Xóa sổ sàn tiền ảo lừa đảo: Truy quét, cảnh báo là chưa đủ

Mơ đổi đời nhờ các sàn tiền ảo

Trên các nền tảng mạng xã hội, không khó để tìm thấy những bài đăng về việc kiếm tiền online, đổi đời nhờ vào việc đầu tư các đồng tiền kỹ thuật số (tiền ảo) với lãi suất cao. Một số “giang hồ mạng” Phạm Tuấn (biệt danh “em trai Khá Bảnh”), Hoàng Đức Nhân (tức Hoàng Tử Gió)... ra sức quảng bá, lôi kéo người tham gia, đầu tư vào tiền ảo Bitcoin Defi.

Sàn tiền ảo này có mặt tại Việt Nam vào đầu tháng 5/2021. Các đối tượng kêu gọi nhà đầu tư tham gia với hứa hẹn giá trị sẽ tăng phi mã, dự kiến đến cuối năm 2021 sẽ gấp khoảng 1.000 lần. Với mức lãi suất “trong mơ”, hàng nghìn người đã dùng tiền thật để tham gia đầu tư vào đồng tiền ảo này, “nuôi” giấc mộng làm giàu trong một thời gian ngắn nếu các đồng tiền ảo tăng giá chóng mặt như Bitcoin.

Ngoài việc hưởng lợi nhuận từ việc đồng tiền ảo này tăng giá, nhà đầu tư còn được hứa hẹn sẽ nhận được tiền lãi từ việc kêu gọi người mới tham gia đầu tư. “Nếu bạn giới thiệu được một người tham gia (gọi là F1) đầu tư 10.000 USD, sau đó người này lại giới thiệu được 2 người nữa tham gia (gọi là F2, F3) mỗi người 10.000 USD, thì bạn sẽ nhận được 51% từ tổng gói đầu tư của F1 và 10% từ gói đầu tư của mỗi F2 và F3. Tổng số hoa hồng là 7.100 USD”, một người tự nhận là “chuyên gia về tài chính số” chia sẻ. Vị “chuyên gia” này cũng thông tin thêm, các gói đầu tư càng cao thì mức hoa hồng nhận được từ việc mời thành viên mới tham gia càng lớn.

Bên cạnh Bitcoin Defi, đồng tiền ảo VBSC cũng được một nhóm có tên BFA group chào mời đầu tư với lãi suất “siêu khủng”. Người tham gia chỉ cần dùng tiền thật để mua tiền ảo trên website mà nhóm BFA Group chỉ định với các gói từ 200USD - 50.000 USD sẽ được hưởng lãi suất lên đến 12%/tháng, tương đương gần 150%/năm.

Tiền ảo VBSC được giới thiệu là của Công ty tài chính Votechain (Vương quốc Anh). Theo như quảng cáo, cuối năm 2020, đồng tiền này chỉ có giá 0,7 USD, nhưng đến nay đã tăng gấp 54 lần, đạt 3,8 USD. Dự kiến trong 3 năm tới, đồng VBSC sẽ cán mốc giá trị 500 USD, nghĩa là tăng gấp 700 lần.

Không chỉ VBSC, thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện một số người tự nhận là “chuyên gia đọc lệnh”, “hotgirl tỉa nến”, “thợ đục sàn” lập ra hàng trăm sàn giao dịch chọn quyền nhị phân sử dụng tiền ảo BTC, ETH, USDT để giao dịch và giới thiệu các sàn thuộc quản lý của nước ngoài.

Giao dịch quyền chọn nhị phân (Binary Option - BO) là hình thức đầu tư tài chính, là giao dịch mà người mua sẽ đưa ra dự đoán xu hướng tăng hoặc giảm của các loại tài sản như hàng hóa, tiền tệ, cổ phiếu, chỉ số... tại thời điểm dự đoán. Nếu dự đoán đúng, nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận theo tỉ lệ sàn đưa ra; nếu dự đoán sai, nhà đầu tư sẽ mất toàn bộ số tiền cho giao dịch đó.

Dù được giới thiệu là sàn của nước ngoài, được cấp phép tại nước ngoài nhưng phần lớn các sàn BO này do các tổ chức, cá nhân người Việt Nam thiết lập và điều hành, sử dụng mô hình kinh doanh đa cấp để thu hút và phát triển số lượng nhà đầu tư tham gia; ví dụ như mô hình hoạt động của các sàn: Binary Option, Wefinex, Raidenbo, Bitono, Pocinex, Deniex, Fxtradingmarket, GardenBO, Hitoption...

Truy quét, cảnh báo là chưa đủ

Dù tên gọi và cách thức hoạt động khác nhau nhưng các mô hình này đều có những điểm chung: cam kết mang lại lợi nhuận cao, cam kết không rủi ro và trả lãi ngay khi nhà đầu tư đóng tiền, đảm bảo lợi nhuận ổn định bất kể thị trường biến động hay không.

Các đối tượng cam kết trả lợi nhuận với người chơi, chia hoa hồng cao khi lôi kéo được nhà đầu tư mới, không khác các mạng lưới đa cấp trái phép mà cơ quan chức năng từng nhiều lần cảnh báo và xử lý. Tuy nhiên, khi huy động được lượng tiền lớn, chủ sàn sẽ can thiệp vào giá, điều chỉnh thắng thua hoặc thậm chí đánh sập hệ thống để chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư.

Mới đây, Cục An ninh mạng và phòng, chống phạm tội sử dụng công nghệ cao Bộ Công an cũng đã phát đi cảnh báo hoạt động của các sàn giao dịch quyền chọn nhị phân (Binary Option BO) trên không gian mạng có dấu hiệu tổ chức kinh doanh theo phương thức đa cấp trái phép, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản người tham gia.

Đáng nói, ngoài những “mồi nhử” về lợi nhuận, lãi suất, không ít sàn tiền ảo lợi dụng những người nổi tiếng để PR cho loại hình này. Cụ thể trên trang cá nhân của hàng loạt nghệ sĩ Việt đình đám như siêu mẫu N.T, diễn viên N.T., K.M.T,…cách đây không lâu xuất hiện bài đăng có nội dung giống hệt nhau về “tiền ảo” khiến không ít cư dân mạng cho rằng, các nghệ sĩ đã được phía Coin trả tiền quảng cáo. Sau đó, trước phản ứng về nội dung bài đăng “tiền ảo”, những bài viết nói trên đều đã được gỡ bỏ khỏi trang cá nhân.

Theo Luật sư Thái Phương Quế (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) Việc kinh doanh tiền ảo ở Việt Nam hiện nay là bất hợp pháp. Do đó, các tổ chức, cá nhân lôi kéo, dụ dỗ người chơi đầu tư, tham gia vào các sàn tiền ảo chính là đang vi phạm pháp luật.

Hơn nữa, đây là tội phạm về công nghệ cao nên việc đấu tranh, triệt phá gặp nhiều khó khăn hơn so với các loại tội phạm khác. Ngoài sự vào cuộc của cơ quan chức năng, việc xóa sổ các sàn này còn phụ thuộc nhiều vào nhận thức, hiểu biết của những nhà đầu tư.

“Mô hình tiền ảo đa cấp biến tướng, dùng tiền của người tham gia sau trả lãi cho người tham gia trước. Nếu quan sát, nhà đầu tư có thể thấy các sàn mới mở ra đều có nét giống với sàn đã sập, chỉ là thay áo mới với những chiêu thức mới để dẫn dụ nhà đầu tư. Các sàn giao dịch ảo này đăng ký tên miền ở nước ngoài, máy chủ ở nước ngoài nên rất khó kiểm soát, xử lý, cơ quan quản lý cũng khó làm việc được với các sàn này. Vì vậy các cơ quan chức năng cần phải đưa ra những khung pháp lý rõ ràng về các hoạt động kinh doanh tiền ảo, bảo vệ nhà đầu tư. Việc truy quét, cảnh báo mới chỉ đang xử lý phần ngọn của vấn đề” - Luật sư Quế nêu quan điểm.

Việt Nam được đánh giá là quốc gia có hoạt động đầu tư, kinh doanh liên quan đến các loại tiền ảo diễn ra sôi động với số lượng lớn. Các giao dịch tiền mã hóa hầu hết sẽ diễn ra trên blockchain không thông qua hệ thống ngân hàng, nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ sẽ kéo theo vấn đề “chảy máu ngoại tệ”.

Theo Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội, Đoàn luật sư TP Hà Nội, nếu chỉ dừng ở việc “truy quét”, “cảnh báo” người dân không nên tham gia đầu tư vào những sàn giao dịch tiền ảo thì sẽ không thể quản lý. Việc hoàn thiện khung pháp lý phù hợp để có một chế tài đủ mạnh nhằm quản lý, giám sát, xử lý các hoạt động có liên quan đến tiền ảo, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, góp phần bảo đảm an toàn cho thị trường tài chính là việc vô cùng cần thiết.

Luật sư Trần Xuân Tiền nhận định tiền ảo có tính ẩn danh, hoạt động phân tán, hiện nay không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan, tổ chức nào nên tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ liên quan tới các loại tiền ảo cũng như nguy cơ sử dụng tiền ảo cho hoạt động tội phạm (rửa tiền, tài trợ khủng bố, chuyển tiền bất hợp pháp, trốn thuế, lừa đảo, đa cấp...).