Bài học của Cách mạng tháng Tám 1945: Tin dân, trọng dân

TS Nguyễn Viết Chức.

Theo TS Nguyễn Viết Chức, nhìn từ nhiều góc độ khác nhau ta thấy được những ý nghĩa, bài học lịch sử, trong đó lớn nhất là niềm tin vào dân, phát huy sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân tộc. Lúc bấy giờ, về Đảng, chúng ta có khoảng 5.000 đảng viên; về lực lượng vật chất vũ khí chủ yếu là tầm vông, mã tấu, dao; kinh tế đất nước đang lâm vào cảnh đói kém khiến hơn 2 triệu người chết đói; về mặt tinh thần hay những yếu tố khác không thể nói rằng người dân có dân trí cao hơn bây giờ vì khi đó hơn 90% mù chữ.

Ông Chức cho rằng, không có đoàn kết không thể có sức mạnh. Điều đó chính là “Dễ vạn lần không dân cũng chịu. Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Đây là bài học lớn nhất. Thời điểm dù hoạt động trong lòng địch nhưng chúng ta vững vàng niềm tin vào lòng dân. Đảng và Bác Hồ tin dân, rất tin vào dân và làm cho dân tin vào chính mình, tin vào cách mạng. Theo ông Chức, cơ sở niềm tin ấy là hiểu được lòng dân, dù là ai, tầng lớp nào, nam hay nữ, già hay trẻ... đều một lòng yêu nước và muốn dân tộc ta được giải phóng, không làm nô lệ, không bị thực dân đàn áp, không bị thực dân trói buộc. Đã là người Việt Nam thì ai cũng có lòng yêu nước. “Và lý tưởng của Đảng là mong ước của dân cho nên tin vào dân là đúng”- ông Chức nói.

Cũng chính vì thế chúng ta đã nắm bắt được thời cơ. Đảng đã chuẩn bị không những cho đảng viên mà còn cho nhân dân hiểu về thời cơ. Phe đồng minh đang thắng phe phát xít, phe hòa bình đang thắng phe chiến tranh. Lúc này là thời cơ có một không hai, nếu ta để tuột mất thời cơ này thì không biết đến bao giờ mới có thể làm được cuộc Cách mạng tháng Tám. Thời cơ làm cho kẻ địch không ngờ, cũng chính là thành công của sự chủ động.

“Những điều đó rất đáng học tập, vận dụng vào hoàn cảnh của chúng ta hôm nay. Hoàn cảnh ấy là gì? Hoàn cảnh quốc tế có gì thuận lợi cho Việt Nam? Có gì không thuận lợi cho Việt Nam thì phải chỉ ra một cách cụ thể chứ không nói chung chung là nhiều cơ hội, lắm thách thức. Vậy cơ hội là cái gì? Thách thức là cái gì? Nếu cơ hội như thế mà không vận dụng được không tranh thủ được thì anh thất bại là đương nhiên. Thách thức như thế mà không khắc phục được thì anh thất bại cũng là đương nhiên. Bài học của Cách mạng tháng Tám giúp cho ta một bài học lớn về tinh thần đại đoàn kết, và nắm bắt thời cơ”- ông Chức nhấn mạnh.

Đặt ra câu hỏi: Tại sao bây giờ nhiều chỗ, nhiều nơi dân không tin vào lãnh đạo? Ông Chức cho rằng, một số người sống không theo nguyên tắc của Đảng, không theo ý nguyện của nhân dân thì làm sao mà dân tin được. “Có được niềm tin như trong Cách mạng tháng Tám bởi tất cả mọi đảng viên trong gian khổ hy sinh đều đi trước. Đảng viên đi trước, làng nước theo sau là vì thế. Niềm tin có cơ sở cả về phía Đảng, và cả về phía dân. Hai mà là một, một mà là hai. Đó là ý nghĩa vô cùng to lớn, trong hoàn cảnh hiện nay chúng ta phải phát huy”- theo ông Chức. Đồng thời, rút ra bài học kinh nghiệm từ Cách mạng tháng Tám nhưng quan trọng là phải vận dụng vào cuộc sống ngày hôm nay. Nói như ông Chức thì chúng ta không thể nhấm nháp quá khứ, thỏa mãn với thành tựu mà phải nỗ lực vươn lên.

“Trong điều kiện thực tế hôm nay tôi xin nhấn mạnh lại bài học quan trọng bậc nhất của Cách mạng tháng Tám là đại đoàn kết toàn dân tộc. Muốn thế thì dân phải tin vào Đảng và Đảng phải tin vào dân. Hai yếu tố này còn yếu ở chỗ nào thì dứt khoát phải khắc phục, mạnh ở chỗ nào thì dứt khoát phải phát huy. Thứ hai là bài học chớp thời cơ, nắm chắc thời cơ chứ không nói chung chung và không để thời cơ tuột khỏi tay mình. Thời cơ trong nước và quốc tế. Có như vậy chúng ta mới đẩy nhanh đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới của toàn dân tộc, đưa đất nước đi tới thành công”- theo ông Chức.