Vai trò giám sát của Mặt trận khi thực hiện chính sách dân tộc trong đồng bào dân tộc thiểu số
Cao Bằng là địa phương có bước tiến đáng ghi nhận khi triển khai Chương trình MTQG 1719, giai đoạn 2021 - 2025. Dù còn đối mặt với nhiều “nút thắt” khó giải quyết, tỉnh đã vượt một số chỉ tiêu quan trọng, góp phần cải thiện đời sống đồng bào. Đặc biệt, vai trò giám sát của MTTQ các cấp đã tạo ra sự chuyển biến tích cực, giúp chương trình đi vào chiều sâu và phát huy hiệu quả bền vững.
Ông Nông Quốc Khôi, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Cao Bằng cho biết, Cao Bằng là tỉnh miền núi có đông đồng bào DTTS sinh sống, do đó toàn bộ địa bàn tỉnh đều được bao phủ bởi Chương trình 1719. Việc thực hiện chương trình là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, được toàn thể chính quyền và người dân đồng thuận cao. Đồng bào trên địa bàn sẵn sàng góp công, góp của, hiến đất nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội chung.
Ngay trong năm đầu triển khai, Cao Bằng đã vượt chỉ tiêu về công tác đảm bảo nhà ở và nước sinh hoạt tập trung cho đồng bào DTTS. Tiêu biểu như mục tiêu về nước sinh hoạt phải đạt 80% thì tỉnh đã hoàn thành tới 94%.
Chỉ tiêu giảm nghèo cũng được thực hiện hiệu quả khi năm 2024 tỉnh có tỷ lệ giảm nghèo vùng DTTS lên tới 6,3%, vượt kế hoạch trung ương giao là 4% mỗi năm. Đặc biệt, tỉnh còn đẩy mạnh bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn kết với phát triển du lịch bền vững, tạo sinh kế cho đồng bào và góp phần làm giàu bản sắc địa phương.
Tuy có nhiều khởi sắc, ông Nông Quốc Khôi thẳng thắn chia sẻ rằng Cao Bằng còn gặp không ít khó khăn cần tháo gỡ. Do phạm vi đối tượng hưởng lợi chương trình chủ yếu tập trung vào hộ nghèo, cận nghèo, phần lớn những hộ dân không thuộc diện này, vốn giữ vai trò dẫn dắt và có thể lan tỏa phát triển kinh tế, khó có động lực, quyền lợi khi tham gia chương trình, khiến hiệu quả phát huy chưa cao. Cơ sở hạ tầng còn hạn chế khiến hoạt động chuyển đổi số, đưa Internet về vùng sâu vùng xa gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, công tác phát triển vùng dược liệu gặp khó khăn về vốn đầu tư cơ sở hạ tầng, nhà xưởng chế biến, bảo quản do chưa rõ cơ chế cấp vốn và phân công trách nhiệm giữa các bộ ngành trung ương.
Trong hành trình triển khai Chương trình 1719, MTTQ các cấp tỉnh Cao Bằng đã phát huy vai trò trung tâm trong việc giám sát, phản biện xã hội và vận động người dân tích cực tham gia chương trình. Thông qua tổ chức các đợt giám sát, tham vấn rộng rãi, Mặt trận đã kịp thời phát hiện những điểm vướng mắc trong thực tiễn đưa chính sách vào cuộc sống, đồng thời truyền đạt phản ánh của người dân lên các cấp lãnh đạo để điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế chính sách. Việc Mặt trận phối hợp với các ngành rà soát nhu cầu, khảo sát thực trạng đời sống đồng bào đã giúp chương trình sát hợp hơn với từng địa bàn, từng nhóm dân cư.
Các kiến nghị của Mặt trận về tăng cường đào tạo nghề, hỗ trợ vốn sản xuất, mở rộng hạ tầng nông thôn... được các cấp chính quyền trên địa bàn tỉnh tiếp thu tích cực, góp phần tháo gỡ nút thắt, từng bước nâng cao hiệu quả chương trình.
Đặc biệt, Mặt trận trở thành cầu nối đáng tin cậy giữa Nhà nước và đồng bào, vận động tư tưởng người dân, tạo đồng thuận cao trong thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giữ vững ổn định xã hội, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong giai đoạn mới.
Dù còn nhiều khó khăn song bước đầu triển khai Chương trình MTQG 1719 tại Cao Bằng đã mang lại diện mạo mới, cải thiện rõ rệt đời sống đồng bào DTTS, đồng thời phát huy tinh thần tự lực, vươn lên của nhân dân.
Để tiếp tục phát huy kết quả, tỉnh cần được sự ưu tiên, hỗ trợ từ Chính phủ về cơ chế, chính sách đầu tư phát triển hạ tầng và nâng cao năng lực cán bộ, công tác chuyển đổi số phù hợp với thực trạng địa phương. Vai trò giám sát và phối hợp của MTTQ các cấp cũng cần tiếp tục được phát huy nhằm bảo đảm chương trình được triển khai công khai, minh bạch, đúng mục tiêu, hướng đến xây dựng vùng đồng bào DTTS ngày càng giàu đẹp, bền vững.
Chương trình MTQG 1719 mở ra cơ hội mới cho Cao Bằng nói riêng và vùng đồng bào DTTS miền núi nói chung, tạo tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội toàn diện. Sự đồng hành của Mặt trận Tổ quốc cùng các cấp, ngành là nhân tố quyết định để những mong muốn, kỳ vọng của đồng bào sớm trở thành hiện thực.
