Xóa bỏ thuế khoán là một bước ngoặt

Từ 1/6, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí...) sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền là loại hóa đơn được lập trực tiếp tại điểm bán hàng (quầy thu ngân), thông qua máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Điều này đồng nghĩa với việc cơ quan thuế sẽ nắm được doanh thu thực tế của các hộ, cá nhân kinh doanh này. Từ đó, doanh thu của các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ được xác định lại, có thể bị điều chỉnh, thay vì "mức khoán" đang áp dụng.

Số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho thấy đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Trong số này, có gần 2 triệu hộ đang áp dụng phương pháp thuế khoán. Mức thuế bình quân hàng tháng của các hộ kinh doanh này trong quý I chỉ khoảng 700.000 đồng mỗi tháng.

Dự kiến có khoảng 37.000 hộ, cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo hình thức khoán sẽ phải chuyển đổi hình thức.

Tại tọa đàm "Mở cao tốc" cho kinh tế tư nhân” ngày 28/5, ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh, trong những năm qua, hình thức thuế khoán được áp dụng như một giải pháp hỗ trợ, phù hợp với điều kiện quản lý và khả năng tuân thủ của hộ kinh doanh. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển, yêu cầu về minh bạch, công bằng và hiện đại hóa quản lý ngày càng cao, hình thức khoán đã bộc lộ một số hạn chế, cũng như chưa đem lại động lực cần thiết để các hộ kinh doanh phát triển quy mô sản xuất kinh doanh.

Có thể nói, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán là một bước ngoặt trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Việc chuyển đổi từ hình thức khoán sang kê khai không chỉ là sự thay đổi về phương thức tính thuế, mà là sự chuyển đổi căn bản về tư duy quản lý, về cách thức cơ quan thuế đồng hành với người nộp thuế.

Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân cũng như trong quản lý nhà nước.

Vẫn theo ông Mai Sơn, việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế, giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và đảm bảo nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “Người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”. Xóa bỏ thuế khoán góp phần hiện đại hóa hệ thống thuế và nâng cao hiệu quả quản lý. Đây là bước đi phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay.

Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản. Bên cạnh đó, việc này giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau.

"Trước đây, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng việc ghi chép sổ sách và minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ" - Phó cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh.