Bài học từ đấu giá đất Thủ Thiêm

Mất cọc vì quá “giờ G”

Liên quan đến các doanh nghiệp (DN) trúng đấu giá các lô “đất vàng” tại KĐTM Thủ Thiêm, ông Thái Minh Giao - Phó Cục trưởng Cục Thuế TP HCM cho biết, đến thời điểm hiện tại cả hai DN còn lại là công ty CP Dream Republic và công ty CP Sheen Mega vẫn chưa nộp tiền theo quy định và thông báo của Cục Thuế trước đó.

Cụ thể, ngày 6/5 vừa qua Chi cục Thuế TP Thủ Đức (TP HCM) đã ra quyết định phong tỏa, cưỡng chế trích tiền từ tài khoản các công ty CP Dream Repulic và Sheen Mega do quá hạn đóng tiền nhưng cả hai tài khoản này đều không còn tiền.

Sau đó, Cục Thuế TP HCM và các cơ quan liên quan yêu cầu hạn chót là ngày 6/7 (tức 180 ngày kể từ thời điểm trúng thầu) theo quy định, 2 DN phải nộp đầy đủ số tiền trúng đấu giá đất nếu không sẽ mất toàn bộ khoản tiền cọc, tương đương với số tiền là 318 tỷ đồng.

Do đã quá “giờ G” nên đại diện Cục Thuế TP HCM khẳng định, gần như chắc chắn toàn bộ số tiền cọc của các DN kể trên sẽ bị thanh lý theo quy định của pháp luật.

Về tiến độ, quy trình xử lý tiếp theo, trả lời bên lề kỳ họp thứ 6 của HĐND TP HCM khóa X, ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường (TNMT) TP HCM cho biết, ngay thời điểm quá hạn, các Sở ngành sẽ tham mưu cho UBND TP HCM về quy trình chấm dứt hợp đồng đã ký với hai DN, còn về phía DN sẽ mất cọc do không có khả năng thanh toán, buộc phải chấm dứt hợp đồng theo đúng quy định.

Cụ thể, Cục Thuế TP HCM có trách nhiệm xem xét thời gian từ ngày ra thông báo thuế đến thời điểm hiện tại 2 DN có liên hệ để thực hiện nộp tiền hay không và kết quả thế nào. Nếu không thì phía Sở TNMT TP HCM sẽ phối hợp với Sở Tư pháp thành phố và các Sở ngành liên quan để chủ trì soạn biên bản chấm dứt hợp đồng theo quy định. Về thẩm quyền ký quyết định chấm dứt sẽ do UBND TP HCM đứng pháp nhân ký.

Như vậy, sau hơn nửa năm diễn ra “lùm xùm” đấu giá đất tại KĐTM Thủ Thiêm (TP Thủ Đức), cả 4 DN gồm Công ty TNHH Đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt (thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh); Công ty TNHH Đầu tư và kinh doanh nhà thương mại Bình Minh, công ty CP Dream Republic và công ty CP Sheen Mega mất toàn bộ số tiền đã cọc trúng đấu giá lên đến hàng nghìn tỷ đồng.

Trong đó, 2 công ty Ngôi Sao Việt và Bình Minh chấp nhận mất khoản cọc 740 tỷ đồng; Dream Repulic và Sheen Mega sẽ mất toàn bộ khoản tiền cọc, tương đương với số tiền là 318 tỷ đồng. Điều đáng nói, dù một số DN đã nỗ lực để cứu vãn tình hình nhưng vẫn không đủ khả năng chi trả. Có DN còn kiến nghị được nộp thêm tiền trong các đợt thanh toán theo quy định hoặc phân kỳ trả tiền theo từng tháng, cùng cam kết nộp theo mỗi đợt vào ngân sách nhưng cuối cùng đều đổ bể.

Trong vụ đấu giá đất này, không chỉ DN chịu thiệt hại mất tài sản do đơn phương vi phạm hợp đồng trúng đấu giá đất, chính quyền TP HCM cũng có nhiều bất cập cần rút kinh nghiệm triệt để, tránh xảy ra tiêu cực, sai sót trong quy trình, thủ tục thực hiện đấu giá đất theo quy định.

Bài học còn đó

Ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở TNMT TP HCM cho biết, không chỉ Sở ngành có trách nhiệm tham mưu để UBND TP HCM chấm dứt hợp đồng mua bán tài sản đấu giá theo quy định đối với các DN nói trên mà thành phố cũng sẽ phải rút kinh nghiệm sau đấu giá.

Việc rút kinh nghiệm là điều chắc chắn phải thực hiện do vụ đấu giá đã làm ảnh hưởng rất lớn đến vị thế và hình ảnh của TP HCM, đồng thời gây sụt giảm niềm tin của các dòng đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực hạ tầng, bất động sản.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Phan Thị Thắng, TP HCM đang kiến nghị lên Trung ương, trong đó đề xuất cho TP HCM một số cơ chế phân cấp, ủy quyền để triển khai thực hiện một số nhiệm vụ. Việc phân cấp, ủy quyền cho các quận, huyện, TP Thủ Đức được chủ động giải quyết nhiều công việc tồn đọng hiện nay, trong đó có vấn đề đấu giá đất và các dự án bất động sản thi công kéo dài thời gian qua trên địa bàn thành phố.

Trước đó, Hội nghị lần thứ 15 mở rộng của Ban Chấp hành Đảng bộ TP HCM khóa XI cũng thống nhất giải pháp tập trung tháo gỡ khó khăn vướng mắc đối với các dự án bất động sản trên địa bàn, trong đó lập tổ công tác để giải quyết có hiệu quả những vụ việc, vướng mắc kéo dài.

Theo lãnh đạo Sở TNMT TP HCM, riêng việc đấu giá đất Thủ Thiêm, TP HCM sẽ đánh giá kỹ lưỡng về kinh nghiệm tổ chức bán đấu giá tài sản đất, đồng thời phân tích các yếu tố về giá cả, kể cả phương án đấu giá để phục vụ cho việc tổ chức đấu giá lại các tài sản liên quan trong thời gian tới.

Đánh giá về bài học kinh nghiệm từ đấu giá đất Thủ Thiêm, PGS.TS Trần Hoàng Ngân - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM cho biết, về chủ trương đấu giá đất tại KĐTM Thủ Thiêm có một vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng đối với TP HCM và cả nước. Đây là đô thị đóng vai trò là động lực để phát triển đầu tàu kinh tế TP HCM ngang tầm với các đô thị hiện đại của khu vực và quốc tế.

Do đó, sự việc các DN trúng đấu giá đến nay đều bỏ cọc đã khiến nảy sinh nhiều vấn đề cần bàn luận về cơ chế, cách thức, quy định trong đấu giá quyền sử dụng đất, dẫn đến nhiều xáo trộn đối với thị trường tài chính và thị trường bất động sản của khu vực và cả nước.

Cũng do những tác động rất lớn như vậy, vừa qua Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM đã tổ chức riêng một tọa đàm chuyên đề đánh giá “Bài học kinh nghiệm rút ra từ đấu giá đất Thủ Thiêm và những khuyến nghị về thể chế” để ghi nhận hiến kế giải pháp từ các chuyên gia, nhà quản lý, nhà khoa học từ vụ việc.

Ông Ngân cho rằng, các kiến nghị, hiến kế liên quan đến rút kinh nghiệm cả về hình thức đấu giá đất và quy trình xem xét mục đích sử dụng đất, công năng của công trình để đấu thầu dự án đầu tư, quy trình chọn nhà đầu tư,…từ các chuyên gia đều đã được Viện này tổng hợp để gửi đến các cơ quan có liên quan của TP HCM và Trung ương.