Chuyện ồn ào liên quan đến quỹ lớp, quỹ trường bắt đầu thu hút dư luận cả nước bức xúc khi xảy ra vụ việc thu quỹ lớp hơn 300 triệu đồng, sau đó chi hơn 225 triệu đồng để sửa chữa phòng học tại Trường Tiểu học Hồng Hà (Quận Bình Thạnh, TP HCM) vào cuối tháng 9/2023. Ngay sau đó, Sở GDĐT TP HCM dành một tháng để tiến hành thanh tra, kiểm tra các khoản thu trong trường học, giám sát công tác quản lý thu, chi đầu năm học tại các cơ sở giáo dục.
Thời gian vừa qua, các khái niệm “quỹ lớp” và “quỹ trường” được sử dụng phổ biến tại các cơ sở giáo dục và trường học phổ thông để phân biệt giữa kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp và kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh cấp trường. Lâu nay, Ban đại diện cha mẹ học sinh quyên góp kinh phí cho các quỹ này từ sự ủng hộ tự nguyện của cha mẹ học sinh và các nguồn tài trợ hợp pháp khác. Việc sử dụng nguồn kinh phí của quỹ lớp và quỹ trường phải được sử dụng theo kế hoạch chi tiêu kinh phí của Ban đại diện phụ huynh đã thống nhất với trường. Từ đó, bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ, ngăn ngừa việc sử dụng sai mục đích quỹ lớp, quỹ trường, vi phạm quy định của pháp luật.
Trong vụ việc lùm xùm ở Trường Tiểu học Hồng Hà (quận Bình Thạnh, TP HCM), thời điểm bị phát hiện tiêu cực, Phòng GDĐT đã yêu cầu trường nghiêm túc rút kinh nghiệm, phê bình Hiệu trưởng vì chưa thực hiện tốt vai trò quản lý; phê bình giáo viên chủ nhiệm lớp 1/2 và theo dõi, giám sát việc hoàn trả tiền của Ban đại diện cha mẹ học sinh tại trường này. Đồng thời, Phòng GDĐT quận cũng có văn bản chấn chỉnh hoạt động thu, sử dụng học phí và các khoản thu khác tại các trường công lập. Trong đó, yêu cầu tất cả khoản thu phải được thông báo đầy đủ, công khai bằng văn bản đến phụ huynh, học sinh.
Những tưởng tình trạng thu quỹ lớp, quỹ trường sẽ “giảm nhiệt”, thế nhưng ngay thời điểm đầu năm 2024 đại diện ngành GDĐT TP HCM tiếp tục phải lên tiếng về vấn đề này. Tại cuộc họp báo cung cấp thông tin các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn vào chiều 25/1, ông Hồ Tấn Minh - Chánh Văn phòng Sở GDĐT TP HCM thông tin kết quả xác minh tại các Trường Tiểu học An Hội (quận Gò Vấp) và Trường Tiểu học Nguyễn Du (quận 12) được báo chí phản ánh liên quan đến nghi vấn về việc thu quỹ lớp, quỹ trường. Theo ông Minh, cả hai trường học này đều khẳng định không có việc thu quỹ trường, quỹ lớp. Các trường cũng cung cấp văn bản về việc chỉ đạo thống nhất không được phép thu tiền phụ huynh để phục vụ vào các công tác khác (khen thưởng học sinh, trang trí lớp học, vận động mua ti vi, máy chiếu,…), đồng thời không được phạt học sinh bằng tiền. Hiện nay, vấn đề kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh được quy định tại Điều 10 Thông tư số 55/2011 của Bộ GDĐT.
Quan điểm của Sở GDĐT TP HCM là dù chưa có văn bản pháp lý quy định về quỹ lớp và quỹ trường nhưng các trường học, cơ sở giáo dục không được tổ chức thu các quỹ này. Đồng thời, các trường càng không được quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh.