ASEAN là tâm điểm của các nỗ lực thúc đẩy hòa bình, ổn định và hợp tác

Với tinh thần thẳng thắn và xây dựng, các Bộ trưởng đã có phiên thảo luận thực chất, đánh giá các chuyển động chiến lược trong môi trường khu vực, quốc tế và những tác động đặt ra cho ASEAN; trao đổi định hướng phát huy vai trò, đóng góp của ASEAN cho hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực.

Các Bộ trưởng đều có nhận định chung về tình hình bất ổn, tiềm ẩn nhiều rủi ro hiện nay, trong đó nổi lên là cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, các vấn đề an ninh xuyên biên giới... Trong bối cảnh đó, điều quan trọng hơn cả với ASEAN là giữ vững đoàn kết, tích cực tham vấn để tìm kiếm phương thức ứng xử phù hợp, và duy trì cách tiếp cận cân bằng, hài hòa trong quan hệ đối ngoại.

Các Bộ trưởng khẳng định mong muốn của ASEAN về mở rộng và làm sâu sắc quan hệ với các đối tác; đồng thời nhấn mạnh sự tham gia của các đối tác tại khu vực phải trên cơ sở tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi, và cùng đóng góp xây dựng cấu trúc khu vực mở, minh bạch.

Trao đổi về các vấn đề quốc tế, khu vực, các Bộ trưởng nêu quan ngại về tình hình phức tạp tiếp diễn tại Myanmar, nhấn mạnh ASEAN cần giữ vững sự đoàn kết, phát huy vai trò trung tâm trong hỗ trợ Myanmar, bảo đảm hình ảnh và uy tín của ASEAN. Các Bộ trưởng nhất trí ASEAN cần tích cực tăng cường hỗ trợ nhân đạo cho Myanmar.

Các Bộ trưởng tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, cam kết thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC, hướng tới xây dựng Bộ COC thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982. Hội nghị cũng kêu gọi các đối tác tôn trọng vai trò trung tâm và lập trường của ASEAN, đặc biệt trong những vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn khẳng định tính cấp thiết của việc phát huy vai trò của các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như Cấp cao Đông Á (EAS) và Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) trong bối cảnh hiện nay. ASEAN cần đảm bảo mục tiêu, nguyên tắc cũng như tính mở và bao trùm của các cơ chế trên cơ sở tiếp cận cân bằng, khách quan, đáp ứng quan tâm chính đáng của tất cả các bên.

Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn ủng hộ ASEAN tăng cường quan hệ với các đối tác, khuyến khích sự tham gia và đóng góp của các đối tác tại khu vực, hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, và cùng ứng phó các thách thức chung.

Về vấn đề Biển Đông, Bộ trưởng nhấn mạnh cần bảo đảm môi trường thuận lợi cho đàm phán COC, đề nghị ASEAN cần kiên trì với lập trường nguyên tắc, đề cao luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, cùng hướng tới xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình và hợp tác.

* Ngay sau phiên họp hẹp, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã chứng kiến Ả-rập Xê-út ký kết văn kiện tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC). Đây là bên thứ 51 tham gia TAC.