Ngày 18/11, Hội thảo quốc tế “Tăng cường hợp tác giữa các bên nhằm thúc đẩy già hóa năng động và sức khỏe tâm thần trong khu vực ASEAN” đã khai mạc tại Hà Nội.
Già hóa dân số là một hiện tượng toàn cầu. Có thể nhận thấy, mỗi quốc gia trên thế giới đều đang chứng kiến sự tăng trưởng về cả quy mô và tỷ lệ người cao tuổi trong cơ cấu dân số. Năm 2020, trên thế giới có khoảng 703 triệu người từ 65 tuổi trở lên, chiếm 9,1% tổng dân số. Con số này sẽ tăng hơn gấp đôi đến năm 2050, vượt ngưỡng 1,5 tỉ người, chiếm 15.5% tổng dân số.
Năm 2019, số người cao tuổi ở khu vực ASEAN là trên 45 triệu người, trong đó số người trên 65 tuổi chiếm 7% tổng dân số khu vực ASEAN. Đến năm 2050, con số này được dự báo sẽ đạt mức 132 triệu người, chiếm 16,7% tổng dân số khu vực ASEAN.
Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn “già hóa” từ năm 2011 với số người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên) chiếm 7% tổng dân số. Hiện nay, số người cao tuổi (trên 65 tuổi) là 7,4 triệu người, chiếm 7,7% tổng dân số. Đến năm 2050, con số này sẽ tăng lên mức 22,3 triệu người, chiếm 20,4% tổng dân số. Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh trên thế giới.
Trong khi các quốc gia phát triển cần đến hơn một hoặc một vài thập kỷ để nâng số dân trên 65 tuổi từ 7% lên 14% như Pháp (115 năm), Thụy Điển (85 năm), Ốtxtrâylia (73 năm), Hoa Kỳ (69 năm), Canađa (65 năm), Vương quốc Anh (45 năm), còn Việt Nam sẽ chỉ phải mất 18 năm để đạt tới điều này.
Phát biểu tại Hội thảo, Bà Naomi Kitahara - Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cho biết: “Già hóa dân số là một chủ đề không thể bỏ qua trong Chương trình nghị sự Phát triển bền vững năm 2030. Già hóa dân số xảy ra không phải vì tỷ lệ tử vong giảm, hay vì con người sống lâu hơn mà phần lớn là do mức sinh giảm.
Tất cả các quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, phải chuẩn bị cho già hóa dân số, khi các cặp vợ chồng bắt đầu có một gia đình nhỏ hơn. Việt Nam cần phải tính đến một mô hình mới có thể đồng bộ hóa vấn đề già hóa dân số với tăng trưởng kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo hòa nhập xã hội cho người cao tuổi”.
Năm 2020, đại dịch Covid-19 đã làm gia tăng và nêu bật tính dễ bị tổn thương cũng như những nhu cầu cụ thể của người cao tuổi. Rõ ràng, tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi là cao hơn, và tỷ lệ này ở người trên 80 tuổi cao gấp 5 lần mức trung bình toàn cầu.
Người cao tuổi phải được coi là một ưu tiên trong nỗ lực nhằm vượt qua đại dịch Covid-19 của cộng đồng ASEAN, nhằm đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong các hoạt động ứng phó nhân đạo cũng như trong nỗ lực phát triển.