Vĩnh biệt NSND Ngô Mạnh Lân - 'Cây đại thụ' của hoạt hình Việt Nam

NSND, họa sĩ Ngô Mạnh Lân sinh năm 1934 tại xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì (Hà Nội). Ông được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân năm 1997 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007.

Ông đến với mỹ thuật từ khi mới 16 tuổi. Ông tham gia khoá học đầu tiên của Trường Mỹ thuật Việt Nam ở chiến khu Việt Bắc do họa sĩ Tô Ngọc Vân phụ trách. Tốt nghiệp, ông vào phục vụ trong quân đội, từng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ và có nhiều ký họa kháng chiến. Hoà bình lập lại, năm 1956, ông được cử đi học khoa Đạo diễn hoạt hình tại Đại học Quốc gia Điện ảnh Liên Xô. Tốt nghiệp năm 1962, ông trở về nước làm việc tại Xưởng phim Hoạt họa búp bê Việt Nam, nay là Hãng phim hoạt hình Việt Nam.

Năm 1963, ông cho ra mắt bộ phim hoạt hình đầu tiên mang tên “Một ước mơ”. Những bộ phim sau đó của ông ghi nhiều dấu ấn với công chúng và đạt nhiều giải thưởng như “Dế Mèn phiêu lưu ký”, “Chuyện ông Gióng”, “Trê cóc”, “Con sáo biết nói”, “Những chiếc áo ấm”, “Thạch Sanh”, “Rừng hoa”, “Bộ đồ nghề nổi giận” ...

Với những đóng góp cho nền điện ảnh nói chung và hoạt hình Việt Nam nói riêng, NSND Ngô Mạnh Lân đã được trao 3 giải Bông sen Vàng, 4 giải Bông sen Bạc, nhiều Bằng khen của Ban giám khảo tại các kỳ Liên hoan phim Việt Nam và một số giải thưởng quốc tế như Bồ nông Bạc tại Liên hoan phim Hoạt hình quốc tế ở Mamaia (Romania) năm 1966 cho phim Mèo Con, Bồ câu Vàng tại Liên hoan phim quốc tế Leipzig, Cộng hòa Dân chủ Đức (1970) cho phim Chuyện ông Gióng. Đặc biệt, với 17 bộ phim được thực hiện, ông là một trong những nghệ sĩ hàng đầu trong ngành điện ảnh hoạt hình Việt Nam. Ông từng giữ cương vị Giám đốc Hãng phim hoạt hình Việt Nam, đồng thời nghiên cứu và giảng dạy về hoạt hình. Năm 2007, ông nhận Giải thưởng Nhà nước cho các tác phẩm: Mèo con, Chuyện ông Gióng, Con sáo biết nói, Những chiếc áo ấm, Trê cóc. Ngoài ra, hoạ sĩ Ngô Mạnh Lân là một trong các nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam có mặt trong Bách khoa toàn thư điện ảnh Liên Xô.

Ngoài công việc đạo diễn, ông còn là một họa sĩ, hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam. Ông đã vẽ nhiều ký hoạ, tranh sơn dầu, hoạt hình, tranh cổ động, bìa tem, bìa sách, truyện tranh. Ông đã nhận được 6 giải thưởng về mỹ thuật: 1 giải A triển lãm đồ họa - Hội nghệ sĩ tạo hình, 1 giải quốc gia về minh họa sách thiếu nhi - Bộ GDĐT và UNICEF; 2 giải Nhất và 2 giải Nhì về triển lãm áp phích do Bộ VHTT tổ chức.