Ấn vàng 'Hoàng đế chi bảo' sắp hồi hương

Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa Trần Đình Thành cho biết, công việc đàm phán, thương lượng và làm thủ tục hồi hương bảo vật vẫn đang trong quá trình triển khai. Chính vì vậy, thông tin xung quanh vấn đề này chưa thể cung cấp rộng rãi.

Về thông tin rằng ấn vàng có khả năng bị bán ra nước ngoài nếu thuộc sở hữu cá nhân, ông Thành khẳng định, dù cổ vật thuộc sở hữu nhà nước hay cá nhân, sẽ không có chuyện bị bán ra nước ngoài, bởi quy định nhà nước rất rõ ràng cho vấn đề này. Cụ thể, Thông tư số 19 (năm 2012) của Bộ VHTTDL đã quy định rõ danh mục di vật, cổ vật không được đưa ra nước ngoài bao gồm di vật, cổ vật bằng các chất liệu có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học thuộc các giai đoạn lịch sử Việt Nam trước tháng 9/1945. Cổ vật có thể đưa ra nước ngoài để trưng bày, triển lãm nhằm quảng bá hoặc phục vụ công tác nghiên cứu, bảo quản, phục chế do điều kiện trong nước chưa thể đáp ứng, dựa trên quy định tại Luật Di sản văn hóa (số 28/2001/QH10 ngày 29-6-2001) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa (số 32/2009/QH12 ngày 18/6/2009).

Ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” được đúc năm 1823, thời vua Minh Mạng (1820 - 1841), chất liệu bằng vàng, nặng 10,78 kg. Ấn được truyền từ đời vua Minh Mạng đến vị vua cuối cùng nhà Nguyễn là Bảo Đại, sau đó, vua Bảo Đại bàn giao cho chính quyền cách mạng trong lễ thoái vị ngày 30/8/1945 tại Ngọ môn Huế, và đưa ra Hà Nội. Tuy nhiên, cuối năm 1946, khi Pháp quay trở lại Việt Nam và đưa quân vào Hà Nội, bộ ấn kiếm đã bị thất lạc và rơi vào tay người Pháp. Đến ngày 8/3/1952, Pháp tổ chức nghi lễ trao lại ấn - kiếm cho Bảo Đại tại Đà Lạt. Bộ ấn kiếm sau đó được thứ phi Bùi Mộng Điệp mang sang Pháp cho gia đình Bảo Đại từ đó đến nay.

Trước đó, vào ngày 19/10/2022, website của Hãng đấu giá Millon (thành lập năm 1928, có trụ sở chính tại Paris, Pháp) đăng tải thông tin sẽ đưa ra đấu giá 329 cổ vật, trong đó có 2 cổ vật của nhà Nguyễn, gồm 1 ấn vàng đúc năm 1823 triều Minh Mạng (1820-1841), lô số 101 và 1 bát vàng triều Khải Định (1917-1925), lô số 100 thuộc sưu tập “Nghệ thuật Việt Nam” vào 11h ngày 31/10/2022 (giờ Paris). Thông qua các minh chứng thu thập được và xác minh bằng phương pháp chuyên gia dựa trên thông tin, hình ảnh hiện vật đấu giá do Hãng đấu giá Millon công khai trên website của hãng, đối sánh với các cổ vật là ấn vàng triều Nguyễn đang được lưu giữ tại một số bảo tàng, di tích trên cả nước, có thể khẳng định: Chiếc ấn vàng (lô số 101) chính là ấn “Hoàng đế chi bảo” được đúc năm 1823 thời vua Minh Mạng (1820-1841).

Đại diện Cục Di sản văn hóa cho biết, sau những nỗ lực đàm phán với Hãng đấu giá Millon (Pháp), vào lúc 7h30’ ngàỵ 31/10/2022 (giờ Paris), đại diện phía Việt Nam và Hãng đã thống nhất được thỏa thuận tạm hoãn đấu giá ấn vàng “Hoàng đế chi bảo”. Tiếp đó, đến 10h10’ ngày 31/10/2022, Hãng Millon đã có thông cáo chính thức việc đưa ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” ra khỏi danh mục cổ vật đấu giá ngày 31/10/2022 của Hãng. Đây là thành công bước đầu trong lộ trình thực hiện các giải pháp nhằm hồi hương ấn vàng “Hoàng đế chi bảo” về Việt Nam.