Những năm gần đây, chủ trương chú trọng nâng chất lượng giá trị hạt gạo của ngành nông nghiệp Bạc Liêu đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Không chỉ giữ vững các thị trường truyền thống, hạt gạo Việt từng bước nâng cao giá trị, vươn tới nhiều thị trường khó tính hơn.
Cơ hội để phát triển sản xuất
Tỉnh Bạc Liêu nằm trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với nền sản xuất nông nghiệp là chủ yếu. Với diện tích đất sản xuất lúa khoảng 180.500ha và tổng sản lượng hơn 1 triệu tấn lúa/năm, cây lúa đã góp phần tạo thu nhập, việc làm cho hàng nghìn nông dân. Thời gian qua, giá gạo xuất khẩu tăng đã đẩy giá lúa gạo Bạc Liêu và các tỉnh ĐBSCL liên tục tăng theo. Đây cũng là cơ hội để ngành nông nghiệp cơ cấu lại ngành sản xuất lúa gạo theo hướng ổn định diện tích và sản lượng, giảm chi phí sản xuất, tăng chất lượng và giá trị hạt gạo.
Với mục tiêu đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu, ngành nông nghiệp, các địa phương và nông dân đẩy mạnh sản xuất theo hướng chất lượng cao. Ông Nguyễn Công Dân (ở ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh, huyện Phước Long) canh tác 1,2ha lúa hè thu với giống Đài Thơm 8 cho biết, giá lúa các vụ gần đây ở mức cao, giúp người trồng lúa có thêm nguồn lợi nhuận. Tuy nhiên, tình hình dịch hại vào cuối vụ vừa rồi gia tăng nên chi phí đầu tư cho vụ lúa cũng tăng thêm. Mặc dù giá lúa gạo biến động theo giá thị trường, nhưng tính ra vụ hè thu nông dân cũng có lợi nhuận gần 40 triệu đồng/ha.
Còn anh Huỳnh Văn Phòng (ở ấp Mỹ I, xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long) cũng đã thu hoạch xong hơn 2ha lúa hè thu cho biết, vùng này nông dân thường gieo sạ muộn và chỉ làm 2 vụ lúa/năm. Ở đây đất trũng nên nông dân sẽ bỏ đất trống chờ nước rút mới gieo sạ lại. Vụ lúa hè thu anh gieo sạ giống Đài Thơm 8, cho năng suất 950kg/công (công 1.300m2), với giá bán với giá 8.200 đồng/kg, tính ra lợi nhuận thu về hơn 40 triệu đồng/ha sau khi trừ chi phí.
Đến thời điểm này, nông dân Bạc Liêu đã thu hoạch gần dứt điểm vụ lúa hè thu trên 58.000ha, năng suất trung bình đạt 6 - 6,5 tấn/ha, giá bán từ 7.000 - 8.500 đồng/kg, tùy chất lượng lúa. Lợi nhuật bình quân từ 3 - 5 triệu đồng/công (1.000m2).
Nhiều giải pháp nâng cao giá trị lúa gạo
Thời gian qua, ngành nông nghiệp Bạc Liêu cũng đã triển khai thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy sản xuất, nhất là triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để thúc đẩy sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh. Tập trung xây dựng và phát triển các vùng trồng đạt tiêu chuẩn an toàn đảm bảo đủ điều kiện xuất khẩu sang các thị trường giàu tiềm năng. Hiện tại, trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đã xây dựng các vùng trồng lúa được sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn, được cấp mã số vùng trồng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang thị trường các nước.
Đồng thời, để nâng cao giá trị sản xuất lúa gạo, ngành nông nghiệp tỉnh này cũng đã chỉ đạo các đơn vị, ngành chuyên môn từ tỉnh đến địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, mở rộng diện tích sản xuất áp dụng kỹ thuật canh tác cải tiến như “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, tăng tỷ lệ diện tích lúa được chứng nhận các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ… có trên 95% diện tích sản xuất lúa chất lượng cao, giá thành sản xuất thấp.
Thực hiện chủ trương tái cơ cấu ngành nông, thời gian qua, Trung tâm giống nông nghiệp Bạc Liêu đã xây dựng kế hoạch và thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu khoa học về chọn tạo giống lúa mới. Một trong những kết quả nổi bật và thành công chính là Trung tâm đã nghiên cứu, chọn lọc thành công giống lúa BL9 và được Cục Trồng trọt công nhận lưu hành. Đây là giống lúa chất lượng cao, thơm ngon, năng suất khá, thích nghi với điều kiện canh tác 2 - 3 vụ/năm, nhất là vùng sản xuất tôm - lúa của tỉnh.
Nối tiếp công tác nghiên cứu chọn tạo giống lúa mới, Trung tâm đang tiếp tục lai tạo và chọn lọc được thêm hơn 10 giống lúa mới triển vọng và tiếp tục triển khai thực hiện trong vụ tôm - lúa 2024 để đánh giá khả năng chịu mặn. Từ những giống lúa trên cho thấy, Bạc Liêu hội tụ nhiều tiềm năng, thế mạnh cho phát triển cây lúa và đây là tiền đề quan trọng để nâng cao giá trị, thương hiệu của hạt lúa Bạc Liêu.
Ông Nguyễn Phương Hùng - Giám đốc Trung tâm giống nông nghiệp Bạc Liêu cho biết, để góp phần nâng cao giá trị hạt lúa và tích cực tham gia thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng BĐSCL đến năm 2030” thì giống lúa chất lượng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Vì vậy, trung tâm sẽ tập trung thực hiện tốt hơn công tác nghiên cứu chọn tạo nhiều giống lúa mới trong thời gian tới. “Trong năm 2024 - 2025 sẽ đăng ký từ 1 - 2 giống lúa mới để khảo nghiệm quốc gia. Từ năm 2026 - 2030 sẽ đăng ký khảo nghiệm giống quốc gia và công bố lưu hành từ 1 - 2 giống/năm” - ông Hùng nói.