TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh vừa mở phiên tòa phúc thẩm xét xử và tuyên y án sơ thẩm đối với các bị cáo trong vụ buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, xảy ra tại Công ty cổ phần VN Pharma (VN Pharma). Với hành vi buôn thuốc chữa bệnh giả, coi thường tính mạng của người dân, những kẻ “bất lương” như cựu Chủ tịch HĐQT VN Pharma Nguyễn Minh Hùng và các đồng phạm phải chịu những hình phạt thích đáng.
Nguyễn Minh Hùng - cựu Chủ tịch HĐQT Vn Pharma.
Buôn bán cả thuốc giả chữa ung thư
Theo nội dung vụ án, VN Pharma được thành lập từ tháng 10/2011 do Nguyễn Minh Hùng làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc.
Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên đã bàn với Võ Mạnh Cường (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C) nhập khẩu loại thuốc thuốc chữa ung thư là H-Capita 500mg về Việt Nam.
Trong khoảng thời gian từ năm 2013-2014, Hùng thông qua Cường và 10 đồng phạm đã làm giả các tài liệu, sử dụng các giấy tờ giả, hợp đồng giả, con dấu giả, gồm: Giấy chứng nhận lưu hành tự do (FSC), Giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) của Canada và đóng dấu giả hợp pháp hóa Lãnh sự của Đại sứ quán Việt Nam tại Canada; làm giả hồ sơ đề nghị Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cấp phép nhập khẩu thuốc H-Capita; làm giả hợp đồng mua bán, các phụ lục hợp đồng mua bán với Công ty Austin Hong Kong và các chứng từ giả để nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam với mục đích bán kiếm lời. Toàn bộ lô thuốc H-Capita sau khi nhập khẩu vào Việt Nam đã bị phát hiện, thu giữ.
Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine, là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
Ngày 1/10/2019, TAND TP HCM mở phiên tòa sơ thẩm xét xử tuyên phạt hai bị cáo chủ mưu trong vụ án là Nguyễn Minh Hùng (nguyên Chủ tịch HĐQT VN Pharma) mức án 17 năm tù và Võ Mạnh Cường (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại hàng hải quốc tế H&C) mức án 20 năm tù cùng về tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” theo Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 1999. 10 đồng phạm còn lại lĩnh án từ 3 năm tù treo đến 12 năm tù giam.
Sau bản án sơ thẩm, Nguyễn Minh Hùng không kháng cáo, chấp nhận bản án 17 năm tù. Bị cáo Võ Mạnh Cường kháng cáo kêu oan, cho rằng, bị cáo không đóng vai trò chủ mưu như bản án sơ thẩm đề cập.
6 bị cáo cũng kháng cáo bản án sơ thẩm, gồm Võ Mạnh Cường, Nguyễn Trí Nhật (nguyên phó tổng giám đốc VN Pharma), Ngô Anh Quốc (nguyên phó tổng giám đốc VN Pharma), Phan Cẩm Loan (nguyên phó trưởng phòng xuất nhập khẩu VN Pharma), Phạm Anh Kiệt (nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Dược Sài Gòn), Lê Vũ Phương (nguyên kế toán trưởng VN Pharma), Phạm Quỳnh Trang (nguyên nhân viên Công ty H&C).
Hành vi cực kỳ nguy hiểm
Tại phiên tòa phúc thẩm vừa diễn ra, bị cáo Võ Mạnh Cường cho rằng bị cáo chỉ là nạn nhân, không biết đó là thuốc giả. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng Cường là người trục tiếp liên lạc với đối tượng làm giả thuốc, làm thủ tục xin phép nhập khẩu lô thuốc. Bị cáo Cường biết rõ nguồn gốc, xuất xứ lô thuốc. Do đó, việc bản án sơ thẩm xác định Cường là người đứng đầu, có vai trò cao nhất trong vụ án là đúng pháp luật. Các bị cáo còn lại đã có hành vi giúp sức cho bị cáo Nguyễn Minh Hùng.
HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm quyền được dùng thuốc chất lượng và điều trị bệnh của bệnh nhân. Các bị cáo đã giúp sức cho bị cáo Nguyễn Minh Hùng để hợp thức hóa hồ sơ, nhập thuốc H-Capita.
Về hình phạt, tòa cho rằng cấp sơ thẩm đã xem xét, đánh giá đầy đủ vị trí, vai trò của các bị cáo. Về ông Ngô Nhật Phương (người có quyền và nghĩa vụ liên quan trong vụ án), VKSND TPHCM đã kiến nghị làm rõ vai trò của người này trong việc cố ý làm lộ bí mật nhà nước. Sau đó, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an trả lời không có căn cứ để khởi tố vụ án nên HĐXX phúc thẩm quyết định tách khỏi vụ án, không tiếp tục kiến nghị.
Từ đó, HĐXX Phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo của tất cả các bị cáo.
Theo đó, HĐXX tuyên án bị cáo Võ Mạnh Cường 20 năm tù; Bị cáo Nguyễn Trí Nhật (nguyên Phó tổng giám đốc VN Pharma) 12 năm tù; Bị cáo Ngô Anh Quốc (cựu phó tổng giám đốc VN Pharma) 16 năm tù; Bị cáo Phan Cẩm Loan (nguyên phó trưởng Phòng xuất nhập khẩu VN Pharma) 7 năm tù; Bị cáo Phạm Anh Kiệt (nguyên Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Dược Sài Gòn) 3 năm tù; Bị cáo Lê Vũ Phương (nguyên kế toán trưởng VN Pharma) 5 năm tù; Bị cáo Phạm Quỳnh Trang ( nhân viên Công ty H&C) 4 năm tù; Các bị cáo còn lại không có kháng cáo.
Cũng từ vụ án tại VN Pharma, đã có nhiều cán bộ của Bộ Y tế bị khởi tố.
Cụ thể, ngày 18/9/2019, Cơ quan An ninh điều tra (Bộ Công an) đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Công ty Helix Canada và nhãn mác Công ty Health 2000 Canada.
Tiếp đến ngày 27/12, Cơ quan An ninh điều tra đã ra Quyết định khởi tố bị can, Lệnh bắt bị can để tạm giam, Lệnh khám xét nơi ở đối với bị can Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó Trưởng Phòng Quản lý giá thuốc, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Cũng từ vụ án VN Pharma đã làm phát sinh vụ “chạy án” mà TAND cấp cao tại Hà Nội đã xét xử. Trong đó bị cáo Ngô Anh Quốc (nguyên Phó Tổng giám đốc VN Pharma) bị kết án 5 năm tù về tội Đưa hối lộ.
Đối với vụ án này, ban đầu, các cơ quan tố tụng chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự 10 bị cáo với tội danh “buôn lậu hàng hóa là thuốc chữa bệnh” và “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức”, với khung cao nhất 12 năm tù. Sau các cấp xét xử, nhìn nhận đúng bản chất vụ việc nên tòa đã trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại và thay đổi tội danh từ “buôn lậu, làm giả tài liệu” sang “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” với khung hình phạt thích đáng tương ứng với hành vi phạm tội của các bị cáo.