4 sản phẩm của Nam Định lọt Top 100 món ăn, quà tặng đặc sản Việt Nam

Ngày 26/8, thông tin tới Đại Đoàn Kết Online, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nam Định Trần Anh Dũng xác nhận UBND tỉnh này vừa nhận được văn bản quyết định của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Hội Kỷ lục gia Việt Nam) về việc xác lập Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 quà tặng đặc sản nổi bật của 63 tỉnh/thành ở Việt Nam, lần thứ 5, năm 2012 - 2022, nằm trong hành trình tìm kiếm, quảng bá các giá trị ẩm thực, đặc sản Việt Nam.

Theo nội dung quyết định, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận các món ăn “Nem nắm Giao Thủy” và “Bánh cuốn làng Kênh” của tỉnh Nam Định được chọn vào Top 100 món ăn đặc sản Việt Nam (2021 - 2022); công nhận các đặc sản “Nước mắm Sa Châu” và “Gạo tám xoan Hải Hậu” của tỉnh Nam Định được chọn vào Top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam (2021 - 2022).

Nội dung quyết định cũng cho hay, các món ăn, đặc sản của địa phương thuộc các Top được công bố, giới thiệu trên Cổng thông tin điện tử của Tổ chức kỷ lục Việt Nam (VietKings), Top Việt Nam, Tổ chức Người Việt toàn cầu (VietWorld), trên các kênh truyền thông thuộc hệ thống Kỷ lục Việt Nam và thông báo đến địa phương.

“Địa phương và các đơn vị, tổ chức sở hữu Top có trách nhiệm phối hợp với Tổ chức Kỷ lục Việt Nam và Tổ chức Kỷ lục Người Việt toàn cầu để tổ chức quảng bá hình ảnh món ăn, đặc sản, giá trị ẩm thực Việt Nam trong và ngoài nước”, văn bản nêu.

Theo tìm hiểu của Đại Đoàn Kết Online, Giao Thủy là một trong 3 huyện ven biển của tỉnh Nam Định, nơi sông Hồng chảy về với biển ở cửa Ba Lạt. Từ nhiều đời nay người dân huyện ven biển này đã sáng tạo, làm ra món ăn dân dã là nem nắm. Món ăn này từ lâu đã nổi tiếng trong và ngoài tỉnh Nam Định nhờ sự kết hợp tinh tế, bổ trợ cho nhau của vị mặn mà của nước mắm, chất ngọt từ sớ thịt, tính bùi của thính, chút cay nhẹ của tỏi, hơi chát từ lá sung.

Ở TP Nam Định ngày nay, rất nhiều đường phố có các cửa hiệu kinh doanh món ăn dân giã này, giá bán từ 30 - 40.000 đồng/quả, tùy trọng lượng. Trên các chuyến xe từ Nam Định đi Hà Nội hoặc các tỉnh thành khác người dân thường mang theo món ăn này, với nhiều mục đích khác nhau như để bán, biếu tặng…

Ngoài nem nắm, ở huyện ven biển Giao Thủy còn có đặc sản nổi tiếng khác là nước mắm nguyên chất được người dân chế tác bằng phương pháp thủ công. Trong đó nổi tiếng nhất là nước mắm Sa Châu do người dân thôn Sa Châu hay còn gọi là xứ đạo Sa Châu, ở xã Giao Châu sản xuất ra từ hàng trăm năm nay.

Nguyên liệu được người dân Sa Châu dùng sản xuất nước mắm chủ yếu là cá nục, cá cuỗm, tép moi, tất cả đều còn tươi, không ướp lạnh, không dập nát, được lựa vào thời điểm cá, tép béo nhất. Thời gian sản xuất tập trung vào những tháng có nắng trong năm. Nguyên liệu muối cũng được lựa chọn rất kỹ, phải là muối rời, hạt nào ra hạt đó, bóng trắng; để trong kho hơn 1 năm, khi hết vị chát mới đem ra dùng.

Trung bình người dân ở đây dùng 10 kg cá ướp với 1,2 - 1,3 kg muối, thời gian trong 6 tháng liền. Khí cá, tép nát hẳn mới mang ra rổ tre, lót vải xô, rồi vắt lấy nước mắm cốt, nguyên chất. Nước mắm sau đó được đổ ang nhôm mỏng để phơi nắng, cho vệt muối trắng nổi lên, tối kỵ để dính nước mưa. Các công đoạn đều bằng phương pháp thủ công, người làm rất vất vả. Bù lại có được sản phẩm thơm ngon.

Làng Kênh xưa thuộc Phủ Thiên Trường, ngày nay nằm ở phía bắc TP Nam Định, thuộc phường Lộc Vượng, cách Khu di tích lịch sử văn hóa đặc biệt Đền Trần - Chùa Tháp không xa. Từ xa xưa dân làng này đã có nghề làm bánh cuốn. Bánh cuốn do người làng Kênh làm từ lâu đã nổi tiếng về độ mỏng, mịn, trắng, thơm, mềm, dai của bánh, độ đậm đà của nước chấm. Tương truyền xưa là món ăn dâng vua Trần.

Việc làm bánh rất cầu kỳ. Nguyên liệu làm bánh được tuyển từ gạo ngon, được xay bằng cối đá, dùng dầu lạc ép để tráng bánh. Gáo múc bột làm bằng ống nứa tép, que cất và sểu nhân dùng bằng tre, phía trong có lớp vải bảo ôn. Vung nồi được thiết kế vừa thấm nước và giữ nhiệt. Mộc nhĩ, hành phải được phơi tái, phi thơm, giữ cho thật khô. Nước chấm được làm từ nươc mắm ngon pha chế với dấm thanh, đường trắng, kết hợp thêm vắt chanh hoặc vài giọt cà cuống. Bánh mang đi bán rong phải được ủ bằng lá chuối tây, vỉ đậy phải là vỉ cói sạch…

Ngày nay, bánh cuốn là món ẩm thực đường phố bình dân, phổ biến ở TP Nam Định.

Nông dân Nam Định lâu nay sản xuất ra nhiều loại gạo nổi tiếng thơm ngon, nổi tiếng nhất là gạo tám xoan, trong đó, thơm ngon nhất là gạo tám xoan do nông dân huyện ven biển Hải Hậu sản xuất ra. Ngoài giống lúa, vị dẻo thơm của gạo tám xoan Hải Hậu có được có lẽ từ việc nơi đây đồng đất màu mỡ, thủy lợi tưới tiêu tự nhiên, thường xuyên được bồi đắp bởi phù sa của mấy nhánh sông Hồng…

Như đã phản ánh, 4 món ăn, đặc sản trên của tỉnh Nam Định đều vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận, xác lập Top 100 món ăn đặc sản và Top 100 quà tặng đặc sản nổi bật Việt Nam.