Xung quanh quy định cai nghiện ma túy tự nguyện: Cần bám sát thực tế

Thứ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội Nguyễn Trọng Đàm.

Dự thảo gồm 7 Chương, 50 Điều, đưa ra các quy định, nguyên tắc trong cai nghiện ma túy tự nguyện cũng như những quy định về tổ chức, điều kiện của các cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện.

Theo Thứ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội Nguyễn Trọng Đàm, mục đích của Nghị định là khuyến khích để tăng người điều trị tự nguyện, giảm điều trị bắt buộc đến năm 2020 còn 6%.

Do đó cần làm rõ cơ sở pháp lý để xây dựng Nghị định cai nghiện tự nguyện; quy định tiếp nhận phải cụ thể, làm sao để người nghiện và gia đình họ có thể tiếp cận để đăng ký cai nghiện với thời gian ngắn nhất; dịch vụ được cung cấp cần cụ thể về nội dung, đơn giá, cách thức cung cấp; chính sách đảm bảo cho người điều trị tự nguyện, cần làm rõ đối tượng nghèo, cận nghèo, đối tượng gia đình chính sách được hỗ trợ bao nhiêu, đối tượng khác hỗ trợ bao nhiêu để đảm bảo công bằng xã hội và khuyến khích được người nghiện tham gia cai nghiện.

Tại Điều 5 dự thảo nêu: “Người cai nghiện tự nguyện được bảo mật thông tin cá nhân”. Một số chuyên gia cho rằng: Như vậy nguyên tắc này bao gồm cả việc giữ bí mật với Công an và chính quyền địa phương nơi người nghiện sinh sống. Điều đó gây khó cho công tác quản lý nhà nước ở địa phương, vừa vô hình chung tạo ra “cái bẫy”, khiến Công an xã, phường và Chủ tịch UBND các xã, phường dễ bị cho là vi phạm vào Điều 4 của Nghị định. Như vậy là thiếu tính thực tiễn, không bám sát thực tế cơ sở.

Liên quan đến Điểm b, khoản 1, Điều 11 của Dự thảo Nghị định nêu: “Cơ sở vật chất của cơ sở cai nghiện tự nguyện phải đảm bảo các điều kiện tối thiểu như: Diện tích đất tự nhiên: tối thiểu 20m2/học viện ở khu vực nông thôn, 5m2/học viên ở khu vực thành thị”, nhiều ý kiến cũng cho rằng, việc quy định như vậy là rất khó hiểu. Bởi lẽ trong trường hợp quy mô đối với cùng 1.000 học viên, thì ở khu vực thành thị cơ sở cai nghiện chỉ cần diện tích tối thiểu 5.000m2, nhưng ở khu vực nông thôn lại phải cần tới tối thiểu 20.000m2 thì đây là sự chênh lệch “tối thiểu” quá lớn.

Theo các chuyên gia, quy định như vậy có thể dẫn tới việc một doanh nghiệp nào đó dựa vào mô hình, dự án cai nghiện tự nguyện kêu gọi xã hội hóa để sử dụng một diện tích lớn thực sự không cần thiết, làm thu hẹp quỹ đất nông, lâm nghiệp. Do đó cần nghiên cứu lại để quy định diện tích tối thiểu cần thiết chung áp dụng cho cả khu vực thành thị và nông thôn.