12 dự án thua lỗ: Điều chỉnh để xử lý dứt điểm

Nhà máy xơ sợi Đình Vũ.

Thay đổi cách tiếp cận

Từ tháng 10/2018 đến hết tháng 3/2019, dự án Nhà máy xơ sợi polyeste Đình Vũ tiếp tục vận hành mở rộng được từ 3 dây chuyền DTY lên 10 dây chuyền; đã có thêm 1 dự án là Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi vận hành trở lại; có thêm 1 dự án đã hoàn thành được các vấn đề về kỹ thuật để sẵn sàng khởi động trở lại khi điều kiện thị trường thuận lợi là dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước. Bên cạnh đó, một số vấn đề tranh chấp pháp lý khó giải quyết trong thời gian dài ở các dự án đã tiếp tục được xử lý đạt kết quả.

Điển hình dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ đã xử lý xong vấn đề tranh chấp thực hiện Hợp đồng EPC với liên danh nhà thầu EPC; dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam đã hoàn thành công tác định giá lại dự án và đã trình Bộ Công thương phê duyệt kết quả để tiếp tục xây dựng phương án và tổ chức triển khai bán đấu giá dự án theo quy định. Dư nợ tín dụng và tình hình tài chính ở các dự án, doanh nghiệp cũng tiếp tục xu hướng tích cực hơn.

Tuy nhiên, với những khó khăn tồn tại ở từng dự án, Chính phủ cho rằng trong thời gian tới cần xem xét, điều chỉnh cách tiếp cận để có thể xử lý được dứt điểm. Cụ thể, trong báo cáo về tình hình và kết quả xử lý tồn tại, yếu kém của các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương, vừa được gửi đến các vị ĐBQH cho thấy còn không ít khó khăn, vướng mắc khi xử lý các dự án này, từ tranh chấp tại các hợp đồng EPC, vướng mắc trong quyết toán, đến huy động nguồn lực, thị trường tiêu thụ.

Đưa ra những giải pháp, Chính phủ cho biết tại dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi cần xem xét, tập trung xử lý khâu quy hoạch vùng nguyên liệu, bảo đảm cho phương án sản xuất ổn định của nhà máy. Theo đó, xem xét tiến hành việc khảo sát, đánh giá và làm việc trực tiếp với ủy ban nhân dân một số tỉnh Tây Nguyên để phối hợp xác định quy hoạch vùng nguyên liệu sắn cho Nhà máy trong thời gian tới.

Đối với dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước, vấn đề hiện tại chủ yếu liên quan tới thị trường đầu ra và nguyên liệu đầu vào cho sản xuất kinh doanh của nhà máy. Do vậy theo Chính phủ, hướng giải quyết đối với dự án này trong thời gian tới là trao đổi, thống nhất với cổ đông việc xác định phương án quy hoạch vùng nguyên liệu ổn định cho sản xuất của Nhà máy.

Nhà máy đạm Ninh Bình, một trong những dự án thua lỗ của ngành Công thương.

Xử lý dứt điểm từng dự án

Tại dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, Chính phủ đề xuất xem xét, thực hiện phương án: Dừng triển khai dự án, phá sản Công ty. Hiện nay, PVOil đang đề xuất triển khai phương án tiến hành thủ tục phá sản đối với PVB theo quy định của Luật Phá sản. Tuy nhiên, đây là dự án mà PVOil không phải là cổ đông chính (chỉ chiếm 39,76%) nên không quyết định được toàn bộ các vấn đề và việc tiếp tục xử lý dự án sẽ phụ thuộc vào các cổ đông ngoài ngành (chiếm tới 60,24%).

Tại dự án Nhà máy sản xuất Đạm Ninh Bình, Chính phủ cho biết việc xử lý sắp tới theo hướng tập trung xử lý dứt điểm vấn đề tranh chấp hợp đồng EPC để có thể quyết toán hợp đồng EPC và quyết toán toàn bộ dự án. Trường hợp hai bên không thống nhất giải quyết được các vấn đề vướng mắc, cần đưa ra bên thứ ba (cơ quan trọng tài) để phân xử, xác định trách nhiệm cụ thể của các bên. Thực hiện việc điều tra, truy tố, xét xử nếu thấy có dấu hiệu vi phạm để để xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân vi phạm, đặc biệt là trách nhiệm đối với phần tài sản bị thất thoát, thiệt hại do vi phạm gây ra.

Bên cạnh đó, tại dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 - Hải Phòng, Chính phủ cho rằng cần tiếp tục nghiên cứu và có phương án để nâng cao chất lượng sản phẩm. Đồng thời, Vinachem khẩn trương chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ đưa dự án này ra khỏi Danh sách các dự án kém hiệu quả thuộc ngành công thương để dự án được các ngân hàng áp dụng cơ chế tín dụng thông thường như đối với các đơn vị sản xuất kinh doanh bình thường khác, hạn chế ảnh hưởng đến thương hiệu, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm.

Đối với dự án Nhà máy sản xuất phân đạm Hà Bắc, theo Chính phủ cần tập trung xử lý, làm rõ trách nhiệm, thiệt hại do các bên gây ra. Trên cơ sở đó, đánh giá lại Dự án và tiến hành phương án thoái vốn, cổ phần hóa. Còn tại dự án Nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai cần tập trung xử lý, làm rõ trách nhiệm, thiệt hại do các bên gây ra. Trên cơ sở đó, đánh giá lại Dự án và tiến hành phương án thoái vốn, cổ phần hóa.

Tại dự án Nhà máy sản xuất polyester Đình Vũ, Chính phủ đưa ra phương án cần tập trung ổn định sản xuất, đồng thời kiến nghị điều chỉnh một số chính sách về thuế. Cơ quan công an xem xét, phân định rõ trách nhiệm giai đoạn đầu tư để tạo điều kiện cho cán bộ kế tiếp và đối tác yên tâm phục hồi Nhà máy.

Riêng dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên (TISCO) hiện tại khó khăn lớn nhất là chưa xử lý được tồn tại vướng mắc hợp đồng EPC với nhà thầu MCC, do vậy dự án vẫn đang xây dựng dở dang, tạm dừng thi công. Do đó, hướng xử lý là tập trung triển khai thực hiện phương án thoái vốn nhà nước theo 2 trường hợp. Trường hợp giải quyết xong tranh chấp hợp đồng EPC của dự án và giải chấp được bảo lãnh của VNSteel cho TISCO tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam và trường hợp không giải quyết được hai vướng mắc này, báo cáo SCIC để trình Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sau khi Bộ Công thuơng bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước tại VNSteel về SCIC.

Dự án Nhà máy thép Việt Trung (Công ty VTM), theo Chính phủ, hướng xử lý là xem xét việc Công ty VTM chuyển đổi thành công ty cổ phần, kêu gọi thêm các nhà đầu tư để thực hiện đầu tư dây chuyền cán thép và phát triển Công ty. Tại dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam, Chính phủ cho biết hướng xử lý là sau khi Bộ Công thương phê duyệt kết quả định giá, tập trung xây dựng phương án bán đấu giá trình cấp có thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm và phương án bán để tổ chức bán dự án theo quy định.