Sau một tuần xét xử, vụ “đại án” xảy ra tại Công ty cổ phần chế biến thực phẩm Phương Nam (Sóc Trăng) (Thủy sản Phương Nam) với các tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, đến chiều 24/7 đã kết thúc phần xét hỏi. Một số bị cáo thừa nhận sai sót và nhiều bị cáo chối tội.
Bị cáo Phượng tại tòa.
Trong vụ án này, Cáo trạng của VKSND tối cao xác định bị can Lâm Ngọc Khuân (62 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Phương Nam) và con gái Lâm Ngọc Hân (đã cùng nhau bỏ trốn sang Mỹ) có vai trò chủ mưu, cầm đầu. Cha con ông Khuân đã chỉ đạo nguyên kế toán trưởng Lâm Minh Mẫn và Phó giám đốc Trịnh Thị Hồng Phượng (cùng 35 tuổi) thực hiện các thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt gần 785 tỷ đồng của 5 ngân hàng là Ngân hàng Bưu điện Liên Việt - Sở giao dịch Hậu Giang (LPB Hậu Giang), Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) chi nhánh Sóc Trăng, Vietcombank Sóc Trăng, Sacombank Sóc Trăng và Ngân hàng An Bình (ABbank) chi nhánh Bạc Liêu.
Trả lời HĐXX về những việc làm bị cho là lừa đảo, Mẫn khai biết giá trị hàng tồn kho của doanh nghiệp dao động từ 111 đến 285 tỷ đồng nhưng bị cáo lập báo cáo tài chính nâng khống lên hàng nghìn tỷ là làm theo chỉ đạo của ông Khuân. Theo Mẫn, việc làm của bị cáo nhằm phục vụ cho công ty và tiền được vay đều chuyển vào tài khoản của doanh nghiệp, chứ không chuyển vào tài khoản cá nhân của giám đốc để ông Khuân chiếm đoạt. Mẫn khẳng định số tiền mất khả năng chi trả trên 780 tỷ đồng. Ông Khuân không chiếm đoạt số tiền này, nên bị cáo không phải là đồng phạm lừa đảo.
Đối với bị cáo Phượng, Phượng không đồng ý với cáo buộc của VKS về việc quy kết bị cáo giúp sức cho cha con ông Khuân chiếm đoạt tiền của 5 ngân hàng. Theo Phượng, những hợp đồng mà bị cáo ký kết với ngân hàng là để vay vốn cho Công ty Phương Nam, không phải vay vốn cho ông Khuân. Vì vậy, bị cáo Phượng khẳng định với HĐXX rằng, bản thân không thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bị cáo Phượng lại thừa nhận các hồ sơ ký không đúng thực tế là làm theo chỉ đạo của ông Khuân. Chỉ đến khi cơ quan điều tra vào cuộc điều tra thì mới biết là làm sai. Cũng theo Phượng, các giấy tờ do bộ phận kế toán soạn sẵn rồi bị cáo ký xác nhận và hoàn toàn không hưởng lợi đồng nào từ tiền lừa đảo của ông Khuân (?!).
Trả lời HĐXX về cáo trạng truy tố khi chỉ đạo cấp dưới làm các chứng từ khống để vay vốn ngân hàng, bị cáo Lâm Minh Mẫn, nguyên Kế toán trưởng Cty thủy sản Phương Nam cho rằng mình không chỉ đạo nhân viên mà chính bản thân trực tiếp làm các giấy tờ nâng khống hàng tồn kho và mục đích của việc này là để báo cáo ngân hàng sau khi vay được vốn, chứ không phải nâng khống để gửi ngân hàng xin vay vốn.
Tại tòa án, HĐXX đã chất vấn lần lượt các ngân hàng về số tiền bị Cty thủy sản Phương Nam lừa đảo, chiếm đoạt gần 785 tỷ đồng. Đối với 5 ngân hàng liên quan đến hàng tồn kho, từ ngày 5/6/2011 đến tháng 2/2012, đại diện chủ nợ với doanh nghiệp có đến 41 lần lập và tiếp nhận biên bản kiểm tra tài sản thế chấp sau giải ngân. Trong đó, hàng hóa thực tế chỉ từ 80 đến 271 tỷ đồng, nhưng được nâng khống lên 283 đến gần 600 tỷ đồng. Trong quá trình điều tra, Ngân hàng An Bình (ABbank) chi nhánh Bạc Liêu có văn bản đề nghị cơ quan chức năng xử lý hành vi sai phạm của các nguyên cán bộ có liên quan và giúp ngân hàng này thu hồi nợ, giảm dư nợ xấu.
Đối với Sacombank chi nhánh Sóc Trăng, HĐQT của Sacombank xác định, không có cán bộ nào vụ lợi cá nhân. Ngày 11-5-2015, Sacombank phúc đáp với cơ quan chức năng rằng, dư nợ quá hạn tại Phương Nam đã được giải quyết xong từ quỹ dự phòng rủi ro. Hiện, ngân hàng đã có hướng thu hồi nợ cho đến khi hoàn tất và đề nghị cơ quan pháp luật xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho các bị can thuộc Sacombank Sóc Trăng. Các ngân hàng còn lại cũng xác định hậu quả xảy ra tại Công ty Phương Nam là rủi ro tín dụng, doanh nghiệp có hành vi lừa đảo. Vì vậy, Ngân hàng VDB Sóc Trăng, Bưu điện Liên Việt - sở giao dịch Hậu Giang và Vietcombank Sóc Trăng đề nghị cơ quan pháp luật hỗ trợ thu hồi nợ.
Phiên tòa còn tiếp tục với phần luận tội của VKS và sau đó là tranh luận.
Theo cáo trạng, trong 14 biên bản kiểm tra hàng tồn kho giữa cán bộ Ngân hàng Bưu điện Liên Việt Hậu Giang với Cty Phương Nam thì có hai lần giá trị hàng hóa bị kê khống từ 181 đến 192 tỷ đồng nhưng được kê khống lên từ 566 đến 696 tỷ và lần hai bên kiểm tra kho vào ngày 3/2/2012, giá trị hàng tồn chỉ trên 115 tỷ đồng nhưng được kê khống đến 283,2 tỷ. Căn cứ tài liệu điều tra tại 5 ngân hàng có cơ sở xác định, hành vi vi phạm quy định về cho vay của các ngân hàng trong việc thẩm định hồ sơ vay vốn, thẩm định tài sản bảo đảm…không đúng đã vi phạm Luật Các tổ chức tín dụng dẫn đến 5 ngân hàng bị thất thoát số tiền gần 785 tỷ đồng. |