Vết thương nhỏ, hiểm họa lớn

Những ca bệnh cảnh tỉnh

Tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ Trung tâm Chống độc vừa cứu sống một nam bệnh nhân 59 tuổi trong tình trạng nhiễm trùng hoại tử tiến triển nhanh. Chỉ một buổi sáng tắm biển, ông bị một sinh vật đốt vào đùi. Ban đầu, vết thương rất nhỏ, không đau, không sưng tấy nên người bệnh chủ quan. Thế nhưng, chỉ khoảng 15 giờ sau, vùng đùi phải bắt đầu sưng nề, đỏ tấy và đau dữ dội. Khi nhập viện, tình trạng đã nghiêm trọng: vết thương phồng rộp, chứa dịch màu nâu đen – dấu hiệu hoại tử mô sâu. Kết quả xét nghiệm xác định ông nhiễm Vibrio vulnificus – loại vi khuẩn nguy hiểm sống trong môi trường nước biển ấm, có thể gây tử vong nhanh chóng. Các bác sĩ phải huy động hội chẩn đa chuyên khoa, phẫu thuật cắt lọc mô hoại tử kết hợp hồi sức tích cực, dùng kháng sinh đặc hiệu. Nhờ xử trí kịp thời, bệnh nhân qua khỏi và bảo tồn được chân, song vẫn cần phẫu thuật tạo hình để phục hồi.

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, trường hợp khác cũng khiến giới chuyên môn đặc biệt lưu ý. Một nữ bệnh nhân 58 tuổi ở Hưng Yên, làm nghề nuôi ngao và canh tác nông nghiệp, không hay biết mình bị trầy xước ở khóe ngón chân khi lao động ở biển và ruộng. Vài ngày sau, bà xuất hiện sưng nề, căng tức cẳng chân, nhanh chóng chuyển sang sốc nhiễm trùng, suy đa tạng, viêm mô bào lan rộng. Các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân nhiễm Vibrio vulnificus hoặc Aeromonas hydrophila – những vi khuẩn có khả năng gây hoại tử da, cơ, nhiễm trùng huyết và tử vong cao, đặc biệt ở người có bệnh nền.

Chú trọng phòng ngừa

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc – Bệnh viện Bạch Mai, cảnh báo: “Với những vi khuẩn có độc lực mạnh như Vibrio vulnificus, chỉ cần một vết trầy rất nhỏ tiếp xúc với nước biển ấm, độc tố có thể phá hủy mô và gây nhiễm trùng máu trong vòng chưa đầy 24 giờ. Nếu chậm trễ cấp cứu, tỷ lệ tử vong có thể lên tới 50%”. Đây cũng chính là loại vi khuẩn gây ra tình trạng hoại tử tiến triển nhanh cho bệnh nhân 59 tuổi được cứu sống tại Bệnh viện Bạch Mai.

ThS.BS Phạm Văn Phúc - Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nhấn mạnh: “Những vết thương nhỏ ngoài da, nếu tiếp xúc với môi trường nước bẩn, nước biển, bùn đất hoặc ao tù, đều có thể trở thành cửa ngõ cho vi khuẩn nguy hiểm xâm nhập. Người có bệnh nền như xơ gan, đái tháo đường, suy giảm miễn dịch… là nhóm có nguy cơ cao diễn biến nặng.”

Các chuyên gia khuyến cáo, để giảm thiểu nguy cơ, người dân cần chủ động bảo vệ cơ thể khi lao động hoặc sinh hoạt trong môi trường có yếu tố nguy cơ. Việc mang ủng, găng tay, quần áo dài khi đi biển, nuôi trồng thủy sản, làm nông nghiệp ở vùng ngập úng… không chỉ giúp hạn chế chấn thương mà còn ngăn vi khuẩn tiếp xúc trực tiếp với da. Nếu chẳng may bị thương, cần rửa ngay bằng xà phòng hoặc nước muối sinh lý, sát khuẩn kỹ và giữ vết thương khô ráo.

BS Nguyễn Hồng Long - Phó Trưởng khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, khuyến nghị thêm: “Sau khi bị thương, nếu xuất hiện sưng, đỏ, đau lan nhanh, phỏng nước, sốt, mệt mỏi hoặc khó thở, phải đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt. Ngoài ra, tiêm phòng uốn ván đầy đủ và tiêm nhắc lại khi cần là biện pháp quan trọng để phòng ngừa biến chứng nặng.”

Những ca bệnh này là minh chứng rõ ràng rằng không có vết thương nào là “quá nhỏ” để chủ quan. Sự cảnh giác, xử trí đúng cách và thăm khám kịp thời là ranh giới giữa một tổn thương ngoài da đơn giản và một tình huống nguy kịch đe dọa tính mạng.