Xử lý nghiêm hành vi cản trở nhà báo tác nghiệp

Bà Đoàn Nguyễn Thùy Trang trả lời phỏng vấn báo Đại Đoàn Kết (Ảnh: Thùy Dương).

PV: Theo bà, Dự thảo Luật Báo chí sửa đổi lần này đã giải quyết được những bất cập trong báo chí hiện nay chưa?

Bà Đoàn Nguyễn Thùy Trang: Tôi thấy, Dự thảo Luật Báo chí sửa đổi lần này đã giải quyết được một số bất cập trong hoạt động báo chí hiện nay, vì lâu nay báo chí đã liên kết rồi nhưng Luật không có điều chỉnh cho nên tình trạng liên kết quản lý không được chặt.

Do vậy trong Luật lần này đã điều chỉnh vấn đề đó, cho mở rộng phạm vi liên kết của các tổ chức khác trong hoạt động báo chí như: sản xuất chương trình, in ấn, phát hành, hay quảng cáo. Tôi cho rằng quy định như vậy sẽ giải quyết được một phần những bất cập hiện nay. Hay như một số quy định về điều cấm cũng đã có quy định cụ thể, rõ ràng hơn, các nhà báo cũng biết được giới hạn của mình vì thế hoạt động dễ dàng hơn.

Lâu nay chúng ta chỉ có các quy định xử phạt khi báo chí vi phạm mà ít có chế tài xử lý đối với việc cản trở tác nghiệp của báo chí, hay không cung cấp thông tin cho báo chí. Ý kiến của bà về vấn đề này?

- Đúng là lâu nay việc quy định xử phạt báo chí vi phạm đã có nhiều, nhưng quy định về việc tổ chức, cá nhân cản trở quyền tác nghiệp của các nhà báo, cản trở hoạt động hợp pháp của báo chí thì chưa có chế tài. Chính vì vậy tôi đề nghị cần quy định trong Dự thảo Luật lần này xử lý nghiêm những trường hợp cản trở việc tác nghiệp của nhà báo bằng cách xử lý vi phạm hành chính, nếu trường hợp nghiêm trọng hơn thì phải xử lý theo quy định của pháp luật hình sự.

Điều này cần phải được quy định trong dự thảo Luật chứ như hiện nay là chưa có quy định đó. Tôi thấy như vậy là không công bằng và bảo đảm cho các nhà báo có thể thực thi nhiệm vụ của mình.

Thứ hai là cần quy định chặt chẽ hơn về quy chế người phát ngôn, và để thực hiện quy chế đó cũng cần có sự vào cuộc, tác động mạnh mẽ hơn của các cơ quan quản lý về truyền thông để các cơ quan tổ chức khác phải cung cấp thông tin cho báo chí một cách kịp thời. Như vậy mới đảm bảo việc chúng ta xử lý được những hoạt động cản trở tác nghiệp.

Đồng thời trong thực tiễn khi có vụ việc xảy ra thì các cơ quan quản lý cần phải nhanh chóng vào cuộc điều tra xác minh làm rõ những trường hợp vi phạm đó. Có xử lý kịp thời thì mới răn đe được việc cản trở tác nghiệp của nhà báo.

Luật lần này cũng đề cập đến việc báo chí phải cung cấp nguồn tin cho Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân, Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh và tương đương trở lên trong việc điều tra, xét xử tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng. Bà có đồng tình với quy định này?

- Theo như Dự thảo Luật thì các nhà báo phải tiết lộ người cung cấp thông tin liên quan đến việc điều tra các vụ án nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, và rất nghiêm trọng. Tôi cho rằng quy định như vậy là quá rộng, bởi vì hiện nay các vụ án nghiêm trọng có rất nhiều. Nếu yêu cầu các nhà báo tiết lộ những nguồn tin như vậy thì sẽ đụng chạm đến vấn đề đạo đức nghề nghiệp của nhà báo, vì nguyên tắc của nhà báo là phải bảo vệ nguồn tin, người cung cấp thông tin cho họ.

Theo tôi chỉ nên giới hạn ở chỗ trong trường hợp rất đặc biệt, và đặc biệt nghiêm trọng chứ không mở rộng ở vụ án nghiêm trọng. Vì vụ án nghiêm trọng hiện có rất nhiều, còn đặc biệt nghiêm trọng thì ở phạm vi hẹp hơn. Và việc cung cấp phải trong một vụ án cụ thể, vì có nhiều vấn đề chỉ là dấu hiệu thôi chứ chưa khởi tố vụ án mà chúng ta yêu cầu nhà báo cung cấp nguồn tin thì ảnh hưởng đến quy chế, đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.

Luật Báo chí sửa đổi lần này cũng đề cập đến vai trò của Hội Nhà báo, nhưng theo bà các quy định đó đã tạo điều kiện cho Hội Nhà báo bảo vệ hội viên của mình chưa?

- Luật có quy định vấn đề Hội Nhà báo có nhiệm vụ bảo vệ các nhà báo trong việc tác nghiệp, nhưng tôi thấy lâu nay các Hội Nhà báo rất khó khăn trong việc thực hiện quyền của mình trong bảo vệ các nhà báo. Vì chúng ta không có quy định rõ ràng cách nào để thực hiện quyền đó? Tức là ngoài việc các Hội Nhà báo gửi văn bản, lên tiếng trên công luận còn không có một cơ chế phối hợp nào cả.

Vì vậy tôi cho rằng cần phải có một cơ chế phối hợp quy định rõ khi nào các Hội nhà báo gửi văn bản lên tiếng thì các cơ quan chức năng cần phối hợp để xử lý. Như vậy mới có hiệu quả hơn.

Trân trọng cảm ơn bà!