Chiều 13/1, sau 2 ngày nghị án, TAND TP Hà Nội đã ra phán quyết cuối cùng đối với 2 cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng (Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến), Phan Văn Anh Vũ và các đồng phạm. HĐXX nhận định: Hai cựu chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giữ vai trò chính trong vụ án, chỉ đạo cấp dưới thực hiện những hành vi trái pháp luật giúp cho Phan Văn Anh Vũ trục lợi tài sản của Nhà nước.
Các bị cáo tại tòa.
Lợi dụng quan hệ để trục lợi
HĐXX nhận định: Tại tòa, Phan Văn Anh Vũ khai cá nhân và các công ty của bị cáo có chuyển nhượng 4 dự án và 15 nhà, đất công sản, nhưng không thừa nhận là đồng phạm của 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến. Phan Văn Anh Vũ cũng luôn mồm khẳng định việc mua bán nhà, đất công sản là hợp pháp, không thừa dùng quan hệ quen biết lãnh đạo Đà Nẵng để thâu tóm nhà, đất công sản trục lợi. Tuy nhiên, có đủ căn cứ xác định 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến thường xuyên chỉ đạo các bị cáo là cấp dưới thực hiện những việc có lợi cho Phan Văn Anh Vũ trong việc thâu tóm nhà, đất công sản.
Mặt khác, trong một bản án xử trước đó cũng đã làm rõ việc Phan Văn Anh Vũ có mối quan hệ thân thiết với lãnh đạo, quan chức TP Đà Nẵng và có quyền lực rất lớn. Mặc dù cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh khai đã “sáng tạo” chủ trương để thu hút đầu tư chứ không vi phạm pháp luật, song theo kết luận giám định của Bộ Tài chính, Bộ TN-MT, Bộ Xây dựng... việc mua bán, chuyển nhượng nhà, đất công sản của Phan Văn Anh Vũ do các bị cáo trong UBND TP Đà Nẵng tạo điều kiện bằng việc cố ý làm trái đã giúp cho bị cáo Vũ hưởng lợi lớn tài sản của Nhà nước. “Từ đó khẳng định, cáo trạng của Viện KSND Tối cao truy tố bị cáo Vũ là đúng người, đúng tội...” – nội dung bản án thể hiện.
Cụ thể, vào thời điểm đó, Phan Văn Anh Vũ đã lập 5 công ty và dùng tư cách pháp nhân của các công ty này để mua các nhà, đất công sản trên địa bàn. Phan Văn Anh Vũ đã lợi dụng chủ trương trái pháp luật do cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh ban hành, lợi dụng các mối quan hệ thân thiết với lãnh đạo Đà Nẵng để được mua các nhà, đất công sản. Để tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ được nhận nhà, đất, dự án trên địa bàn TP Đà Nẵng, cựu Chủ tịch Trần Văn Minh đã chỉ đạo nhiều vấn đề giúp cho Vũ trong khi bị cáo này không thuộc đối tượng được mua chỉ định nhà, đất ở Đà Nẵng. Phan Văn Anh Vũ còn lợi dụng quan hệ với các đơn vị được mua nhà chỉ định, sau đó đề nghị thay đổi tên người nhận để trục lợi, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hàng nghìn tỷ đồng. Theo đó, HĐXX tuyên phạt Phan Văn Anh Vũ 25 năm tù, trong đó 17 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí và 8 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Chỉ đạo cấp dưới phạm tội
Đối với 2 cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến, HĐXX nhận định: Các bị cáo trong vụ án là người giữ vị trí lãnh đạo chủ chốt của UBND TP Đà Nẵng thực hiện chức năng quản lý nhà nước và bộ máy hành chính của thành phố Đà Nẵng, lãnh đạo và tổ chức thực hiện các biện pháp phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng. Tuy nhiên, vì những động cơ khác nhau, bị cáo Trần Văn Minh và các đồng phạm đã cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, các quy định về quản lý đất đai trong thời gian dài từ năm 2006 đến năm 2014, giúp Phan Văn Anh Vũ thu lợi bất chính đặc biệt lớn thông qua việc nhận nhiều đất dự án, mua nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước.
Tại tòa, bị cáo Trần Văn Minh cho rằng các quyết định, chỉ đạo giao, chuyển nhượng nhà, đất công sản cho Phan Văn Anh Vũ là đúng quy định, không sai. Song, căn cứ hồ sơ tài liệu thu thập được, căn cứ lời khai các bị cáo và kết quả tranh luận tại tòa, đủ cơ sở khẳng định bị cáo Minh đã giao, chỉ đạo các bị cáo thuộc các sở, ban, ngành có những hành vi trái pháp luật tạo điều kiện, giúp đỡ cho Phan Văn Anh Vũ đạt được mục đích trục lợi. Cũng theo nhận định của HĐXX, bị cáo Văn Hữu Chiến phạm tội với vai trò đồng phạm trong thời kỳ làm Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng giai đoạn 2006 - 2011. Trong giai đoạn 2011 – 2014, Văn Hữu Chiến làm Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cũng đã có những chỉ đạo tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ trục lợi. “Có đủ căn cứ xác định các bị cáo cấp dưới của Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến thường xuyên nhận được sự chỉ đạo của các bị cáo là lãnh đạo TP Đà Nẵng thực hiện các hành vi trái pháp luật, do các bị cáo là cấp dưới nên phải thực hiện. Căn cứ vào chứng cứ thu thập, đủ cơ sở khẳng định Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến giữ vai trò chính, các bị cáo khác phạm tội với vai trò đồng phạm...” – Chủ tọa tuyên đọc.
Theo bán án, vì những động cơ khác nhau, cựu Chủ tịch Trần Văn Minh và các đồng phạm đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cố ý làm trái các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước, các quy định về quản lý đất đai trong thời gian dài từ năm 2006 đến năm 2014, giúp cho Phan Văn Anh Vũ thu lợi bất chính đặc biệt lớn thông qua việc nhận nhiều đất dự án, mua nhà thuộc sở hữu Nhà nước, tạo dư luận bức xúc, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước. Từ hành vi trái pháp luật nêu trên, bị cáo Trần Văn Minh và các đồng phạm đã tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ trực tiếp được nhận chuyển giao tài sản, quyền quản lý, khai thác đối với 15/22 nhà, đất công sản và 6/7 dự án đất, tạo cơ hội cho Phan Văn Anh Vũ có quyền quyết định việc chuyển nhượng, khai thác, sử dụng… nhằm trục lợi. “Hậu quả, số tiền Nhà nước bị thiệt hại tại 22 nhà đất công sản là hơn 2.400 tỷ đồng; tại 7 dự án là trên 19.600 tỷ đồng. Tổng số tiền nhà nước bị thiệt hại là hơn 22.000 tỷ đồng...” – HĐXX nhấn mạnh.
Với các phân tích nêu trên, HĐXX tuyên phạt cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh 17 năm tù, trong đó 12 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí và 5 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Bị cáo Văn Hữu Chiến bị tuyên 12 năm tù, trong đó 9 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 3 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Cựu Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Ngọc Tuấn bị tuyên phạt 5 năm tù, trong đó 3 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 2 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Cựu Phó Chánh Văn phòng Phan Xuân Ít bị tuyên 4 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và 2 năm tù về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai, tổng hợp hình phạt là 6 năm tù.
HĐXX chấp nhận đề nghị của đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa, miễn trách nhiệm hình sự cho các bị cáo Nguyễn Văn Cán (cựu Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng), Nguyễn Quang Thành (GĐ Công ty TNHH Minh Hưng Phát), Phan Minh Cương (cựu TGĐ Công ty CP xây dựng 79) về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai. Theo đó, cựu TGĐ Công ty CP xây dựng 79 Phan Minh Cương và GĐ Công ty TNHH Minh Hưng Phát Nguyễn Quang Thành đều bị tuyên 3 năm tù về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí. Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 18 tháng đến 6 năm tù.