Vẫn nóng nạn khai thác vàng trái phép

Vàng tặc vẫn lộng hành

Địa danh Thác Trắng thuộc khu vực mỏ vàng Bồng Miêu, ở xã Tam Lãnh được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận là Di tích Danh thắng cấp tỉnh vào năm 2007. Thế nhưng đất rừng nơi đây bị vàng tặc dùng xe cơ giới cày xới nham nhở hàng chục héc ta. Những hầm hố sâu hàng chục mét vô cùng nguy hiểm, cùng với đó là những bể ngâm ủ hóa chất với chiều dài hàng chục mét đang bỏ dang dở.

Ghi nhận tại hiện trường cho thấy, cả một khoảng rừng rộng lớn đã bị các đối tượng khai thác vàng trái phép cày nát. Để tuyển vàng, các đối tượng đã dùng xe cơ giới múc đất đá bề mặt của núi, sau đó đào, khoét sâu vào núi để lấy quặng. Quặng tiếp tục được chở đến các bể ngâm ủ hóa chất để tuyển lấy vàng. Những bể tuyển vàng này được đào sâu khoảng 1m, rộng khoảng 4m, dài gần chục mét. Cạnh đó là những canh, bao hóa chất bốc mùi nồng nặc. Chưa hết, sông, suối nơi đây cũng phải hứng chịu đất đá của việc san ủi, nước các bể tuyển vàng xả ra đổ xuống gây ô nhiễm.

Dọc theo tuyến đường đi vào mỏ vàng Bồng Miêu, UBND xã Tam Lãnh dựng lên nhiều tấm bảng có nội dung: “Tài nguyên khoáng sản là tài sản quan trọng của quốc gia. Mọi hoạt động khoáng sản không đúng quy định là thách thức pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng đến môi trường, đe dọa cuộc sống bình yên và tương lai của người dân”.

Thế nhưng cảnh cày xới núi, rừng ở đây bằng xe cơ giới để khai thác vàng trái phép chỉ cách trung tâm xã Tam Lãnh và trụ sở UBND chỉ tầm 3km nhưng chính quyền địa phương và cơ quan chức năng không phát hiện?

Cần xử lý dứt điểm

Mới đây, tại kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh Quảng Nam, cử tri huyện Phú Ninh và Tiên Phước đã đề nghị sớm có giải pháp đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu và xử lý dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép tại mỏ vàng này.

Trả lời ý kiến của cử tri, ông Nguyễn Hồng Quang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam khẳng định: “UBND tỉnh kiên quyết xử lý đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản, lâm sản trái phép theo đúng quy định của pháp luật; trường hợp đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì khẩn trương truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Thế nhưng đây không phải là lần đầu tỉnh Quảng Nam đặt mục tiêu triệt hạ nạn khai thác vàng trái phép ở Bồng Miêu. Trong văn bản số 5278 ngày 19/9/2020 của UBND tỉnh Quảng Nam gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) cũng đã nhận định: “Từ khi giấy phép khai thác khoáng sản của Công ty Vàng Bồng Miêu hết hạn (tháng 3/2016) đến nay, tình hình an ninh trật tự (ANTT) tại mỏ vàng Bồng Miêu diễn biến hết sức phức tạp. UBND tỉnh đã chỉ đạo Công an tỉnh, UBND huyện Phú Ninh tổ chức nhiều đợt truy quét, chốt chặn, bảo vệ, nhưng tình trạng khai thác khoáng sản trái phép và mất ANTT vẫn còn diễn ra…”.

Tháng 7/2017, Bộ TNMT đã phê duyệt kế hoạch triển khai nhiệm vụ đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu và giao cho Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam chủ trì thực hiện nhiệm vụ này. Đến ngày 23/8, UBND tỉnh Quảng Nam đã có quyết định số 2189/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Đóng cửa mỏ khoáng sản quặng vàng tại mỏ Bồng Miêu với tổng mức đầu tư 19.438.336.000 đồng. Tuy nhiên từ đó đến nay việc đóng cửa mỏ vẫn không được thực hiện, trong khi vấn nạn khai thác vàng trái phép diễn biến hết sức phức tạp, làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến ANTT tại địa phương.

Ông Nguyễn Hồng Quang cho hay, UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh, UBND huyện Phú Ninh căn cứ chỉ đạo của UBND tỉnh tiếp tục tổ chức kiểm tra, truy quét hoạt động khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu nói riêng và trên địa bàn tỉnh nói chung, đảm bảo ANTT tại địa phương.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cũng đã từng chỉ đạo: “Đối tượng nào vi phạm mức hành chính phải xử lý hành chính, những đối tượng đủ yếu tố truy cứu trách nhiệm hình sự thì cần phải xử lý nghiêm khắc. Phải xác định được sơ đồ hầm lò, ai là người quản lý số hầm lò vàng trái phép và người quản lý này ở đâu?

Kiên quyết là như vậy nhưng tại sao vàng tặc ngày càng lộng hành ở nơi đây? Mới đây nhất những đối tượng khai thác vàng trái phép lại đưa máy móc, xe tải, nhân công vào Thác Trắng san ủi núi để tuyển vàng khiến người dân rất bức xúc. Vậy lần này quyết tâm đặt ra có triệt hạ được vấn nạn khai thác vàng trái phép tại Bồng Miêu hay không?

Tỉnh Quảng Nam đã thành lập nhiều đoàn kiểm tra liên ngành, lực lượng công an đã liên tục truy quét các đối tượng khai thác vàng trái phép. Nhưng khi lực lượng chức năng rút đi thì tình trạng khai thác vàng trái phép lại xảy ra.