Vai trò APEC, vị thế Việt Nam

Trở thành chủ nhà của APEC 2017 là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm lớn lao đối với nước ta trong việc cùng các nền kinh tế thành viên nỗ lực làm cho Năm APEC 2017 ghi đậm dấu ấn của tiến trình phát triển không ngừng của Diễn đàn APEC, thúc đẩy xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển của khu vực và trên thế giới. Xu thế ấy là rất cần thiết trong một thế giới toàn cầu hóa đầy biến động; nhưng dù có biến động thế nào thì châu Á-Thái Bình Dương vẫn tiếp tục là một khu vực phát triển năng động, có vị trí địa kinh tế, địa chính trị ngày càng quan trọng trên thế giới.

Kể từ cuối năm 2016 đến nay, tại 10 tỉnh thành phố của Việt Nam đã diễn ra 20 hội nghị lớn nhỏ với hàng trăm cuộc họp từ cấp chuyên viên đến họp SOM trên nhiều lĩnh vực và giờ là Tuần lễ Cấp cao APEC. Nói với Đại đoàn kết về những hoạt động của năm 2017 cho đến trước ngày Tuần lễ Cấp cao khai mạc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết: “Từ đầu năm đến giờ bao nhiêu đề xuất của Việt Nam các bạn đều đồng ý hết. Văn kiện chính thức của Cấp cao APEC thì tuần sau mới bắt đầu làm. Hiện tất cả các văn kiện vẫn đang trong quá trình xây dựng, Việt Nam đang thảo luận với các nền kinh tế để có thể đạt được đồng thuận cao trong Tuần lễ Cấp cao tới đây.”

Mỗi một cơ chế hợp tác đều đem lại giá trị nhất định cho Việt Nam. APEC cũng vậy. Có thể nói, kể từ khi Việt Nam tham gia APEC năm 1998, Diễn đàn này đã trở thành một động lực quan trọng hỗ trợ cho tiến trình cải cách, tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, và đưa hội nhập kinh tế của nước ta lên tầm toàn cầu với việc gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) sau này. Nói thế là bởi, APEC, cơ bản là thương mại tự do và tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư.

Tham gia APEC đã góp phần đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế và làm sâu sắc các mối quan hệ song phương của Việt Nam, góp phần củng cố môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển. Các hội nghị APEC tổ chức hàng năm là dịp để các thành viên tiếp xúc, gặp gỡ song phương ở các cấp, đặc biệt ở cấp cao nhất, nhằm củng cố quan hệ hợp tác với các đối tác trong khu vực, trong đó có nhiều đối tác hàng đầu. Đến nay, trong tổng số 25 đối tác chiến lược và toàn diện của Việt Nam, có 13 đối tác là thành viên APEC.

Bên cạnh đó, việc tham gia APEC đã góp phần nâng cao nội lực của đất nước, thúc đẩy trao đổi thương mại, đầu tư và du lịch của Việt Nam với các đối tác APEC. APEC hiện chiếm 75% thương mại, 78% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và 79% tổng lượng khách du lịch nước ngoài đến Việt Nam. Là thành viên APEC, chúng ta có thêm nhiều cơ hội để tiếp cận khoa học công nghệ và trình độ quản lý tiên tiến, tranh thủ nguồn lực quốc tế để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu…. Các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp và đội ngũ cán bộ làm công tác hội nhập của Việt Nam có điều kiện trưởng thành thêm thông qua triển khai các cam kết và dự án hợp tác của APEC.

Năm 2017, chúng ta tiếp tục chứng kiến nhiều chuyển biến nhanh và phức tạp của tình hình thế giới và khu vực. Tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu tích cực hơn song về dài hạn còn nhiều rủi ro, xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng. Trong bối cảnh thuận lợi vẫn luôn đan xen cùng thách thức, khó khăn, việc Việt Nam thúc đẩy các thành viên đạt đồng thuận cao về chủ đề và 4 ưu tiên của Năm APEC 2017 đã khẳng định vai trò dẫn dắt, thúc đẩy hợp tác đi vào thực chất giữa các thành viên của chính chúng ta.

Điểm đáng chú ý hơn nữa, đó là những lĩnh vực được đưa ra bàn thảo luôn luôn là những lĩnh vực thiết thực với lợi ích của người dân và doanh nghiệp. Và với sáng kiến của Việt Nam về thúc đẩy phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội; cũng như việc triển khai các bước chuẩn bị cho xây dựng tương lai APEC sau năm 2020 cũng được các thành viên hưởng ứng tích cực và cùng đồng hành thúc đẩy. Mục tiêu là “Cùng tạo động lực mới, vun đắp tương lai chung”.

Nói cụ thể hơn về những đóng góp của Việt Nam trong suốt Năm APEC 2017, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao, Phó Chủ tịch UB Quốc gia APEC 2017 Bùi Thanh Sơn cho biết: Với vai trò chủ nhà, Việt Nam đã cùng với các thành viên APEC khơi dậy những động lực mới cho tăng trưởng và liên kết của khu vực thông qua hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tận dụng cơ hội của cách mạng công nghiệp; tạo điều kiện cho người lao động có các kỹ năng mới để tìm được việc làm trong thị trường lao động thời kỳ công nghệ số; bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang tác động mạnh mẽ tới ngành nông nghiệp của khu vực; hỗ trợ phụ nữ và những đối tượng yếu thế tham gia vào kinh tế và hưởng các thành quả của phát triển kinh tế; bảo đảm tính bao trùm trong phát triển…

Cùng với đó, nhiều nội dung hợp tác năm nay mang tính kế thừa của hợp tác APEC những năm trước đó, song chúng ta đã gắn thêm với những yếu tố mang tính thời sự. “Các hoạt động chúng ta tổ chức đã góp phần quan trọng nâng cao vai trò, vị thế của APEC trong cục diện khu vực đang định hình. Đại diện và chuyên gia của nhiều tổ chức quốc tế đã đến tham dự và phát biểu tại các hoạt động APEC chúng ta tổ chức, trong đó có Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)…

Cộng đồng doanh nghiệp và học giả cũng tham gia và đóng góp tích cực tại các hoạt động này. Qua đó, APEC đang từng bước khẳng định vai trò là cơ chế khởi xướng ý tưởng hợp tác, liên kết và khả năng “hội tụ” trí tuệ của cộng đồng khu vực và quốc tế”- Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn khẳng định.

Với chừng ấy công việc, chúng ta có quyền hy vọng một Năm APEC 2017 thành công và chúng ta sẽ làm tất cả để Năm APEC 2017 đạt kết quả cao nhất.