Thanh tra Chính phủ (TTCP) phát hiện nhiều sai phạm tại Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Văn Điển - Ngọc Hồi, huyện Thanh Trì và đoạn Cầu Chui - Cầu Đuống, phố Ngô Gia Tự, quận Long Biên.
Nhiều sai phạm
Tiến hành thanh tra dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Văn Điển - Ngọc Hồi (Km 185 - Km 189, huyện Thanh Trì) TTCP phát hiện, công tác khảo sát lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư, toàn bộ dự án thực hiện chậm so với tiến độ được phê duyệt hơn 3,5 năm, phải điều chỉnh thời gian thực hiện dự án 2 lần do chưa có mặt bằng để bàn giao cho nhà thầu thi công và nguồn vốn cấp cho dự án hạn chế.
Việc gia hạn thời gian thực hiện với các nhà thầu xây dựng được ký sau ngày hết hạn hợp đồng là vi phạm Khoản 4, Điều 28 Nghị định 12/2009/NĐ-CP và Khoản 3, Điều 38 Nghị định 48/2010/NĐ-CP.
TTCP xác định, trách nhiệm thuộc UBND TP Hà Nội, Sở Kế hoạch và Đầu tư, nhà thầu tư vấn lập dự án đầu tư và các chủ đầu tư dự án.
Về công tác đấu thầu, tại dự án này, công tác tư vấn khảo sát, thiết kế bản vẽ thi công được chia thành 2 gói thầu để chỉ định thầu, vi phạm Luật Đấu thầu 2005.
Trong khi đó, công tác vận chuyển đổ bùn, đất hữu cơ, các nhà thầu không thực hiện vận chuyển đổ thải tại vị trí đã được lập trong dự toán. Các vị trí đổ thải theo báo cáo của các nhà thầu đều được UBND cấp xã xác nhận, tuy nhiên cấp xã không có thẩm quyền cấp vị trí đổ thải. Hoạt động này vi phạm Luật Bảo vệ môi trường.
Mặt khác, Tư vấn giám sát và Ban quản lý dự án chỉ tiến hành nghiệm thu khối lượng đất thải đổ đi được vận chuyển ra khỏi công trường, do đó không có cơ sở quản lý và xác định được cự ly đổ, vị trí đổ thải thực tế.
Theo TTCP kết luận, tổng số tiền sai phạm tại dự án là gần 20 tỷ đồng. Trong đó, áp dụng không đúng hệ số trực tiếp phí khác với giá trị 742,38 triệu đồng. Giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng máy và thủ công do áp dụng định mức không đúng quy định gần 4,4 tỷ đồng. Phê duyệt điều chỉnh chi phí phát sinh đối với khối lượng chưa thi công không đúng quy định với giá trị 14,7 tỷ đồng.
Thất thoát ngân sách nhà nước
Tại dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Cầu Chui - Cầu Đuống, phố Ngô Gia Tự, quận Long Biên, TTCP cũng phát hiện hàng loạt sai phạm, gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Về công tác khảo sát lập, thẩm định, phê duyệt, UBND TP Hà Nội đã điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án 3 lần. Cụ thể, năm 2014, Giám đốc Ban Quản lý dự án quận Long Biên phê duyệt bổ sung hạng mục dự án, dùng chi phí giải phóng mặt bằng chuyển vào chi phí xây dựng và điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư là trái thẩm quyền, vi phạm Khoản 2, Điều 7 Nghị định 112/2009/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.
Thời gian thực hiện các gói thầu xây lắp đã hết hiệu lực thực hiện theo hợp đồng đã ký, nhưng chủ đầu tư không tiến hành gia hạn theo quy định.
Đối với công tác lập thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công - dự toán công trình, Dự án cũng có thiết kế bản vẽ thi công có một số điểm không phù hợp với thiết kế kỹ thuật như: tốc độ, kết cấu áo đường, lớp mặt đường... vi phạm quy định của Luật Xây dựng.
Theo TTCP đánh giá, một số chỉ tiêu thiết kế và chủng loại thiết bị điện chiếu sáng (đèn, cột điện, móng cột) trong các gói thầu không được thiết kế đồng bộ trên tuyến, dẫn đến trong quá trình thi công phải thay đổi và điều chỉnh thiết kế, dự toán. Việc tính chi phí thiết kế bản vẽ thi công không đúng định mức, gây thất thoát ngân sách nhà nước 1,65 tỷ đồng.
Trong lĩnh vực đấu thầu, TTCP khẳng định, gói thầu tư vấn thiết kế bản vẽ thi công không có trong kế hoạch đấu thầu. Hơn nữa, việc chia nhỏ gói thầu tư vấn giám sát từ số 21 - 26 để chỉ định đấu thầu. Điều này là thiếu cạnh tranh trong đấu thầu. Mặc khác, việc chủ đầu tư gọi thầu tư vấn khảo sát thiết kế bản vẽ thi công chia làm 2 gói thầu (số 19 và số 20) để chỉ định thầu là vi phạm quy định của pháp luật.
TTCP kết luận, dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Cầu chui - Cầu Đuống sai phạm về tài chính lên tới 22,84 tỷ đồng. Cụ thể, chi phí thiết kế bản vẽ thi công sai quy định với giá trị 1,165 tỷ đồng. Số tiền 2,626 tỷ đồng do chủ đầu tư đã tạm ứng, thanh toán cho 2 gói thầu vượt giá trị nghiệm thu, nhưng chưa thu hồi tạm ứng của Công ty CP Tập đoàn đầu tư xây dựng phát triển Đông Đô - BQP (gói thầu số 01) 2,273 tỷ đồng.
Số tiền 687,19 triệu đồng do Công ty TNHH một thành viên Cơ điện công trình đã tự ý thay đổi biện pháp thi công, hưởng chênh lệch không đúng quy định đối với hạng mục cây xanh (nằm trong gói 01, 02, 03, 04).
Giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng máy và thủ công do áp dụng định mức không đúng quy định ở 4 gói thầu là 3,173 tỷ đồng. Giá trị điều chỉnh trượt giá vật liệu, nhân công, máy đối với công tác vận chuyển đất, sản xuất bê tông nhựa không đúng quy định là 14,241 tỷ đồng.