Thời điểm này, tại các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị, Chi Ma của tỉnh Lạng Sơn hiện vẫn tồn hàng ngàn xe nông sản. Hiện cửa khẩu Tân Thanh vẫn tạm dừng thông quan hàng hóa.
Ngày 15/1, ông Hà Đức Thuận, phó trưởng Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Lào Cai, cho biết trong ngày 14/1, tại cửa khẩu Kim Thành thông quan được 35 xe thanh long, dưa hấu, mít. Hiện lái xe trung chuyển và công nhân bốc xếp được phía Trung Quốc bố trí đầy đủ, nhưng phía bạn kiểm tra việc thực hiện các quy định theo lệnh 248, 249 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc rất chặt chẽ, trong khi doanh nghiệp chưa chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết nên tốc độ thông quan hơi chậm.
Theo ông Thuận, phía Trung Quốc sẽ kiểm tra mã số vùng trồng, dán nhãn, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật…, nếu không đáp ứng được yêu cầu thì hàng hóa sẽ phải quay đầu.
“Các doanh nghiệp xuất khẩu cần nghiên cứu kỹ và thực hiện đúng theo các yêu cầu, quy định theo lệnh 248, 249 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc để làm các thủ tục thông quan thuận tiện, nhanh chóng”, ông Thuận khuyến cáo.
Trong khi đó, lượng xe hàng chở nông sản di chuyển từ Lạng Sơn, các tỉnh vùng trồng trái cây lên cửa khẩu Kim Thành ngày càng tăng. Tính đến sáng 13/1, đã có trên 200 xe trái cây đang chờ tại Lào Cai để làm thủ tục thông quan. “Với tốc độ thông quan như hiện nay thì khả năng ùn ứ hàng hóa trong những ngày tới là rất lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro cho các doanh nghiệp” - Sở Công thương Lào Cai nhận định.
Do đó, Sở Công thương tỉnh Lào Cai đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, TP và các thương nhân có hàng hóa xuất khẩu tiếp tục theo dõi và trao đổi thông tin với cơ quan chức năng của tỉnh Lào Cai và cập nhật tình hình, số lượng hàng hóa, phương tiện thông quan, số lượng phương tiện tồn tại cửa khẩu Kim Thành.
Cơ quan này cũng khuyến cáo doanh nghiệp, thương nhân xuất khẩu nông sản từ nay đến trước Tết Nguyên đán Nhâm Dần hạn chế đưa hàng hóa lên cửa khẩu Lào Cai để địa phương này tập trung cùng các tỉnh biên giới phía Bắc tháo gỡ, giải phóng lượng hàng trái cây đang tồn đọng tại Lạng Sơn, Quảng Ninh.
Tại các cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị, Chi Ma của tỉnh Lạng Sơn, đến sáng 14/1 còn tồn 1.498 xe hàng hóa, trong đó có 736 xe hoa quả. Hiện cửa khẩu Tân Thanh vẫn tạm dừng thông quan hàng hóa. Tỉnh Lạng Sơn cũng thông báo tạm dừng tiếp nhận xe chở trái cây tươi từ ngày 17/1 và phía Trung Quốc sẽ nghỉ Tết Nguyên đán 7 ngày (từ 31/1 đến hết 6/2).
Tại cuộc họp bàn cách gỡ khó cho nông sản mới đây, theo Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải, hiện nay do phía Trung Quốc hạn chế chỉ cho phép 9 loại hoa quả được xuất khẩu chính ngạch, nên các mặt hàng nông sản khác muốn xuất khẩu vào thị trường này đều phải hoạt động theo hình thức tiểu ngạch.
Sản phẩm sản xuất ra thừa không kịp xuất khẩu thường phải quay lại tiêu thụ tại thị trường trong nước. Vì thế có thể thấy sự nhìn thấy sự đầu tư của người nông dân trong sản xuất và tiêu thụ vẫn chưa theo kịp với yêu cầu của thị trường
Do đó, chỉ khi nào Việt Nam có những DN lớn đủ mạnh, có thể đứng ra đặt hàng nông dân sản xuất, hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình mới, phù hợp với nhu cầu khách hàng, áp dụng truy xuất nguồn gốc, sử dụng chỉ dẫn địa lý, xây dựng thương hiệu sau đó bao tiêu sản phẩm đạt được tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu thì mới hy vọng không còn chuyện “giải cứu”.
Trước đó, trong cuộc điện đàm với phía Trung Quốc ngày 13/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Trung Quốc đẩy nhanh mở cửa thị trường với nông sản Việt Nam.
Về vấn đề ách tắc hàng hóa tại cửa khẩu biên giới, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hai bên cần phối hợp chặt chẽ và áp dụng các biện pháp hiệu quả, quyết liệt để tiếp tục giải quyết tình trạng này, bảo đảm giao thương thông suốt nhằm duy trì ổn định chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất giữa hai nước cũng như trong khu vực, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán.