[Ảnh]: Kiến trúc độc đáo của nghè cổ hơn 400 năm tuổi, là nơi thờ 18 vị Tiến sĩ

Nghè Nguyệt Viên được khởi dựng cuối thế kỷ XVI dưới triều vua Lê Thế Tông (1593) thuộc làng Nguyệt Viên xã Từ Minh, tổng Từ Quang, huyện Hoằng Hóa, phủ Hà Trung), nay là làng Nguyệt Viên, xã Hoằng Quang, TP Thanh Hóa.

Năm 1996, Nghè Nguyệt Viên được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh. Khác với nhiều di tích, Nghè thờ nữ Thành hoàng làng là Công chúa Mai Hoa và 18 vị Tiến sĩ đỗ đạt khoa cử.

Đến nay, dù đã nhiều lần được trùng tu nhưng nghè Nguyệt Viên vẫn giữ được lối kiến trúc độc đáo xưa.

Khu vực đại tự - nơi thờ nữ Thành hoàng làng được đặt ở chính giữa của Nghè. Trong cuốn lịch sử Đảng bộ xã Hoằng Quang, đến nay cả xã có 21 Giáo sư, Phó giáo sư và Tiến sĩ. Trong số đó có nhiều người là thế hệ sau của gia đình cụ Lê Viết Tạo.

Trong di tích vẫn còn tấm bia ghi danh các vị Tiến sĩ của làng Nguyệt Viên đỗ đạt thời Phong kiến. Mở đầu là Tiến sĩ Nguyễn Trật (thời vua Lê Thần Tông) và người cuối cùng của làng, cũng là cuối cùng của cả nước thi đỗ Tiến sĩ thời Phong kiến là cụ Phó bảng khoa thi Kỷ Mùi 1919 Lê Viết Tạo.

Phần mái của nghè gồm 2 lớp, giữa hai lớp có thêm phần cổ diêm với nhiều cửa sổ con, tạo không gian thoáng đãng.

Phía trước bậc tam cấp bước vào Nghè là cặp đôi sấu đá được chạm trong tư thế đang chồm tới, đầu hơi ngẩng, mắt lồi, mũi thon, miệng rộng, miệng ngậm viên ngọc quý.

Phần cửa chính của nghè Nguyệt Viên được tạo dựng bằng các vách gỗ và cột, kèo với kỹ thuật chạm khắc nhiều lớp. Bên cạnh đó, nghệ nhân xưa cũng khéo léo kết hợp đường nét, hình khối xoay quanh đề tài tứ linh với các chi tiết tinh tế.

Các hình ảnh đầu rồng, phượng, lân được khắc vào từng vị trí cố định trên các đầu dư, rường, các góc đầu nối với các cột cái... một cách mềm mại, uyển chuyển nhưng vẫn toát lên được sự sắc sảo, uy nghi. Các cột gỗ lim to vững vàng trên các hòn đá tảng kê chân chắc chắn.

Bộ khung gỗ của nghè Nguyệt Viên vững chắc, bề thế với những mảng chạm khắc nghệ thuật các linh vật, hoa lá tỉ mỉ.

Kiến trúc cầu kỳ đẹp mắt cùng với những đường nét điêu khắc nghệ thuật tinh xảo khiến nghè Nguyệt Viên thêm phần linh thiêng, trang trọng vừa thực sự gần gũi, gắn bó với cuộc sống đời thường của người dân trong làng.

Theo ông Cao Xuân Mạc, Trưởng ban quản lý di tích cho biết, từ xa xưa, cứ vào sáng mùng 1 Tết Nguyên đán, những người đỗ đạt trong làng, người theo con đường học hành, khoa cử lại ra Nghè dâng hương, đàm đạo. Lễ hội truyền thống Nghè Nguyệt Viên diễn ra vào ngày mùng 10 tháng 2 Âm lịch với nhiều hoạt động. Ngoài ra, người cao niên trong làng cũng thường ra phía sân Nghè Nguyệt Viên để hóng mát dưới tán cây đa, ngồi trò chuyện và tập dưỡng sinh.

[Ảnh]: Kiến trúc độc đáo của nghè cổ hơn 400 năm tuổi, là nơi thờ 18 vị Tiến sĩ

nghè nguyệt viên

nghè cổ 400 tuổi

thờ 18 vị tiến sỹ

qua nhiều lần trùng tu

kiến trúc cổ kính

mang màu sắc xưa