Đại sứ Anh tại Mỹ mới đây đã lên tiếng chê bai Tổng thống Mỹ Donald Trump là “không chắc chắn”; trong một động thái có thể gây tổn thương quan hệ ngoại giao giữa hai đồng minh vốn có mối quan hệ đặc biệt.
Đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch. (Nguồn: Telegraph).
Rò rỉ thông tin
Dù cho các nhà ngoại giao của mọi quốc gia luôn có nguyên tắc bất di bất dịch là giữ kín những lời bình luận bí mật sau hậu trường, nhưng cũng có những sự kiện rò rỉ thường là gây ra sự quan ngại về mặt chính trị cho một nước. Và sau nhiều tháng nỗ lực xây dựng mối quan hệ tốt với chính quyền Trump, Đại sứ Anh tại Mỹ Kim Darroch cùng đội ngũ ngoại giao của mình có thể chịu tổn thất nặng nề chỉ vì vụ rò rỉ mới nhất này.
Cụ thể, ông Darroch đã sử dụng các kênh bí mật và văn bản thông báo vắn để cảnh báo Chính phủ Anh rằng “sự nghiệp (của ông Trump) có thể chấm dứt trong tủi nhục” và mô tả cuộc xung đột nội bộ bên trong Nhà Trắng không khác gì “cuộc đâm chém bằng dao” - theo tờ Daily Mail của Anh.
CNN sau đó dẫn lời một nguồn tin Chính phủ Anh cho hay các biên bản ghi nhớ mà tờ Daily Mail dẫn lại là xác thực. Theo Daily Mail, các biên bản ghi nhớ nọ được Anh thu thập từ năm 2017 cho tới nay, trong đó bao phủ mọi thứ, từ chính sách ngoại giao cho tới các kế hoạch tái bầu cử của ông Trump.
Trong một bản ghi nhớ ngày 22/6 vừa qua, theo Daily Mail, ông Darroch đặt câu hỏi về việc ông Trump tuyên bố rút lại lệnh tấn công Iran sau khi nước này bắn hạ 1 máy bay không người lái của Mỹ, bởi ông Trump được thông báo về con số người sẽ bị thiệt mạng vào phút chót.
Ông Darroch cũng nói với Văn phòng Đối ngoại và Thịnh vượng chung (FCO) của Anh rằng, ông tin ông Trump không thể đánh mất sự ủng hộ trong nước và vẫn cho rằng ông Trump có khả năng tái đắc cử. Hiện Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận nào về câu chuyện rò rỉ thông tin ngoại giao này.
Thời điểm nhạy cảm
Vụ rò rỉ xuất hiện ngay trong bối cảnh nhạy cảm của chính trường Anh, trong khi các thành viên đảng Bảo thủ đang bầu tân Thủ tướng thay thế bà Theresa May - người đã tuyên bố từ chức vì thất bại trong việc hiện thực hóa kế hoạch rời khỏi Liên minh châu Âu (EU).
“Người dân Anh luôn kỳ vọng các vị đại sứ cung cấp cho các bộ trưởng những đánh giá trung thực và thẳng thắn về tình hình chính trị ở nước họ. Quan điểm của họ không nhất thiết phải là quan điểm của các vị bộ trưởng hay Chính phủ Anh. Nhưng chúng tôi yêu cầu họ phải trung thực. Như Đại sứ Anh tại Mỹ cũng sẽ gửi về nước quan điểm của họ về chính trường Anh” - FCO nói trong một tuyên bố.
“Đương nhiên chúng tôi kỳ vọng những đánh giá như vậy sẽ được các vị bộ trưởng ở nước khác xử lý đúng cách. Đội ngũ của chúng tôi có mối quan hệ mật thiết với Nhà Trắng, và chắc chắn chúng tôi sẽ chịu đựng được hành động gây tác hại như vậy” - tuyên bố nói thêm.
Ứng viên hàng đầu cho chức Thủ tướng Anh hiện nay là ông Boris Johnson, dường như có xu hướng tạo dựng mối quan hệ gần gũi hơn với ông Trump so với bà May trước đây.
Nếu rời khỏi EU, Anh sẽ tìm cách đạt được một thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ và ông Trump dự kiến sẽ “ngã giá” rất cao về thỏa thuận như vậy. Bởi vậy, có nhiều lời đồn đoán rằng vụ rò rỉ vừa qua là một hành động có động cơ chính trị bởi ai đó trong chính quyền London nhằm thay thế ông Darroch bằng một vị đại sứ có tư tưởng ủng hộ Brexit hơn.
Ông Darroch từng giữ vị trí Cố vấn an ninh quốc gia dưới thời chính quyền Thủ tướng David Cameron và từng là Đại sứ Anh tại EU. Bởi vậy, dù là một nhà ngoại giao kỳ cựu, ông vẫn không được coi là nhân vật đứng trong hàng ngũ những người ủng hộ mạnh mẽ Brexit trong Chính phủ mới sau này.
Về phần mình, ông Trump chưa từng cảm thấy ngại khi chỉ trích Chính phủ Anh. Ông từng nhiều lần làm Thủ tướng May ngượng ngùng khi ông công khai chỉ trích cách đàm phán của bà về vấn đề Brexit. Ông cũng từng can thiệp vào chính trường Anh hồi tháng 6 vừa qua khi công khai ủng hộ một số ứng viên trong cuộc chạy đua giành ghế Thủ tướng. Ngoài ra, ông Trump cũng từng lao vào cuộc khẩu chiến với Thị trưởng London Sadiq Khan.