Tỉnh Hoà Bình hiện còn khoảng 30.000 hộ nghèo. Trong đó, số gia đình có nhu cầu hỗ trợ về nhà ở là khá lớn. Tuy nhiên thời gian qua, MTTQ tỉnh Hoà Bình đã phối hợp đồng bộ với các tổ chức đoàn thể triển khai các biện pháp vận động trong cộng đồng nên đã đạt được nhiều bước tiến trong xoá nhà dột nát. Việc giúp người dân “an cư”, là tiền đề để nhân dân “lạc nghiệp”, phấn đấu thoát nghèo, làm giàu trên quê hương.
Hạnh phúc dưới mái nhà đoàn kết
Đến bây giờ, anh Hà Văn Sảnh, cư dân xóm Vãng (thị trấn Mai Châu, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình) nhiều lúc vẫn giật mình nhớ lại những năm tháng trước đây. Những đêm mưa gió, cả nhà phải loay hoay che chắn vẫn không che hết chỗ dột. Có hôm anh thức trắng chờ cơn mưa qua đi. Mùa rét thì gió lùa, mùa hè thì nóng nực. Căn nhà dột nát nhưng gia đình còn nghèo, không biết xoay xở thế nào để vợ con có được mái ấm. Thế rồi, anh được Ủy ban MTTQ thị trấn Mai Châu phê duyệt hỗ trợ xây dựng nhà “Đại đoàn kết”.
Cái hôm được bàn giao nhà, anh mừng đến rơi nước mắt. Anh Sảnh chia sẻ: “Tôi rất cám ơn Đảng, chính quyền, Mặt trận và bà con nhân dân đã giúp đỡ để có mái ấm. Có căn nhà chắc chắn rồi, tôi sẽ cố gắng làm ăn để sớm thoát nghèo”.
Cũng giống như gia đình anh Sảnh, ông Bàn Văn Lâm ở xóm Tra (xã Toàn Sơn, huyện Đà Bắc) đã có chốn “an cư, lạc nghiệp” từ chương trình xây dựng nhà Đại đoàn kết cho các hộ nghèo. Từ nguồn Quỹ Vì người nghèo của Ủy ban MTTQ tỉnh, MTTQ các cấp huyện Đà Bắc đã phối hợp với chính quyền xã Toàn Sơn vận động cán bộ, hội viên, nhân dân đóng góp ngày công lao động, tiền của để các hộ xây dựng, hoàn thiện ngôi nhà mới cho ông Bàn Văn Lâm và một số hộ gia đình khác. Mỗi hộ trong diện hộ nghèo, gia đình chính sách khó khăn về nhà ở được hỗ trợ kinh phí 20 triệu đồng. Nguồn quỹ hỗ trợ của MTTQ được ví giống như một “mồi lửa”.
Khi chủ trương hỗ trợ xây nhà Đại đoàn kết được thông báo đến nhân dân thôn xóm, không chỉ hộ gia đình mà cả xóm thấy vui lây. Huyện Đà Bắc là huyện vùng cao khó khăn bậc nhất của tỉnh Hòa Bình, địa hình đồi núi dốc lớn, không có mặt bằng, thiên tai thường trực luôn đè nặng lên sản xuất và đời sống của người dân. Tỷ lệ hộ nghèo hiện vẫn còn hơn 24%. Thế nhưng, khi vận động nhân dân giúp đỡ, mọi người đều hăng hái góp tiền, vật liệu và cả công sức. Ngày khởi công, cả xóm Tra vui như ngày hội. Người trong xóm đến giúp đào móng, khuân vật liệu.
Sau ba tháng thi công, ông Lâm đã được dọn về nhà mới trong niềm vui khôn tả. Ngôi nhà của ông rộng 70m2, được làm chắc chắn, tổng giá trị lên đến 100 triệu đồng – số tiền mà trong mơ ông cũng không dám nghĩ đến.
Trong đợt này, xã Toàn Sơn còn trao tặng nhà Đại đoàn kết cho ông Bùi Văn Thành, cũng ở xóm Tra. Ngôi nhà hai tầng khang trang, tổng diện tích 100m2 và có giá trị 150 triệu đồng. Khi mới vận động, bản thân cán bộ MTTQ xã Toàn Sơn, Ban Công tác Mặt trận xóm Tra cũng không nghĩ mọi người ủng hộ nhiệt tình đến thế.
Hoà Bình có nhiều đồi núi chia cắt, địa hình phức tạp. Việc canh tác của nhân dân gặp khó khăn. Chưa kể những năm gần đây, mỗi khi có bão, áp thấp nhiệt đới dễ xảy ra mưa lũ. Bởi thế, mặc dù bà con nhân dân các dân tộc tỉnh Hòa Bình luôn nỗ lực vươn lên, nhưng một bộ phận người dân còn gặp nhiều khó khăn. Theo Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hòa Bình Đặng Thị Bích Ngọc, tỉnh hiện còn khoảng 60 nhìn hộ nghèo và cận nghèo cần được giúp đỡ.
Năm 2019, tỉnh đã dành hơn 50% số quỹ để xây dựng, sửa chữa, nâng cấp những ngôi nhà Đại đoàn kết với mức hỗ trợ trợ 30 triệu đồng/nhà. Đối với sửa chữa nhà, tùy theo mức độ, hạng mục cần sửa chữa để định mức hỗ trợ phù hợp theo quy định. Căn cứ tình hình cụ thể của địa phương, Ban quản lý quỹ Vì người nghèo các cấp có thể chi hỗ trợ cho các nội dung khác theo quy định, đảm bảo việc hỗ trợ đúng đối tượng và đạt hiệu quả cao nhất, nhằm góp phần thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh. Năm 2019, toàn tỉnh đã xây dựng, sửa chữa được hơn 300 nhà Đại đoàn kết.
Còn tính đến hết tháng 8/2020 từ nguồn Quỹ Vì người nghèo cấp tỉnh, Ủy ban MTTQ tỉnh đã phân bổ cho MTTQ các huyện, thành phố và các tổ chức thành viên tiến hành xây dựng và sửa chữa được 145 nhà đại đoàn kết cho hộ nghèo trên địa bàn tỉnh trị giá 4,35 tỷ đồng. Trong đó, mỗi nhà xây mới được hỗ trợ 30 triệu đồng, nhà sửa chữa được hỗ trợ 20 triệu đồng.
Huy động sức mạnh cộng đồng
Trong công tác giúp đỡ người nghèo “an cư, lạc nghiệp”, ngoài vai trò của Mặt trận, không thể không tính đến hoạt động của các đoàn thể nhân dân khác. Trong số 145 căn nhà Đại đoàn kết được xây dựng sửa chữa trên địa bàn tỉnh Hoà Bình từ đầu năm đến nay, Hội Nông dân xây dựng 5 nhà tại huyện Lạc Sơn, Hội Cựu chiến binh xây dựng 5 nhà tại huyện Kim Bôi, Đoàn Thanh niên hỗ trợ 5 nhà tại huyện Đà Bắc, Hội Liên hiệp Phụ nữ 5 nhà tại huyện Yên Thủy và thành phố Hòa Bình…
Mô hình phổ biến là các đoàn thể rà soát hội viên của mình gặp khó khăn về nhà ở, sau đó, phối hợp với MTTQ vận động xây dựng. Chẳng hạn như đầu tháng 8/2020 vừa qua Hội LHPN phối hợp Ủy ban MTTQ huyện Yên Thuỷ tổ chức bàn giao nhà đại đoàn kết cho 4 hộ hội viên phụ nữ nghèo, khó khăn về nhà ở tại các xã: Lạc Thịnh, Đa Phúc, Hữu Lợi, Ngọc Lương. Với số tiền hỗ trợ 30 triệu đồng/hộ từ nguồn Quỹ Vì người nghèo của tỉnh, Hội LHPN và MTTQ các cấp trong huyện đã phối hợp chính quyền địa phương vận động cán bộ, hội viên góp công, tiền để các hộ xây dựng, hoàn thiện được ngôi nhà mới. Chính sự phối hợp đồng bộ giữa MTTQ và Hội LHPN hay các đoàn thể đã tạo nên sức mạnh tổng hợp.
Trong các địa bàn thực hiện tốt công tác xoá nhà dột nát, phải kể đến huyện Lạc Sơn. Ngay từ đầu năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ huyện Lạc Sơn đã hướng dẫn cơ sở rà soát, lập danh sách các hộ nghèo cần hỗ trợ về nhà. Uỷ ban MTTQ huyện thành lập Đoàn công tác trực tiếp xuống từng hộ gia đình thẩm định hiện trạng nhà ở rồi triển khai công tác hỗ trợ, vận động.
Theo Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ huyện Lạc Sơn Bùi Thị Vân, từ đầu năm đến nay, huyện Lạc Sơn tiếp nhận 150 triệu đồng kinh phí hỗ trợ xây dựng 5 nhà đại đoàn kết. Các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm trên địa bàn đóng góp Quỹ “Vì người nghèo” được 450 triệu đồng. Huyện đã xây dựng bàn giao 10 ngôi nhà cho hộ nghèo. Trong quý IV năm 2020, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc huyện tiếp tục hỗ trợ xây dựng 5 ngôi nhà cho hộ nghèo.
Các ngôi nhà đều có giá trị từ 60 đến 100 triệu đồng, vượt xa so với nguồn quỹ hỗ trợ ban đầu. Mặc dù số lượng hộ gia đình cần hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà là không nhỏ, nhưng với cách làm kể trên, Hoà Bình sẽ sớm hoàn thành được việc xoá nhà dột nát, giúp người dân an cư, lạc nghiệp.