện pháp tránh ô nhiễm môi trường, thực phẩm và tránh bức xạ do chính phủ đảm nhiệm, cá nhân mỗi người cần biết cách phòng, chống ung thư bằng các biện pháp sống lành mạnh, bỏ hoặc không hút thuốc lá, hạn chế ăn muối, ăn nhiều rau và trái cây, ăn nhiều cá, ăn ít thịt bò, lợn, giảm ăn thịt hộp, dùng thực phẩm an toàn.

Rèn luyện thể lực mỗi ngày 30-45 phút; ít nhất 4 ngày/tuần với các hình thức như đi bộ nhanh (7 km/giờ), đi xe đạp nhanh, chạy chậm, chơi bóng bàn, bơi…

Phát hiện sớm ung thư bằng khám định kỳ ít nhất 6 tháng/lần/năm và đi khám ngay khi có các dấu hiệu bất thường như: Chảy máu, đau, nhiễm khuẩn lâu ngày không khỏi, viêm tĩnh mạch; khối u bất thường, viêm họng lâu lành, khàn giọng lâu, khó tiêu dai dẳng… Chủ động tầm soát ung thư sớm như siêu âm tuyến vú; nội soi cổ tử cung, đại trực tràng, tai mũi họng, dạ dày thực quản...