Xét xử vụ án liên quan nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái: Trả hồ sơ để điều tra bổ sung vì không đủ chứng cứ

Bắt đầu từ ngày 24/8, TAND tỉnh Yên Bái mở phiên tòa sơ thẩm, xét xử nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái và 9 bị cáo khác trong vụ khai thác quặng trái phép, sử dụng trái phép chất nổ…

Cụ thể, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái truy tố nguyên Phó Bí thư Tỉnh đoàn Yên Bái tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”, quy định tại điểm b, c, khoản 2, Điều 227 Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, 9 bị cáo còn lại lần lượt bị truy tố các tội danh như sau:

Lăng Đức Hân (Giám đốc Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm), Bùi Minh Đức (công nhân Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm) tội “Vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ” và tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; Nguyễn Trọng Tuấn (Phó Giám đốc Công ty TNHH Tuyên Huy), Nguyễn Văn Hậu (Giám đốc Công ty TNHH Tuyên Huy), Bùi Mạnh Hùng (Phó Giám đốc Công ty TNHH Tuyên Huy) tội “Sử dụng trái phép vật liệu nổ” và tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; Trần Đắc Việt (Thủ kho vật liệu nổ Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm) và Nguyễn Văn Báu (bảo vệ Công ty TNHH thương mại Ngọc Tâm) tội “Vận chuyển trái phép vật liệu nổ”; Lưu Bằng Đoàn (lao động tự do) tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; Nguyễn Mạnh Hùng (lao động tự do) tội “Vi pham quy định về khai thác tài nguyên”.

“Kết quả điều tra, Đinh Tiến Hùng chưa lo cơ chế, quan hệ gì, nhưng với việc chủ động bàn bạc, Đinh Tiến Hùng đã thúc đẩy Hậu, Tuấn thực hiện hành vi khai thác chì kẽm trái phép”- Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái nêu quan điểm tại phiên toà.

Cơ quan truy tố cáo buộc, trong thời gian từ tháng 10/2020 đến ngày 30/12/2020, lợi dụng hợp đồng nổ mìn, sửa chữa, nâng cấp đường lên mỏ Công ty Tuyên Huy, Hân cùng đồng phạm đã sử dụng trái phép 2.768 kg thuốc nổ các loại; 3.391 kíp nổ các loại để khai thác trái phép quặng chì – kẽm trong các hầm lò có sẵn tại mỏ của Công ty Tuyên Huy và mỏ dưới thuộc Làng Rẫy (xã Cảm Nhân, huyện Yên Bình, Yên Bái). Tổng khối lượng khai thác là 1.096 tấn quặng chì – kẽm, có giá trị 2,026 tỷ đồng.

Tại tòa, nhiều bị cáo, luật sư không đồng ý với cáo buộc của Viện kiểm sát và cơ quan điều tra nên yêu cầu trả hồ sơ để làm rõ nhiều vấn đề, tránh gây oan sai.

Sau 3 ngày xét xử, gần 10h đêm ngày 27/8, Hội đồng xét xử (HĐXX) sơ thẩm đã quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung.

Theo quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung, căn cứ vào kết quả việc xét hỏi và tranh luận tại phiên tòa, tòa xét thấy thiếu chứng cứ để giải quyết những vấn đề trong vụ án mà không thể bổ sung tại phiên tòa, cần bổ sung chứng cứ đủ để chứng minh; có căn cứ cho rằng còn đồng phạm khác, do vậy quyết định trả hồ sơ vụ án cho Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Yên Bái để điều tra một số vấn đề.

Tại tòa, các bị cáo Nguyễn Văn Hậu – Giám đốc Công ty TNHH Tuyên Huy, Nguyễn Trọng Tuấn – Phó Giám đốc Công ty Tuyên Huy đều khai chỉ nhớ cuộc gặp gỡ với bị cáo Đinh Tiến Hùng tại quán cà phê Đồng Tâm (TP.Yên Bái, Yên Bái) vào khoảng giữa tháng 10/2020, sau đó bị cáo Hậu và bị cáo Tuấn khai lại thời gian cụ thể cuộc gặp tại quán cà phê Đồng Tâm ngày 18/10/2020 là do điều tra viên xác định dựa trên tin nhắn giữa bị cáo Tuấn và Đinh Tiến Hùng.

Bị cáo Bùi Minh Đức – công nhân Công ty Ngọc Tâm khai có nhận một cuộc điện thoại số lạ của người tự xưng là Hùng, hỏi thăm về việc sửa chữa máy móc trên mỏ, quá trình điều tra, điều tra viên nói đây là cuộc gọi của Đinh Tiến Hùng. Tại phiên tòa, bị cáo Bùi Minh Đức không khẳng định được cuộc gọi đó có phải của Đinh Tiến Hùng không.

Tại tòa bị cáo Nguyễn Trọng Tuấn khai, khoảng giữa tháng 10/2020, khi Tuấn và Hậu gặp bị cáo Đinh Tiến Hùng ở quán cà phê Đồng Tâm thì chỉ nghe bập bõm cuộc nói chuyện giữa Hậu và Đinh Tiến Hùng.

Sau khi ra về Hậu mới nói lại đề xuất của Đinh Tiến Hùng về nội dung “Các ông có mỏ, tôi thì có "quan hệ". Bây giờ đang tiện việc làm đường thì cứ tiến hành khai thác quặng luôn.

Tôi sẽ đứng ra lo "quan hệ, cơ chế" còn Hùng "lùn" đi tìm người về để khai thác quặng. Sau khi khai thác và bán được quặng thì tính toán trừ chi phí quan hệ, chi phí sản xuất thì tôi sẽ lấy 1/3 lợi nhuận, 2/3 còn lại là của Công ty Tuyên Huy và Hùng "lùn" (Nguyễn Mạnh Hùng, lao động tự do – PV) thì lúc đó Tuấn mới đồng ý".

Thứ nhất, HĐXX sơ thẩm yêu cầu điều tra bổ sung chứng cứ chứng minh nội dung trao đổi giữa bị cáo Tuấn, bị cáo Hậu, bị cáo Đinh Tiến Hùng ngày 18/10/2020 tại quán cà phê Đồng Tâm.

Đồng thời yêu cầu điều tra chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi cụ thể nào thể hiện việc bàn bạc, chỉ đạo thúc đẩy việc khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; hành vi đó được thực hiện với cách thức nào, phương pháp nào, thực hiện vào thời gian nào, với ai.

Tòa cũng yêu cầu làm rõ chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi sắp xếp, bố trí người, phương tiện, vật tư khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có hành vi lợi dụng ảnh hưởng, quan hệ cá nhân để tác động, bao che việc khai thác trái phép tại mỏ núi Ngàng.

Tòa yêu cầu điều tra chứng cứ chứng minh Đinh Tiến Hùng có nhận được lợi ích từ việc khai thác trái phép mỏ núi Ngàng; chứng cứ chứng minh vai trò đồng phạm của Đinh Tiến Hùng trong vụ án, là người tổ chức, là người thực hành, người xúi giục, người giúp sức theo quy định.

Thứ hai, Tòa án nhân dân tỉnh Yên Bái yêu cầu giải quyết yêu cầu của người bào chữa về việc xác định lại khối lượng, hàm lượng quặng được khai thác trái phép ở mỏ núi Ngàng để xác định chính xác giá trị khoáng sản phải chịu trách nhiệm hình sự.

Thứ ba, yêu cầu điều tra cụ thể số lần vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ, thời gian, địa điểm, khối lượng, số lượng vật liệu nổ của mỗi lần vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ của mỗi bị cáo.

Thứ tư, xác định khối lượng vật liệu nổ phải chịu trách nhiệm của mỗi bị cáo bị truy tố về tội vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ.

Thứ năm, điều tra xác minh, bổ sung chứng cứ buộc tội với bị cáo Trần Đắc Việt – thủ kho vật liệu nổ Công ty Ngọc Tâm.

Cụ thể, chứng cứ chứng minh việc Lăng Đức Hân chỉ đạo Việt xuất kho trái phép vật liệu nổ các ngày 19/12/2020, 30/12/2020; chỉ đạo bằng cách thức, phương pháp nào, thời gian nào, nội dung chỉ đạo như thế nào; Việt có tiếp nhận và thực hiện sự chỉ đạo đó không.

Chứng cứ chứng minh nội dung những lần trao đổi, bàn bạc việc vận chuyển trái phép vật liệu nổ ngày 19/12/2020 giữa Việt và bảo vệ của Công ty Ngọc Tâm Nguyễn Văn Báu; giữa Việt với Bùi Minh Đức.

Chứng cứ chứng minh ngày 19/12/2020, Việt có xuất kho trái phép vật liệu nổ không; khối lượng vật liệu nổ xuất kho trái phép là bao nhiêu, xuất kho trái phép vật liệu nổ giao cho ai.

Chứng cứ chứng minh ngày 19/12/2020, Báu có nhận 4 bao tải do Việt xuất kho hay không, 4 bao tải đó có chứa vật liệu nổ không; chứng cứ chứng minh ngày 19/12/2020, Lưu Bằng Đoàn (SN 1972, trú TP.Yên Bái, tỉnh Yên Bái) nhận 4 bao tải của Báu ở bến Mỹ Gia có nguồn gốc là do Việt xuất kho; Đoàn chở 4 bao tải này vào mỏ núi Ngàng giao cho ai.

Chứng cứ chứng minh 3 bao tải vật liệu nổ Đức kiểm tra trên quặng có nguồn gốc từ 4 bao tải do Đoàn vận chuyển đến ngày 19/12/2020; chứng cứ chứng minh Đào Văn Toàn đã sử dụng 1 bao tải chứa vật liệu nổ có nguồn gốc từ 4 bao tải do Đoàn vận chuyển đến.

Chứng cứ chứng minh khối lượng vật liệu nổ đựng trong 4 bao tải đó là 96 kg; 40kg thuốc nổ nhũ tương thu giữ tại nơi làm việc của Đức tại thôn làng Rẫy (xã Cảm Nhân) là có nằm trong 4 bao tải do Đoàn chuyển đến; chứng cứ chứng minh việc xuất kho vật liệu nổ ngày 30/12/2020 giữa Việt và Trần Văn Khóe – Phó Giám đốc Công ty Ngọc Tâm.

Chứng cứ chứng minh Việt có biết Trần Văn Khóe (Phó Giám đốc Công ty Ngọc Tâm) sử dụng chìa khóa mở cửa kho xuất vật liệu nổ trái phép ngày 30/12/2020 không; biết khối lượng vật liệu nổ xuất kho trái phép là bao nhiêu không; Việt có phải chịu trách nhiệm về việc Khóe xuất kho trái phép đó không.

Chứng cứ chứng minh nội dung những lần trao đổi, bàn bạc vận chuyển trái phép vật liệu nổ ngày 30/12/2020 giữa Việt và Báu, Việt và Đức.

Thứ sáu, tòa yêu cầu điều tra xác minh hợp đồng lao động giữa Việt và Công ty Ngọc Tâm, ở đó Việt được phân công thực hiện nhiệm vụ gì.

Thứ bảy, với Trần Văn Khóe, là Phó Giám đốc Công ty Ngọc Tâm đã được giao giữ chìa khóa kho vật liệu nổ. Ngày 30/12/2020, Khóe dùng chìa khóa mở kho theo sự chỉ đạo của Hân xuất 294kg thuốc nổ các loại, 400 kíp điện các loại, 1500m dây điện mạng cho Báu vận chuyển lên mỏ giao cho Đức và bị bắt quả tang.

Có căn cứ cho rằng Khóe là đồng phạm với Hân, Báu, Đức về tội “Vận chuyển trái phép vật liệu nổ”, cần khởi tố, điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Thứ tám, điều tra làm rõ, xem xét xử lý trách nhiệm hình sự với pháp nhân là Công ty Ngọc Tâm, Công ty Tuyên Huy theo đúng quy định của pháp luật.

Yêu cầu xác định Công ty Ngọc Tâm, Công ty Tuyên Huy, Công ty Tây Giang là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Lấy lời khai của các doanh nghiệp này về quan điểm những tài sản bị thu giữ trong vụ án, những yêu cầu, đề nghị liên quan đến quyền và nghĩa vụ của họ.

Cuối cùng, HĐXX yêu cầu điều tra, xác minh nguồn gốc, chủ sở hữu các tài sản bị thu giữ trong vụ án; quan điểm của họ đối với việc xử lý các tài sản bị thu giữ trong vụ án.